نشانه های بیماری های قلبی و عروقی

با ادغام این دو انجمن با یکدیگر و تغییر نام آنها رسما از سال 1998، فدراسیون جهانی قلب تشکیل شد. فدراسیون جهانی قلب با این نگرش که تمام کشورهای عضو این فدراسیون می‌توانند به ریشه‌کنی همه‌گیری جهانی بیماری‌های قلبی عروقی کمک کنند، با همکاری سازمان بهداشت جهانی 29 ماه سپتامبر هر سال را به عنوان روز جهانی قلب تعیین کرد و هرساله با شعاری متفاوت این روز گرامی داشته می‌شود. در روز جهانی قلب فعالیت‌های مختلف مانند کلاس‌های آموزشی، مسابقات ورزشی، نمایش‌ها و نمایشگاه‌ها و بسیج‌های اندازه‌گیری فشار خون، کلسترول خون و... برگزار می‌شود. از سال 1378 مراسم روز جهانی قلب در کشور ما نیز هر ساله برگزار می‌شود.

بیماری های قلبی ـ عروقی رتبه نخست علت مرگ و میر در جهان را به خود اختصاص داده و بیشتر مردم دنیا هر ساله بیشتر از هر بیمار دیگری جان خود را به دلیل بیماری های قلبی و عروقی از دست می دهند.بر پایه برآورد صورت گرفته 17.5 میلیون تن در جهان در سال 2012 به علت بیماری های قلبی ـ عروقی فوت کرده اند که 31 درصد از کل موارد مرگ و میرها را شامل می شود. از این مرگ ها حدود 7.4 میلیون به بیماری عروق کرونر قلب و 6.7 میلیون ناشی از سکته های قلبی و مغزی بوده است. همچنین بیش از سه چهارم مرگ و میر قلبی و عروقی در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط رخ می دهد. از 16 میلیون مرگ و میر زیر 70 سال به علت بیماری های غیر واگیر،82درصد آن در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط ایجاد می شود و 37 درصد این بار مرگ و میر به علت بیماری های قلبی و عروقی است. 

در ایران نیز آمارهای رسمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نشان می‌دهد که 33 تا 39.3 درصد مرگ و میرها در کشور ناشی از بیماری های قلبی و عروقی است، به‌ گونه ای که ایران رکورددار بالاترین آمار مرگ قلبی در جهان نامیده شده است.بنا بر این گزارش، روزانه 300 تن در کشور بر اثر عوارض قلبی فوت می‌کنند و این در حالی است که شیوه زندگی و نوع تغذیه مردم، ریسک بروز این بیماری را به حداکثر رسانده است. بیماری های قلبی ـ عروقی اولین علت مرگ با 39.3 درصد کل موارد مرگهاست که از این تعداد 19.5درصد آن مربوط به سکته قلبی،9.3 درصد ناشی از سکته مغزی،3.1مربوط به فشار خون بالا و مابقی مربوط به سایر بیماری های قلبی ـ عروقی است. بیشتر بیماری های قلبی و عروقی با اصلاح عوامل خطر رفتاری مانند استعمال دخانیات، رژیم غذایی ناسالم و افزایش وزن و چاقی و همچنین انجام فعالیت جسمانی می توان از آنها پیشگیری کرد. افراد مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی و یا کسانی که در معرض خطر قلبی و عروقی بالا (با توجه به وجود یک یا چند عامل خطرمانند فشار خون بالا، دیابت، افزایش چربی خون) هستند، نیاز به تشخیص زود هنگام و استفاده از مشاوره و خدمات پزشکی مناسب جهت پیشگیری از این بیماری ها را دارند.

بیماری قلبی و عروقی چیست؟
بیماری های قلبی ـ عروقی(CVD) یک گروه از اختلالات عمده قلب و عروق هستند که عبارتند از: 1- بیماری عروق کرونر قلب 2-بیماری عروق مغزی 3- بیماری شریان محیطی4 - بیماری روماتیسم قلبی 5- بیماری مادرزادی قلبی 6- ترومبوز ورید و آمبولی ریه که شامل لخته شدن خون در پاهاست که می تواند به سمت قلب حرکت کند. حوادث Accidents قلبی و سکته معمولا حاد هستند و به طور عمده به علت انسداد عروق از جریان خون به سمت قلب و مغز جلوگیری می شود. رایج ترین دلیل این اختلال، ایجاد رسوبات چربی بر روی دیواره داخلی عروق تأمین کننده قلب و مغز هستند، سکته مغزی می تواند با خونریزی از یک رگ خونی در مغز و یا از لخته شدن خون ایجاد شود.

عوامل خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی چیست؟
از مهمترین عوامل خطر رفتاری ایجاد کننده بیماری قلبی و عروقی و سکته ها می توان به رژیم غذایی ناسالم، عدم فعالیت جسمانی و مصرف دخانیات و همچنین مصرف الکل اشاره کرد. اثرات عوامل خطر رفتاری ممکن است بعنوان افزایش فشار خون، قند خون بالا، چربی بالا و اضافه وزن و چاقی خود را نشان دهد این عوامل خطر در مراکز مراقبت های اولیه بهداشتی اندازه گیری و ریسک افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و سایر عوارض مشخص می شود. قطع مصرف دخانیات، کاهش نمک در رژیم غذایی، مصرف میوه ها و سبزیجات، فعالیت جسمانی منظم و عدم مصرف الکل نشان داده است که باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی می شود. علاوه بر این درمان دارویی دیابت، فشار خون بالا، و چربی بالا برای کاهش خطر بیماری های قلبی و عروقی و جلوگیری از حملات قلبی و عروقی و سکته مغزی ضروری می باشد. در زمینه کاهش بار بیماری های قلبی و عروقی سیاست های بهداشتی برای ایجاد محیط مساعد برای ایجاد انگیزه در افراد برای اتخاذ و حفظ رفتارهای سالم ضروری است. عواملی مانند جهانی شدن، شهر نشینی و پیر شدن جمعیت که بازتابی از تغییرات اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی است همچنین فقر، استرس و عوامل ارثی در ایجاد بیماری های قلبی موثرند.

نشانه های شایع بیماری های قلبی و عروقی چیست؟
علائم سکته قلبی و مغزی ممکن است نخستین هشدار از بیماری های زمینه ای باشد، علائم حمله قلبی عبارتند از: درد یا ناراحتی در قفسه سینه، درد یا ناراحتی در بازوها، شانه چپ، آرنج فک و یا پشت. علاوه بر این، فرد ممکن است دچار تنگی نفس، احساس استفراغ، سرگیجه و ضعف، عرق سرد و رنگ پریده شود. رایج ترین نشانه های سکته مغزی، ضعف ناگهانی در صورت بازو یا پا، اغلب در یک طرف از بدن است، سایر علایم شروع ناگهانی بی حسی در صورت، بازو، مشکل در صبحت کردن و گفتار، مشکل دید در یک یا هر دو چشم، اختلال در راه رفتن، سر گیجه از دست دادن تعادل و هماهنگی و سردرد شدید بدون علت شناخته شده و غش و بیهوشی باشد. در صورت تجربه این علایم باید که بلافاصله مراقبت های پزشکی انجام شود. 
حدود سه چهارم از مرگ و میرها در جهان به علت بیماری های قلبی و عروقی در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط رخ می دهد. در کشورهای کمتر توسعه یافته مراقبت های اولیه یکپارچه برای تشخیص زود هنگام عوامل خطردر مقایسه با کشورهای توسعه یافته وجود ندارد و مردم از این مراقبت ها بی بهره هستند. مردم در کشورهای در حال توسعه از بیماری های غیر واگیر به علت عدم دسترسی کمتر به خدمات بهداشتی موثر و عادلانه که پاسخگوی نیاز آنها باشد رنج می برند. در نتیجه بسیاری از مردم در کشورهای با درآمد کم و متوسط به علت تأخیر در تشخیص در جوانی به علت بیماری های قلبی و عروقی و سایر بیماری های غیرواگیر جان خود را از دست می دهند که بیشتر این افراد از قشر مولد جامعه هستند.
افراد کم درآمد در کشورهای کمتر توسعه یافته و با درآمد پایین به علت فقر مالی و عدم پرداخت هزینه های درمان تحت تاثیر بیماری های قلبی و عروقی هستند که اثرات فاجعه باری بر سلامت جامعه دارد. بیماری های قلبی و عروقی در سطح کلان بار مالی سنگینی را بر روی اقتصاد کشورهای در حال توسعه می گذارد.

چگونه می توان بار بیماری های قلبی و عروقی را کاهش داد؟
بهترین مداخلات موثر جهت کاهش بیماری های قلبی و عروقی توسط سازمان جهانی بهداشت ارایه شده که شامل دو نوع مداخلات مبتنی بر جمعیت و فرد است که توصیه شده، ترکیبی از آنها استفاده شود. نمونه هایی از مداخلات مبتنی بر جمعیت که به منظور کاهش بیماری های قلبی و عروقی اجرا شده است، عبارتند از: سیاست های جامع کنترل دخانیات، مالیات برای کاهش مصرف غذاهایی که چربی و نمک و شکر بالا دارند، فراهم آوردن تسهیلات مناسب جهت افزایش فعالیت جسمانی منظم، استراتژی هایی برای کاهش مصرف الکل، ارائه وعده های سالم غذایی به کودکان در مدارس.
در سطح فردی نیز برای پیشگیری از مشکلات قلبی ـ عروقی مداخلاتی همچون کنترل فشار خون بالا و سطح کلسترول بالا که همراه با ترک سیگار باعث پیشگیری از حدود75درصد از حوادث قلبی - عروقی می شود پیشنهاد شده است.
اقدامات سازمان جهانی بهداشت: تحت هدایت و رهبری سازمان جهانی بهداشت، همه کشورهای عضو(کشور194) در سال 2013 توافق کردند به منظور کاهش بار بیماری های قلبی و عروقی طرح اقدام جهانی برای پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر را از سال 2013 تا 2020 به اجرا در آورند. این طرح با هدف کاهش تعداد مرگ و میر زودرس ناشی از بیماری های غیر واگیر به میزان 25درصد تا سال 2025 از طریق اجرای 9 هدف جهانی و داوطلبانه صورت می گیرد. تمرکز دو مورد از این اهداف، مستقیم در پیشگیری و کنترل بیماری های قلبی و عروقی است.
یکی از اهداف در این برنامه جهانی، خواستار کاهش شیوع فشار خون بالاست، زیرا که فشارخون بالا از عوامل خطر اصلی بیماری های قلبی و عروقی است. شیوع فشار خون بالا به فشار خون سیستولیک/دیاستولیک 90/140 اطلاق می شود که در سال 2014 در افراد 18 سال به بالا در سطح جهان22 درصد بوده است. کاهش بروز فشار خون بالا با اجرای سیاست های به منظور کاهش عوامل خطر رفتاری از جمله مضرات استفاده از الکل، عدم فعالیت جسمانی، مصرف نمک بالا، چاقی و اضافه وزن برای رسیدن به این اهداف ضروری است. 
هدف دیگر در طرح اقدام جهانی برای پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی دسترسی حداقل50 درصد از افراد واجد شرایط به درمان دارویی برای جلوگیری از حملات قلبی و عروقی و سکته مغزی است. دسترسی به این اهداف نیاز به تقویت اجزای نظام سلامت از جمله تأمین مالی مراقبت های بهداشتی برای اطمینان از دسترسی به فن آوری بهداشتی اولیه و داروهای ضروری بیماری های غیر واگیر است. در سال 2015 در کشورهای عضو روند اجرای این اهداف آغاز و نشستی در 2018 جهت بررسی میزان پیشرفت این برنامه در سطح بالا و با حضور اعضا برگزار خواهد شد. در ایران نیز این طرح از سال 95 آغاز شده که هدف آن کاهش عوامل خطر بیماری های غیر واگیر و رسیدن به اهداف توصیه شده سازمان جهانی بهداشت بوده و امید است با برنامه ریزی دقیق و منسجم و آینده نگر جهت رسیدن به این امر از طریق اطلاع رسانی به آحاد جامعه و هماهنگی نهادهای مختلف مرتبط با امر سلامت این مهم انجام شود.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.