آیا قهوه دشمن ذهن شماست؟

نقش کافئین در اختلال خواب

در این پژوهش، چهل داوطلب سالم در دو وضعیت مختلف به خواب رفتند: یک بار پس از مصرف کافئین و بار دیگر پس از مصرف دارونما. با استفاده از فناوری EEG و هوش مصنوعی، مشخص شد کافئین حالت بحرانی مغز را تقویت می‌کند. این حالت میان نظم و هرج‌ومرج قرار داشته و مغز را در وضعیت هوشیار و آماده پردازش اطلاعات نگه می‌دارد. این فرآیند در هنگام شب مانع از خاموش شدن کامل مغز و جلوگیری از بازیابی مناسب آن می‌شود.

جوانان بیشتر تحت تأثیر کافئین قرار می‌گیرند

مطالعه نشان داده است که این تأثیر به‌ویژه در افراد جوان با سنین ۲۰ تا ۲۷ سال بسیار بارزتر است. در این گروه سنی، کاهش امواج آهسته مانند امواج آلفا و تتا که مرتبط با خواب عمیق و ترمیمی هستند، و افزایش امواج سریع بتا که مختص حالت بیداری است، قابل مشاهده بود. علت این تأثیر بیشتر ممکن است به حساسیت بالای مغز جوانان به کافئین ارتباط داشته باشد، زیرا مغز در این سن گیرنده‌های آدنوزینی بیشتری دارد که توسط کافئین مسدود می‌شود.

تأثیر کافئین در افراد مسن‌تر

با افزایش سن، تعداد گیرنده‌های آدنوزینی کاهش می‌یابد و تأثیر کافئین بر خواب کمتر می‌شود. برای افراد میان‌سال بین ۴۱ تا ۵۸ سال، اثرات کافئین بر خواب همچنان وجود دارد، اما شدت کمتری دارد. محققان هشدار می‌دهند که حتی در این گروه سنی نیز مصرف کافئین، به‌ویژه در ساعات شب، می‌تواند فرآیند بازیابی مغز را مختل نماید.

تأثیر روانی کافئین

جالب است بدانیم که حتی قهوه بدون کافئین نیز می‌تواند سطح هوشیاری و تمرکز را افزایش دهد. این تأثیر بیشتر ناشی از باور ذهنی فرد است؛ مغز زمانی که تصور می‌کند کافئین مصرف شده، واکنش مناسبی نشان می‌دهد.