کم توجهی خطرناک به توسعه انرژی های تجدیدپذیر در ایران /مشوقی برای سرمایه گذاری در این حوزه معین نشده است

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، «انرژی» در قرن بیستم یکی از قدرتمندترین مولفه های حرکت کشورها به سوی توسعه اقتصادی یا جنگ بود. اگر سیاستمداری می توانست از این برگ بازی در زمین اقتصاد انرژی هوشمندانه استفاده کند می توانست تهدید ها را به خوبی پشت سربگذارد و مسیر توسعه را در پیش گیرد اما اگر دولتها و سیاستمدارانشان سایر گزینه ها را انتخاب می کردند وارد بازی دو سرباختی می شدند که هم امنیت انرژی در ابعاد منطقه ای و یا جهانی مورد تهدید جدی قرار می داد یا اینکه آینده آن کشور را با تاریکی گره می زد.

قرن بیست و یک اما چالش های بخصوص خود را دارد. رویکردها در حوزه انرژی به دلیل تهدیدات طبیعی از جمله تغییرات اقلیمی و تهدیدات غیرطبیعی از جمله خطر بروز جنگ و تسلط دولت های غیرمردمی بر منابع انرژی تغییر یافته است. این تغییر رویکرد در سال 2016 در توافق پاریس به الزام آورترین شکل ممکن مورد امضای نمایندگان بیش از 190 کشور دنیا قرار گرفت اما با گذشت زمان مشخص شد که این الزام آورترین توافق جهان برای متعهد شدن دولتها به توسعه انرژی های تجدیدپذیر به صورت جدی مورد استقبال قرار نگرفت.

تعیین مشوق های موثر برای توسعه انرژی تجدید پذیر در هند و سنگاپور

اما کاپ 26 در سال گذشته و در روزهای گذشته کاپ 27 در شرم الشیخ توانست سیاستمداران را قانع کند که اگر الزامی به تغییر سیاست ها در حوزه الگوی مصرف انرژی در کشورهایشان نداشته باشند عواقب آن دامن گیر همه مردم جهان خواهد بود. در این راستا کشورهای اروپایی و کشورهای در حال توسعه آسیایی از جمله هند و سنگاپور مشوق های موثری برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر در نظر گرفتند. در این خصوص در سطح خاورمیانه عربستان نیز سیاست های مناسبی را اتخاذ کرده است اما شواهد نشان می دهد که نگاه دولت و مجلس فعلی در کشور به این مساله آنچنان که باید موثر نیست. این مساله می تواند دلایل متعددی داشته باشد اما آنچه اکنون مشخص می باشد این است که تداوم این سیاست می تواند در میان مدت و حتی کوتاه مدت تبعات اقتصادی بسیار زیادی برای برای کشور داشته باشد.

در این خصوص محمد علی خطیبی، نماینده اسبق ایران در اوپک و کارشناس انرژی در گفت و گو با رکنا با اشاره به اینکه دولت باید سیاست های خود را در حوزه انرژی تغییر دهد، تصریح کرد: لازم است در این زمینه مجلس به عنوان قانونگذار، سیاست هایی را با مشورت کارشناسان برای الزام دولت جهت توسعه انرژی های تجدیدپذیر تصویب کند در غیراینصورت دولت ها بدون الزام تمایلی به اجرایی کردن این سیاست ها نخواهند داشت.

وی با اشاره به اینکه در حوزه انرژی های تجدیدپذیر اقداماتی انجام گرفته اما ناکافی است، افزود: به نظر می رسد بهبود شرایط در حوزه تغییر الگوی مصرف انرژی در کشور جزء اولویت های دولت نیست. در این خصوص اقداماتی انجام گرفته اما اینها کافی نیست.

توجیه اقتصادی بالا اما توجه کم

نماینده اسبق ایران در اوپک با اشاره به لزوم توجه مدیران کشور برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی ادامه داد: روزهای آفتابی در کشور ما نسبت به کشورهای اروپایی خیلی بیشتر است و این خود به تنهایی می تواند توجیه اقتصادی این مساله برای سرمایه گذاری دولتی و حتی بخش خصوصی را به دنبال داشته باشد.

خطیبی بیان کرد: یکی از دلایلی که سرمایه گذاری بر روی انرژی های تجدیدپذیر برای بخش خصوصی هم توجیه اقتصادی ندارد این است که یارانه انرژی های فسیلی مانند نفت و گاز بسیار زیاد است و یارانه یا مشوقی برای سرمایه گذاری در این حوزه معین نشده است.

کارشناس انرژی گفت: انرژی های تجدید پذیر با قیمت های فعلی نفت و گاز توان رقابت با آنها را ندارد اما تغییر سیاست ها در این زمینه می تواند جذابیتی برای سرمایه گذاری در حوزه انرژی های تجدیدپذیر ایجاد کند.

وی یادآور شد: با توجه به تعیین مشوق‌ ها برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر در اروپا بازهم تمایل مردم برای استفاده از این نوع انرژی افزایش قابل توجهی نداشته است و این نشان می دهد که یک بخشی از این مساله نیز می تواند فرهنگی باشد.

هیچ اشاره ای در برنامه های توسعه به سهم انرژی های تجدیدپذیر نشده است

نماینده اسبق ایران در اوپک گفت: اشکال عمده خطاهای ما در حوزه انرژی به اتخاذ سیاست های نادرستی برمی گردد که از گذشته تاکنون درگیر آن بوده ایم و لازم است دولت و مجلس به صورت جدی در این زمنیه تجدیدنظر کنند.

خطیبی اظهار کرد: هیچ اشاره ای در برنامه های توسعه به سهم انرژی های تجدیدپذیر نشده است و این نشان می دهد که در مواجهه کلان نیز این موضوع جایگاهی در سیاست گذاری ها ندارد و در این مورد مجلس وظیفه بیشتری نسبت به دولت دارد.

به نظر می رسد حرکت به سمت تغییر الگوی مصرف انرژی نیازمند سیاست گذاری های کلان و فرهنگسازی در این حوزه است اما اقداماتی که تاکنون توسط دولتها در این زمینه انجام گرفته یا بسیار ناچیز بوده یا اقدامات موثری به شمار نمی رود ولی بی توجهی به الگوهای انرژی قطعا اقتصاد کشور را در دهه های آینده دچار مشکلات جدی خواهد کرد.