عکس دماوند بیبرف در میانهی پاییز شبیه یک هشدار رسمی نیست؛ یک بیانیهی تکاندهنده از دل طبیعت است. این تصویر نشان میدهد بحران آب در ایران دیگر در حد جدولهای بارش، درصد مخازن سدها یا نشست زمین نیست. بحران به جایی رسیده که بلندترین کوهِ خاورمیانه توان نگهداشتن برف، این ذخیره حیاتی آب، را از دست داده است.
رکنا: پروفسور مهدی زارع هشدار داد که خشکسالی شدید، زیرساختهای فرسوده و کمبود فناوریهای نوین، آتشسوزیهای جنگلی ایران را تشدید کرده و مقابله با آنها را بسیار دشوار کرده است.
رکنا، کودکان ایران در هوای آلوده خفه میشوند و قانون هوای پاک هنوز عملی نشده است. پدرام کمالی، فعال حوزه کودک، میگوید وضعیت به حدی وخیم است که حتی نوزادان هفت ماهه به اسپری آسم نیاز دارند و فرصت بازی و آموزش حضوری از آنها گرفته شده است. او هشدار میدهد که وعدههای کلی مسئولان و پیگیریهای مبهم هیچ تضمینی برای حق حیاتی نفس کشیدن کودکان ایجاد نمیکند و تا زمانی که قانون اجرایی نشود، جان آنها در خطر است.
با گذشت ۲۲ روز از آغاز آتشسوزی در جنگلهای هیرکانی منطقه الیت، شعلهها همچنان بهطور کامل مهار نشده و نیروهای زمینی و هوایی در حال تلاش برای کنترل آن هستند.
هومان خاکپور کارشناس منابع طبیعی در گفت و گو با رکنا بیان کرد: طبق قوانین موجود، واگذاری اراضی جنگلی ممنوع است. بنابراین اگر فرد یا گروهی بخواهد زمینی را در جنگل تصرف کند، ابتدا باید پوشش جنگلی آن را از بین ببرد. یکی از «موثرترین» روشهایی که متأسفانه برخی افراد سودجو به کار میگیرند، ایجاد آتشسوزی است. یکی از مأموریتهای مهم و رسمی سازمان جنگلها، احیای مناطق خسارتدیده است؛ چه خسارت ناشی از آتشسوزی باشد و چه هر عامل دیگری که پوشش گیاهی منطقه را تخریب کرده باشد.
رکنا، در حالی که آلودگی هوا نفس کلانشهرها را بریده و اجرای قانون هوای پاک همچنان با عقبماندگیهای جدی مواجه است، احمد طاهری، مدیر مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم، از وجود حدود ۲۴ میلیون وسیله نقلیه فرسوده در کشور و جهش کمسابقه اسقاط از کمتر از ۱۰ هزار دستگاه در سال ۱۳۹۹ به ۳۵۰ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۳ خبر داد؛ آماری که به گفته او نشان میدهد بدون یک برنامه گسترده برای نوسازی ناوگان، بحران آلودگی هوا مهار نخواهد شد.
«خط ملی اعتیاد»، تنها شماره تلفن کشوری برای ارائه مشاوره اورژانسی به معتادان و خانوادههایشان، از ۱۵ شهریور بهطور ناگهانی تعطیل شد. این توقف، دسترسی بیش از ۱۰ میلیون نفر به راهنمایی و حمایت فوری را قطع کرده و اضطراب و فشار روانی خانوادهها و خود معتادان را بهشدت افزایش داده است، در حالی که وعدههای مسئولان برای بازگشایی خط پس از دو ماه هنوز بینتیجه مانده است.
حسن خزائیپول، فعال اجتماعی حاضر در منطقه الیت، با اشاره به بیستمین روز آتشسوزی جنگلهای هیرکانی میگوید که با وجود ورود یگانهای حفاظتی، نیروهای مسلح، هلالاحمر و بیش از ۵۰ گروه داوطلب مردمی از سراسر کشور، آتش هنوز مهار نشده و همچنان در حال گسترش است. او تأکید میکند که دود غلیظ و شرایط سخت جوی مانع فرود بالگردها شده و در صورت ادامه این وضعیت، احتمال سرایت آتش به روستاهای اطراف و حتی تخلیه منازل در الیت دور از انتظار نیست؛ حادثهای که به گفته او، میراث ۴۰ میلیون ساله هیرکانی را با تهدیدی جدی روبهرو کرده است.
رکنا، هیرکانی، جنگل ۵۰ میلیونساله ایران، یک ماه است زیر شعلههای بیرحم میسوزد. آتش هر بار خاموش میشود، اما باد دوباره جانش میدهد و درختان، یکییکی فرو میافتند؛ نه فقط تنهها، بلکه بخشی از تاریخ و حافظه یک سرزمین که دارد خاکستر میشود. امدادگران خسته نمیشوند، اما آتش بیوقفه میتازد و جنگل هنوز زنده میجنگد.
هیرکانی در آتش؛ یک ماه سوختن و هنوز راهحل قطعی در دست نیست.جنگلهای هیرکانی در بخش الیت یک ماه است بیوقفه میسوزند و عملیات زمینی و هوایی هنوز نتوانسته آتش را مهار کند. صخرهها، شیبهای ۸۰ درصدی و دید محدود خلبانان باعث شده مهار آتش به کندترین شکل ممکن پیش برود و درخواست کمک خارجی نیز نگرانیها را کم نکرده است. این حریق به آزمونی جدی برای توان مدیریت بحران کشور تبدیل شده است.