«امید»، آخرین بازمانده جمعیت غربی درنای سیبری، از دو سال پیش دیگر به ایران بازنگشته و سرنوشت نامعلوم او نگرانیهای جدی درباره انقراض این جمعیت را تشدید کرده است. ماهان مهرو، پرندهشناس در گفت و گو با رکنا می گوید که از دست رفتن امید نه تنها به معنای نابودی یک گونه، بلکه از دست رفتن یک شاخه ژنتیکی و بخشی از میراث طبیعی کره زمین است.
در حالی که تنها دو هفته از آغاز سال آبی جدید گذشته، چهار سد از پنج سد اصلی تهران حتی یک قطره بارندگی نداشتهاند. این آمار نهتنها نشانهای از خشکسالی زودرس در حوضههای آبریز پایتخت است، بلکه هشداری جدی برای آیندهای نزدیک است که در آن تأخیر در بارشها، مصرف بیرویه و ضعف مدیریت منابع میتواند پایتخت را در آستانهٔ بحران آبی قرار دهد.
رکنا، در حالیکه دادههای رسمی از کاهش نگرانکننده سطح آب دریای خزر خبر میدهند، یک عضو کمیسیون عمران مجلس از انتقال آب از همین منبع در حال مرگ به تهران سخن گفته است؛ طرحی که کارشناسان آن را از نظر علمی، فنی و زیستمحیطی « خطرناک» میدانند.
پیشبینیها از زمستان ۱۴۰۴ بوی ناپایداری میدهند؛ زمستانی که در آن یک هفته از گرمای غیرعادی لذت میبری و هفته بعد در سرمای قطبی گرفتار میشوی. تغییر فاز لانینا، تضعیف بادهای قطبی و منفی شدن شاخصهای اقلیمی، همه نشانههای وقوع فصل پرنوسانی هستند.
رکنا، سدهای پنجگانه تهران تنها ۲۴۴ میلیون متر مکعب آب دارند، یعنی تقریباً نصف میزان ذخیره سال گذشته که ۴۷۱ میلیون متر مکعب بود. این سقوط چشمگیر ذخایر آبی، کارشناسان را نگران کرده و تابستان آینده پایتخت را با خطر کمآبی شدید مواجه میکند.
رکنا، روز ملی روستا و عشایر در حالی فرا رسیده که زمین زیر پایشان ترک خورده و چاهها یکییکی میمیرند. رئیس سازمان هواشناسی از سومین سال کمبارش ایران در سه دهه اخیر خبر میدهد، اما آنچه روستاهای کشور را به مرز فروپاشی رسانده، فقط آسمان بیباران نیست؛ سوءمدیریتی است که ریشه در تصمیمهای دو وزارتخانه دارد. در جنوب و شرق، قناتها خشکیده، کوچ عشایر به مهاجرت بدل شده و ۳۱ هزار روستا از نقشه زیست انسانی حذف شدهاند. اگر بارش نرمال در پیش نباشد، سال ۱۴۰۵ میتواند به فاجعهبارترین سال اقلیمی و انسانی ایران تبدیل شود.
تورم بیوقفه و افزایش مداوم قیمت کالاهای اساسی، سفره ۹۹ درصد جامعه را کوچک و معیشت مردم را تهدید میکند. سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران در گفت و گو با رکنا هشدار میدهد که بدون شفافیت در اعلام قیمتها، هماهنگی بین وزارتخانهها و مشارکت مردم در نظارت، سوبسیدها به دست کسانی میرسد که نیازی به آن ندارند و عدالت اقتصادی محقق نخواهد شد.
رکنا، در نظام رفاهی ایران، مرز میان «زندگی» و «حذف اقتصادی» دقیقاً در ۷۵ سالگی کشیده شده است. از این سن به بعد، بانک رفاه و تأمین اجتماعی عملاً بازنشستگان را نه به عنوان شهروند، بلکه به عنوان «ریسک مرگ» ثبت میکنند؛ موجوداتی که فقط باید دارو بگیرند تا آرام از چرخه خارج شوند و اجازه دریافت وام و شرایط دریافت اجناس و اقلام قسطی را ندارند.
رکنا، صنعت شترداری هرمزگان، با ظرفیت اقتصادی بالا، در سالهای اخیر به تهدیدی جادهای بدل شده است. شترهای رهاشده در مسیرهای پرتردد استان، همراه با خودروهای سوختبری غیرقانونی، جان رانندگان را به خطر میاندازند؛ بحرانی که رسانهها بارها به آن پرداختهاند اما هنوز هیچ اقدام عملی مؤثری برای مهار آن انجام نشده است.
پاییز امسال برای بخشهای وسیعی از کشور کمبارش و خشک پیشبینی شده است؛ شرایطی که ذخایر آبی را تهدید میکند و کشاورزی و معیشت مردم را به خطر میاندازد. در حالی که شمال کشور با رگبارهای پراکنده و جنوب با بارشهای موسمی کوتاهمدت مواجه است، بخشهای مرکزی، نیمه شرقی و غربی کشور بدون بارش پایدار خواهند بود؛ کارشناسان هشدار میدهند که این آرامش جوی، در فصل حساس پاییز، پیامدهای جدی برای تأمین آب و کشاورزی دارد.