خشونت خانگی و تاثیر آن بر مبتلایان به ام‌ اس؛ زخمی که پنهان نمی‌ ماند

به گزارش رکنا،  خشونت خانگی به عنوان یکی از چالش‌های فراگیر سلامت عمومی، ابعاد گسترده‌ای دارد که نه‌تنها موجب آسیب‌های روانی عمیق می‌شود، بلکه بار سنگینی را به لحاظ اقتصادی و اجتماعی بر دوش جامعه می‌گذارد. این آسیب‌ها می‌توانند باعث ایجاد مشکلات شدید روانی همچون افسردگی ، اضطراب و حتی گرایش به خودآزاری شوند. تاثیرات مخرب خشونت فراتر از زمان وقوع آن بوده و می‌تواند سال‌ها اخلاقاً و روانی همراه قربانی باقی بماند.

آسیب‌پذیری بیشتر بیماران مبتلا به ام‌اس

شرایط وقتی نگران‌کننده‌تر می‌شود که قربانی خشونت، فردی باشد که به دلیل بیماری یا ناتوانی جسمی قدرت کافی برای دفاع از حقوق خود ندارد. بیماران مبتلا به ام‌اس یکی از نمونه‌های بارز این گروه‌های آسیب‌پذیر هستند. بیماری ام اس ، اختلالی مزمن و تدریجی در سیستم عصبی مرکزی است که با تخریب پوشش سلول‌های عصبی، مشکلات زیادی را به همراه دارد. این بیماری می‌تواند با علائمی مانند تاری دید، ضعف عضلات، سرگیجه و مشکلات حرکتی همراه باشد.

شیوع این بیماری در جهان و ایران رو به افزایش است و بیشتر در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی شایع است؛ زمانی که معمولاً افراد مشغول فعالیت‌های اجتماعی و خانوادگی خود هستند. نیاز بیماران ام‌اس به مراقبت‌های خانگی، معمولاً توسط همسر یا یکی از اعضای خانواده صورت می‌گیرد، که این وابستگی ممکن است زمینه‌ساز بروز خشونت شود.

پژوهشی برای آشکارکردن ابعاد خشونت

در این راستا، شهربانو قهاری، پژوهشگر دانشگاه علوم پزشکی ایران، به همراه گروهی از همکاران خود پژوهشی را برای بررسی وضعیت خشونت علیه بیماران مبتلا به ام‌اس انجام داده‌اند. این تحقیق با هدف روشن‌تر کردن ابعاد کمتر دیده‌شده و پنهان این مشکل، به تحلیل علمی از مطالعات گذشته پرداخته است.

این پژوهش با روش مرور نظام‌مند صورت گرفت که شامل جست‌وجو در پایگاه‌های علمی معتبری همچون Google Scholar، PubMed، ISC، و Web of Science بود. مقالات مرتبط با موضوع خشونت و بیماری ام‌اس جمع‌آوری و تحلیل شدند.

آمار نگران‌کننده خشونت علیه بیماران ام‌اس

نتایج این تحقیق نشان دادند که درصد بالایی از بیماران ام‌اس با انواع خشونت مواجه هستند. حدود ۶۳ درصد از این بیماران تجربه خشونت اقتصادی را گزارش کرده‌اند. همچنین ۵۳ درصد خشونت روانی، ۳۴ درصد خشونت جسمی و ۲۰ درصد خشونت جنسی نیز در این بررسی‌ها مشاهده شد. این آمار بازتاب‌دهنده وضعیت دشوار زندگی این افراد حتی در محیط خانه و در میان اعضای خانواده است.

عوامل و پیامدهای خشونت خانگی

بر اساس یافته‌های این تحقیق، برخی عوامل همچون شدت بیماری، وابستگی مالی، بیکاری، تحصیلات پایین، و مشکلات جسمی می‌تواند احتمال تجربه خشونت را افزایش دهد. همچنین مشخص شد که زنان بیشتر از مردان در معرض خشونت قرار دارند.

نکته جالب توجه دیگر این بود که بیمارانی که در دوران کودکی خشونت را تجربه کرده‌اند، در بزرگسالی نیز بیشتر در معرض خشونت خانگی قرار می‌گیرند. پیامدهای روانی ناشی از این خشونت‌ها، مانند افسردگی و اضطراب، وضعیت سلامت روانی این بیماران را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

راهکارهای پیشنهادی برای کاهش خشونت

این تحقیق نشان داد که خانواده‌ها، به‌ویژه اعضایی که وظیفه مراقبت از بیماران را به عهده دارند، نیازمند آموزش‌های جدی برای تقویت مهارت‌های تاب‌آوری و مدیریت تنش هستند. اقدامات حمایتی مانند آموزش بیماران در زمینه خودمراقبتی، ارتقای امکانات سازمان‌های حمایتی، اصلاح قوانین حفاظتی و شناسایی افراد آسیب‌پذیر می‌تواند در کاهش خشونت‌های خانگی مؤثر باشد.

انتشار نتایج پژوهش در مجله علمی

یافته‌های این تحقیق در مجله «تعالی بالینی»، متعلق به دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتشر شده است. این مجله با رویکرد انتشار پژوهش‌های علمی، بستری فراهم کرده تا مسائل مهم و پنهان زندگی بیماران و خانواده‌های آنان بیشتر دیده شود.