در پرونده‌های قتل عمد که با انشای حکم قصاص خاتمه می‌یابد، جلب رضایت اولیای دم از مهم‌ترین و تأمل‌برانگیزترین اقدامات است
محمدهادی جعفرپور - حقوقدان
در پرونده‌های قتل عمد که با انشای حکم قصاص خاتمه می‌یابد، جلب رضایت اولیای دم از مهم‌ترین و تأمل‌برانگیزترین اقدامات است.
گذشت اولیای دم، افزون بر اینکه به یک انسان زندگی دوباره می‌بخشد، از جنبه‌های روانی و اجتماعی نیز آثار مثبت فراوانی دارد. تجربه نشان داده است بسیاری از شاکیانی که تا پای اجرای قصاص پیش رفته‌اند، پس از مدتی دچار عذاب وجدان شده‌اند؛ بنابراین اعلام گذشت می‌تواند به آرامش خاطر خود اولیای دم نیز کمک کند.
در بسیاری از پرونده‌ها، قاتل در شرایط غیرعادی روحی ـ روانی، ناشی از عصبانیت یا رفتارهای هیجانی، مرتکب قتل نزدیک‌ترین عزیز خود شده است. نکته قابل توجه آنجاست که با طرح چنین پرونده‌هایی، بسیاری از افراد جامعه ـ با وجود مشکلات شخصی ـ داوطلبانه برای جلب رضایت اولیای دم و جلوگیری از قصاص تلاش می‌کنند و در این مسیر هیچ کوششی دریغ ندارند
اصطلاحاتی مانند «خون در برابر خون» یا «چشم در برابر چشم» قدمت تاریخی قصاص را نشان می‌دهد. هرچند طرفداران این مجازات، دلایلی مبتنی بر فلسفه‌ی کیفری برای توجیه آن ارائه می‌کنند، مخالفان نیز در سال‌های اخیر استدلال‌های قابل تأملی در نقد آن مطرح کرده‌اند. فارغ از این مباحث نظری، آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، شرایط روانی جامعه و وضعیت فرد در لحظه‌ی ارتکاب جرم است.
بر اساس تجربه‌ی شخصی در وکالت پرونده‌های قتل و گفتگو با برخی مقامات قضایی، باید اذعان کرد که افزایش آمار این جرایم ارتباط مستقیم با شرایط روانی افراد جامعه و رشد خشونت دارد.
نمونه‌ای عینی از این موضوع، پرونده‌ای است که پس از دو سال و چند ماه تلاش برای جلب رضایت مادر مقتول ـ که تنها ولی دم بود ـ سرانجام با همراهی معاونت محترم دادستان شیراز و برگزاری جلسه‌ی سازش در حضور قاضی اجرای احکام کیفری و دو تن از خیرین به نتیجه رسید. در این جلسه، ولی دم به شرط دریافت مبلغی از قصاص گذشت کرد. بخشی از مبلغ توسط خیرین تأمین شد و خانواده‌ی محکوم علیه یک ماه مهلت دارند تا باقی‌مانده را فراهم کنند.
لذا از تمامی عزیزانی که قادر به همراهی و کمک در این امر خیر هستند دعوت میکنم تا از طریق واحد اجرای احکام کیفری شیراز (دایره نیابت) آمادگی خویش را اعلام کنند.
ارسال نظر