رکنا، گزارش تازه قیمت ۷۶ قلم کالای اساسی نشان میدهد تورم مواد خوراکی در آبان ۱۴۰۴ به نقطهای کمسابقه رسیده است؛ گوشت قرمز با جهش ۸۴ تا ۸۵ درصدی تقریباً دو برابر شده، لبنیات و روغن بیش از ۵۸ تا ۶۲ درصد گران شدهاند و تخممرغ، سیبزمینی و سایر اقلام پرمصرف نیز رشد ۴۰ تا ۵۵ درصدی را ثبت کردهاند. در مجموع، میانگین تورم این سبد به ۳۸.۲ درصد رسیده اما تورم واقعی اقلام اصلی سفره خانوار به مرز ۶۰ درصد نزدیک شده است.
بسیاری از تالابهای ایران این روزها خشکیده و بستر آنها ترک خورده است. زندگی حیات وحش آسیب دیده و خدمات اکوسیستمی تالابها مانند تصفیه طبیعی آب، کنترل سیلاب و تأمین منابع کشاورزی کاهش یافتهاند. کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این روند، نه تنها محیط زیست بلکه اقتصاد کشور را نیز تهدید میکند.
رکنا، در حالی که سخنگوی دولت بیان میکند «معیشت مردم» خط قرمز همه تصمیمات است، واقعیت بازار نشان میدهد این خط هر روز کمرنگتر میشود؛ سفرههایی که کوچکتر شده، قدرت خریدی که فروپاشیده و تورمی که به بالای ۵۰ درصد در کالاهای اساسی رسیده است. علیرضا حیدری، فعال حوزه کارگری، در گفتوگو با رکنا تأکید میکند که ریشه این بحران در خودِ ساختار تصمیمگیری اقتصادی است؛ ساختاری که نهتنها توانی برای جبران فشار بر مردم ندارد، بلکه به گفته او، جامعه را قدمبهقدم به سمت تنگنای معیشتی و سالی سختتر سوق میدهد.
رکنا، بانکها بیش از ۷۳ درصد از تعهد خود در طرح نهضت ملی مسکن را انجام ندادهاند و حدود ۱۶۲۰ همت پرداخت نشده باقی مانده است. این تعلل نه تنها پروژههای مسکن ملی و مهر را بلاتکلیف گذاشته، بلکه فشار مالی بر خانوارها را افزایش داده و زمینه رشد تورم و سفتهبازی در بازار مسکن را فراهم کرده است. کارشناسان هشدار میدهند که کوتاهی بانکها و پیگیری ناکافی وزارت راه و شهرسازی میتواند بحران یک میلیون واحد مسکونی در حال ساخت را تشدید کند، در حالی که یارانههای میلیارد دلاری نیز نتوانسته قیمت کالاهای اساسی مانند گوشت و مرغ را کنترل کند.
در جنگلهای زاگرس خوزستان، قاچاقچیان چوب دیروز دست به اقدامی بیسابقه زدند و درختان تازه و سرسبز بلوط را قطع کردند. این بلوطهای جوان که حاصل سالها رشد آهسته و شکننده بودند، اکنون قربانی زغالگیری شدند و نابودی آنها، تهدیدی جدی برای باززایی طبیعی جنگل و اکوسیستم شکننده زاگرس ایجاد کرده است.
کارکنان سازمان بهزیستی کشور با سابقه کاری طولانی و تحصیلات بالا، از پایین بودن حقوق و مزایای نامنظم خود گلایه دارند و بسیاری برای تأمین زندگی مجبور به داشتن شغل دوم هستند. یکی از کارکنان رسمی با ۱۷ سال سابقه میگوید: «حقوق ماهانه من ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است و با این درآمد زندگی امکانپذیر نیست.»
رکنا، از ابتدای مهر تا هشتم آذر ۱۴۰۴، ایران با کاهش بیسابقه بارشها مواجه شده است؛ استان گیلان با ۱۹۲ میلیمتر کاهش بارش و مازندران با ۱۱۴ میلیمتر کاهش، شدیدترین خشکسالی تاریخ خود را تجربه میکنند. کارشناسان هشدار میدهند که این بحران، کل کشور و حتی کشورهای همسایه را تهدید میکند و میتواند پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی گستردهای به دنبال داشته باشد.
رکنا، نتایج آزمونهای بینالمللی تیمز و پرلز سالهاست نشان میدهد که دانشآموزان ایرانی در مهارتهای پایه،از ریاضیات و علوم تا سواد خواندن، در حال سقوط آزاد هستند؛ روندی که امسال با یک هشدار تازه رنگ جدیتری گرفت. وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده است دانشآموزان کشور در سال گذشته بهطور میانگین ۲۴ روز، یعنی یک ماه کامل، از آموزش رسمی محروم بودهاند؛ محرومیتی که عمدتاً بهدلیل تعطیلیهای ناشی از آلودگی هوای مزمن رخ داده است. نتیجه این چرخه خطرناک، عقبماندگی تحصیلی انباشتهای است که اکنون در آمار جهانی دیده میشود و آینده آموزشی نسل جدید را تهدید میکند.
طبق اخبار منتشر شده نیروگاههای توس، منتظر قائم، شهید رجایی، شهید سلیمی، سهند، تبریز، ایرانشهر، منتظری، زرند، بندرعباس، شهید مفتح، بیستون، شازند، رامین و اصفهان، عملاً به کارخانههای تولید ذرات سمی بدل شدهاند و هر روز میلیونها شهروند را در معرض تهدید مستقیم سلامت قرار میدهند. چند نیروگاه آلاینده پلمب شده؟ چند پرونده ترک فعل در این حوزه تشکیل شده است؟
هشتم آذرماه است و خیابانهای تهران، با برگهایی که باید زیر باران خیس میشدند، غبار گرفتهاند. در ۲۰ استان کشور، بارانی که قرار بود پاییز را زنده کند، هنوز نیامده و افت ۸۲ درصدی بارشها، بحران آبی ایران را از هشدار به واقعیت تلخ زندگی روزمره تبدیل کرده است. کارشناسان میگویند این خشکسالی فقط مشکل طبیعت نیست؛ نتیجه دهها سال مدیریت غلط، تأخیر در اصلاح الگوی کشت، چاههای بیرویه و شبکههای آب فرسوده است؛ وضعیتی که هر روز بیش از دیروز زندگی مردم را تهدید میکند.