رئیس سازمان مدیریت پسماند تهران: وجود ابر متان بالای آرادکوه درست نیست / سازمان محیط زیست باید توضیح دهد

به گزارش رکنا به نقل از فارس، چندی پیش ناسا تصویری ماهواره‌ای منتشر کرد که توده‌ای از گاز متان به طول نزدیک به پنج کیلومتر در جنوب تهران را نشان می‌داد و اعلام کرد این ابر غول‌آسا مربوط به یکی از مکان‌های دفن زباله کلانشهر تهران است.

انتشار گاز متان یکی از پیامدهای جانبی دفع زباله‌های شهری به شیوه سنتی است. متان یکی از گازهای اصلی پدیده گلخانه‌ای و گرمایش زمین محسوب می‌شود.از ابتدای دهه 90 دیگر دفن مستقیم زباله ای در مجتمع آرادکوه صورت نگرفت، چراکه خطوط پردازش راه اندازی شد.

قرار است تولید برق از زباله صورت گیرد و همچنین دستگاه زباله سوزی خریداری شود. در خصوص آخرین وضعیت تولید برق از زباله، تولد گاز متان و گزارش ناسا، روش دفن زباله، خرید دستگاه زباله سوز و .... با مهدی عزیزی رئیس سازمان مدیریت پسماند شهر تهران به گفت‌وگو نشستیم.

ایجاد خطوط پردازش برای عدم تولید گاز متان

در خصوص انتشار گزارشی از سوی ناسا مبنی بر وجود توده گاز متان بر فراز سایت پسماند آرادکوه توضیح دهید.

ببینید! ما در حال حاضر گاز متان تولید نمی‌کنیم و این موضوع که ابری بالای مرکز آرادکوه وجود دارد درست نیست. البته این را بگویم که ما به طورکلی بحث تولید گاز متان در آرادکوه را تکذیب نمی‌کنیم و نمی‌گوییم که وجود ندارد، بلکه باید صحت این موضوع از طریق سازمان محیط زیست و مراجع ذیصلاح بررسی و بعد ابلاغ شود. اینکه چقدر گاز متان وجود دارد و اندازه آن چیست؟

اما در سازمان مدیریت پسماند شهر تهران، در دو بخش اقداماتی انجام داده‌ایم، یکی از آنها مدیریت پسماند بود که گاز متان تولید نشود به همین دلیل سامانه پردازش مکانیکی و بیولوژیکی پسماندهای شهری از اوایل دهه 90 تکمیل شد و از ابتدای دهه 90 ما دیگر دفن مستقیم نداشتیم بلکه زباله‌ها پردازش و جداسازی می‌شدند. پسماند آلی منبع تولید گاز متان است که در حال حاضر برای آن فرایند هوازی تعریف کرده‌ایم و آن را تبدیل به کمپوست می‌کنیم.

استحصال گاز متان با مشارکت سرمایه گذار داخلی

کربن مواد آلی به جای اینکه از طریق بی‌هوازی دفن و تبدیل به متان شود، ما در فرایند هوازی آن را تبدیل به کمپوست می‌کنیم. ما ماده آالی دفن نمی‌کنیم که تبدیل به متان شود. اما در مرحه دوم باید بگویم که قبل از دهه 90 وقتی که سامانه پردازی تکمیل نبود، ما دفن مستقیم داشتیم. از سال 1335 که مرکز دفن آرادکوه پذیرش زباله را داشت، تولید گاز متان داشتیم، اما از ابتدای دهه 90 خطوط پردازش راه‌اندازی شد.

به دلیل اینکه از قبل از سال 90 ما زباله‌ها را دفن می‌کردیم، در آنجا گاز متان تولید می‌شود. در این زمینه در سال 96 با یک شرکت خارجی تفاهم‌نامه‌ای امضا کردیم تا امکان‌سنجی‌های لازم صورت گیرد و استحصال گاز متان انجام شود. بررسی‌ها صورت گرفت و در سال 97 قرارداد امضا شد، اما به دلیل تحریم‌ها این شرکت نتوانست پروژه را اجرا کند و از آن زمان تا حالا ما پیگیر داستان بودیم. اما اخیراً قرار است این کار را با سرمایه‌گذار داخلی انجام دهیم.

برای استحصال گاز متان چقدر بودجه لازم است آیا دولت کمک های لازم در این زمینه انجام داده است؟

حجم مورد نیاز ریالی پروژه بالاست و قطعا در این زمینه نیازمند کمک دولت هستیم.

در حال حاضر در چه بخش‌هایی از آرادکوه تولید گاز متان صورت می‌گیرد؟ میزان آن چقدر است؟ در این باره توضیح دهید.

به دلیل دفن زباله قبل از دهه 90 مواد آلی دفن شده گاز متان تولید می کنند

چون از قبل دهه 90 ما دفن زباله را به صورت مستقیم داشتیم، مواد آلی در داخل مرکز دفن وجود دارد. شرایط بی‌هوازی باعث شده که گاز متان تولید شود. البته این را بگوییم که پوشش‌های لازم در قسمت دفن صورت گرفته است.

تولید ابر از گاز متان دور از ذهن است

ناسا اعلام کرده است که آلایندگی شما خطی است، در این زمینه توضیح دهید.

بله، آنها در گزارش خود گفتند که آلاینده خطی است و تقریبا حدود پنج کیلومتر است. این در حالی است که منبع تولید آلاینده در آرادکوه نقطه‌ای است و اگر خطی باشد که خیلی طولانی است و مرکز دفن حداکثر 700 الی 800 متر طول دارد، اما آنها آلاینده را خطی درنظر گرفته‌اند. آلاینده خطی مثل یک اتوبان می‌ماند که در طول آن همه خودروها آلاینده هستند اما ما در اینجا فقط در یک نقطه آلایندگی داریم.

البته ما جریانات هوایی را در یک ماه گذشته در جنوب تهران داشتیم و بادهای شدیدی وزید اما تولید ابر از گاز متان دور از ذهن است اما ما قطعا تولید گاز متان را داریم و این برای دفن‌هایی است که قبل از سال 90 صورت گرفته است.

بخشی از زباله کمپوست و بخشی هم سوزانده می شود

در حال حاضر مراحل دفن زباله در آرادکوه چگونه است؟

قبلا دفن مستقیم بود و همه پسماندها بعد از جمع‌آوری، مستقیم در آرادکوه دفن می‌شد، اما حدود 10 سالی است که با سامانه‌های پردازی و دستگاه‌های همزن، تفکیک‌های لازم صورت می‌گیرد. بخشی از زباله تبدیل به کمپوست شده و از آن به عنوان کود استفاده می‌شود و بخشی هم در زباله‌سوز سوزانده می‌شود. به همین دلیل در حال حاضر پتانسیل تولید گاز متان کم است.

به دنبال ایجاد مدیریت پسماند در مبدا هستیم

ایستگاه‌های میانی زباله که در حال حاضر راه‌اندازی شده چقدر می‌تواند در کاهش دفن زباله در تهران تأثیرگذار باشد؟

در صورتی که ایستگاه‌های MRF در 8 پهنه طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته انجام شود، ما مدیریت پسماند را از مبدأ انجام خواهیم داد و دیگر زباله‌ای برای دفن به آرادکوه منتقل نمی‌شود، شاید درنهایت 10 درصد باشد که آن هم زباله‌های ریجکتی است. به دنبال این هستیم که آلاینده‌های زباله را به حداقل برسانیم.

کوه‌های زباله‌ای که در آراکوه ایجاد شده چه می‌شوند؟

ما دنبال این هستیم که اقدماتی صورت گیرد. استحصال گاز متان و تولید برق در دست اقدام است. قرار است که این پروژه انجام شود. لوله‌گذاری‌هایی صورت و گاز متان جمع‌آوری می‌شود و گازهای اضافه از آن جدا شده و گاز خالص متان تولید و تبدیل به برق می‌شود.

گفتید که با یک شرکت خارجی در خصوص تبدیل زباله به برق رایزنی‌هایی صورت گرفته ولی کار انجام نشده است آیا شرکت داخلی قرار است این کارها را انجام دهد، رایزنی‌هایی در این باره صورت گرفته؟ در این باره توضیح دهید.

قرار است که با کمک سرمایه‌گذار داخلی این اقدام صورت گیرد. پیگیر موضوع هستیم. جلساتی هم با سازمان محیط زیست داشته‌ایم. امیدواریم بتوانیم تا 2  ماه آینده قرارداد استحصال گاز متان از مرکز دفن زباله را نهایی کنیم.

5 هزار میلیارد زیر ساخت در مرکز دفن زباله وجود دارد

اخباری مبنی بر جابجایی مرکز دفن زباله شنیده می‌شود آیا با جابجایی مرکز دفن مشکلات برطرف می‌شود؟

بیش از 5 هزار میلیارد زیرساخت در مرکز دفن زباله در آرادکوه وجود دارد. راه‌حل مشکل جابجایی نیست و اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. ما در این دوره مدیریت شهری به دنبال این هستیم که زباله‌ای به آرادکوه برای دفن نرود. در حال حاضر ما در عمق 60 متر ارتفاع زباله‌ها را دفن می‌کنیم. به دنبال این هستیم که تجهیزات را مدرن کنیم و  زباله در مبدأ تفکیک شود و اقداماتی هم در این زمینه صورت گرفته. ما باید ساماندهی زباله را در ابتدای کار انجام دهیم. البته تحریم‌ها هم کار ما را قدری عقب انداخت اما دنبال این هستیم که کارها را انجام دهیم.

روزانه حدود 6 هزار تن زباله در تهران داریم

سرانه تولید زباله در تهران چقدر است؟ نرم جهانی تولید زباله توسط هر فرد چقدر است ؟ در این زمینه توضیح دهید.

نرم بین‌المللی استفاده از زباله به اندازه هر نفر 730 گرم است و تهران این نرم حدود 760 گرم است و خیلی بالا نیست. ما روزانه حدود 6 هزار تن زباله در تهران داریم که 14 الی 15 درصد آنها به صورت مجاز و غیرمجاز تفکیک می‌شود و 5 هزار و 100 تن آن به آرادکوه می‌رود و در آنجا در 8 خط پردازش، فرایند پردازش صورت می‌گیرد. بخشی از زباله تبدیل به کمپوست و بخشی ریجکت می‌شود و کمتر از 50 درصد زباله دفن می‌شود. 56 درصد زباله‌ها تر هستند. زباله‌هایی که از پوست میوه و... است که فرایند هوازی برای تبدیل کمپوست را طی می‌کند و کمپوست آنها در سطح شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما برای استحصال گاز متان و تبدیل آن به برق دنبال بستن قرارداد هستیم و اخیرا هم جلساتی برگزار شده است.

در خصوص دفن پسماندهای عفونی چه اقداماتی انجام می‌دهید؟ در این باره توضیح دهید.

ما یک سلول دفن بهداشتی داریم که پسماندهای عفونی در آن دفن می‌شوند و روزانه حدود 130 تن زباله عفونی داریم که دفن می‌شوند. باز هم تأکید می‌کنم که ما سعی می‌کنیم تمام زباله‌ها را در مبدأ تفکیک کنیم.

برنامه ریزی برای خرید دستگاه زباله سوز 1900 تنی

خرید دستگاه زباله‌سوز به کجا رسید؟

فراز و نشیب‌هایی در این زمینه وجود داشت و قرار است که یک دستگاه زباله‌سوز 1900 تنی خریداری شود. کار در مرحله انعقاد قرارداد است و بهتر است بگویم در مرحله پیش‌نویس است. ما به دنبال این هستیم که کارها انجام شود. همچنین نرخ خرید برق هم در حال افزایش است و گفته‌اند تقریبا 2300 تومان بابت هر کیلووات هزینه داده می‌شود و که قطعا این عدد کمک خوبی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است احتمالا دو ماه آینده قرارداد ساخت زباله‌سوز منعقد شود. ما در حال گرفتن مجوزهای لازم هستیم و بخش خصوصی هم تلاش می‌کند که تسهیلات لازم را دریافت کند.

در طرح جامع پسماند در خصوص گاز متان چه موضوعاتی آمده است؟

ببینید! در طرح جامع مدیریت پسماند خیلی به موضوع آرادکوه توجه نشده است چرا که معتقدند باید جداسازی در ابتدای کار صورت گیرد و تمام اقدامات بر این مبناست که زباله‌ای به آرادکوه نرود.

بهره برداری از کارخانه 3300 تنی خاک و نخاله تا یک ماه آینده

بهره‌برداری از کارخانه 3300 تنی خاک و نخاله به کجا رسید؟ شنیده است که قرار است یک کارخانه جدید دیگر هم احداث شود در این زمینه توضیح دهید.

در یک ماه آینده کارخانه 3300 تنی خاک و نخاله آماده بهره‌برداری می‌شود و همزمان با این کار ساخت کارخانه 1200 تنی استحصال خاک و نخاله کلنگ‌زنی می‌شود و ساخت این کارخانه  حدود هفت ماه زمان می‌برد.

ما روزانه 24 تا 25 هزار تن خاک و نخاله در تهران داریم که 70 درصد آن به آبعلی منتقل می‌شود. 3 کارخانه در حال فعالیت است و کارخانه چهارم در یک ماه آینده افتتاح و  آماده بهره‌برداری می‌شود و کلنگ‌زنی کارخانه پنجم هم در همان ایام انجام می‌شود تا ظرفیت کار را بالا ببریم.