وقتی میلیونها نفر هر روز سر کار میروند اما هنوز از تأمین نیازهای اولیه خود عاجزند، این فقط یک مشکل اقتصادی نیست، بلکه نشانهای از یک بحران عمیق است. پدیده "شاغلین فقیر" در ایران نهتنها سفره مردم را کوچکتر کرده، بلکه اقتصاد رسمی را به لبه پرتگاه کشانده است. کاهش انگیزه کار، افزایش مهاجرت، گسترش فساد، و سقوط طبقه متوسط، تنها بخشی از پیامدهای این بحراناند. آیا هنوز زمانی برای اصلاح باقی مانده است؟
رکنا،در حالی که کمبود پزشک در مناطق محروم به یکی از بزرگترین چالشهای نظام سلامت کشور تبدیل شده، نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تأکید دارد که وزارت بهداشت هنوز از تمامی ظرفیتهای موجود برای تربیت پزشک استفاده نکرده است. طبق گفته سیدجلیل میرمحمدی، بیمارستانهای تأمین اجتماعی، بیمارستانهای خصوصی و حتی خوابگاههای خالی دانشگاهها میتوانند در بهبود وضعیت آموزش پزشکی نقش داشته باشند، اما این ظرفیتها هنوز بهدرستی مدیریت نشدهاند و در بسیاری از مناطق محروم، سیستم درمانی و آموزشی به شدت با کمبود زیرساختها مواجه است.
کمبود شدید ذخایر سدهای استان تهران میتواند زنجیرهای از مشکلات از جمله قطعی آب، کاهش تولید برق، نابودی کشاورزی و حتی تشدید فرونشست زمین را به همراه داشته باشد. مهدی زارع، استاد زمینشناسی در گفتگو با رکنا هشدار میدهد که اگر از هماکنون تدابیر لازم اندیشیده نشود، زندگی در پایتخت و مناطق اطراف با چالشهای بزرگی در سال 1404مواجه خواهد شد. آیا دولت برای جلوگیری از این فاجعه آماده است؟
چین با کنترل بیش از ۶۰٪ از تولید جهانی و ۹۰٪ از ظرفیت پالایش عناصر خاکی نادر، به یک ابرقدرت اقتصادی در بازار انرژی تبدیل شده است. این کشور نه تنها بر زنجیره تأمین این منابع تسلط دارد، بلکه بهطور فزایندهای از آنها بهعنوان اهرمی ژئوپلیتیکی برای تأثیرگذاری بر رقبا از جمله آمریکا و ژاپن استفاده میکند. حالا با کشف جدید ذخایر عظیم در مغولستان داخلی، چین قدرت خود را در بازار انرژی جهانی تقویت کرده و جهان باید منتظر پیامدهای خطرناک آن باشد.
کاهش ۴۱ درصدی بارندگی نسبت به میانگین درازمدت و افت ۷ درصدی ذخایر سدهای کشور زنگ خطر یک بحران جدی را به صدا درآورده است. درحالیکه تصاویر منتشرشده از سوی شهروندان، حکایت از خشک شدن برخی از سدهای مهم کشور دارد، تهران نیز با کاهش ۴۰ درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت، در آستانه یک تنش آبی شدید قرار گرفته است. از سوی دیگر، استانهایی مانند سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان با کاهش بارندگیهای ۴۷ تا ۷۵ درصدی، شرایطی بحرانی را تجربه میکنند. آیا مدیریت منابع آبی قادر خواهد بود کشور را از این وضعیت خطرناک عبور دهد؟
بحران آب در ایران زنان را در شرایطی بیرحمانه قرار داده است که نه تنها سلامت جسمی بلکه آینده اجتماعی و اقتصادی آنها را به خطر انداخته است. میلیونها ایرانی به آب آلوده دسترسی دارند و این مشکل بهویژه برای زنان و کودکان فاجعهبار است. از افزایش بیماریهای گوارشی گرفته تا از دست دادن شغل و فرصتهای تحصیلی، زنان ایرانی بیشترین بهای این بحران را میپردازند. در حالی که آنها درگیر تأمین آب و معیشت هستند، تصمیمگیرندگان مرد، همچنان بحران را نادیده میگیرند.
رکنا، تهران در حال خشک شدن است، اما انگار کسی قرار نیست کاری کند! سدها خالیاند، زمینها ترک خوردهاند، و آسمان بیباران مانده است. بحران آب دیگر یک هشدار نیست، یک واقعیت است. اما درحالیکه پایتخت با بیش از ۱۴ میلیون نفر جمعیت به سمت تشنگی و خاموشی پیش میرود، برنامه مسئولان چیست؟ فقط هشدار دادن؟تنها آمار دادن؟ یا نظارهگر بودن تا روزی که دیگر برای هر اقدامی دیر باشد؟
امیر رهبر، فعال اجتماعی، با استناد به ماده ۲۷ قانون حمایت از حقوق معلولان، تأکید میکند که دولت موظف به پرداخت ۷ میلیون و ۱۶۶ هزار تومان ماهانه به معلولان شدید و خیلی شدید است، اما این قانون اجرا نشده است. او میگوید که دولت در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۶۴ میلیون تومان و در سال ۱۴۰۳ حدود ۸۶ میلیون تومان از هر فرد مشمول این قانون دریغ کرده است. وی همچنین از نبود فرهنگسازی مناسب، عدم رعایت حقوق اجتماعی، تبعیض در اشتغال و کمتوجهی مسئولان نسبت به مشکلات معلولان انتقاد میکند.
استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، هرمزگان، کرمان و خراسان شمالی به عنوان جوانترین استانهای کشور معرفی شدند، در حالی که گیلان، مازندران، مرکزی، همدان و تهران در حال پیر شدن هستند.جوانترین استانهای ایران، همزمان فقیرترین و محرومترین مناطق کشور هستند، در حالی که استانهای برخوردار در مسیر پیری قرار دارند. این تناقض چه پیامدهایی برای آینده ایران خواهد داشت؟ آیا دولت برای مدیریت این بحران جمعیتی آماده است یا تنها نظارهگر تغییرات خواهد بود؟
خشونت علیه زنان در ایران، همچنان بیپاسخ از سوی قانون! با وجود سالها انتظار، قانونی که بتواند از جان زنان در برابر قتلهای ناموسی و خشونتهای خانگی دفاع کند، هنوز تصویب نشده است. حالا هزاران امضا در قالب کارزاری اعتراضی، صدای مطالبهای جدی را به گوش قانونگذاران رسانده است: دیگر بس است! قانون باید زنان ایران را از سایه مرگ و خشونت نجات دهد.