رکنا، سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ با ثبت کمترین میزان بارش در ۲۵ سال اخیر به پایان رسید. در پنج مرکز استان از جمله تهران، تبریز و اهواز، رکورد کمبارشترین سال آبی تاریخ آماری شکسته شد و استانهایی چون اصفهان، قم و بندرعباس دومین سقوط تاریخی بارش را تجربه کردند. ایران حالا روی خط قرمز بحران آب ایستاده است.
تهران با ترافیکهای سنگینش شناخته میشود، اما این هرجومرج خیابانی بهانهای برای بیقانونی نیست. یکی از خطرناکترین تخلفات، عبور شهروندان از خط اضطراری در تونلها و بزرگراههاست؛ مسیری که برای نجات جان بیماران و مصدومان طراحی شده اما به ابزاری برای دور زدن ترافیک بدل شده و حالا پلیس اعلام کرده که این تخلف علاوه بر جریمه، پنج نمره منفی نیز به همراه دارد.
در حالیکه بحران اقتصادی و تورم هر روز سفره بازنشستگان را کوچکتر میکند، مستمریبگیران تأمین اجتماعی میگویند نهتنها حقوق ماهانهشان با تأخیرهای چندروزه پرداخت میشود، بلکه مابهالتفاوت افزایش حقوق فروردین تازه در شهریور به حسابشان واریز شده است؛ رقمی که در اثر تورم سنگین ماههای اخیر، عملاً ارزش حمایتی خود را از دست داده است.
رکنا، ایستگاه شازند با ثبت تنها ۲۹۸/۷ میلیمتر بارش، رکورد کمبارشترین سال زراعی ربع قرن اخیر را شکست؛ نشانهای روشن از ورود ایران به بحرانیترین دوره تاریخ آماری خشکسالی. نه النینو و نه لانینا گرهی از عطش کشور نگشودند و حالا، پس از پنج سال خشکسالی، ابر بحران آب بیپرده در برابر کشاورزی و امنیت غذایی ایستاده است.
آخرین روزهای تابستان، باران و برف شمال و شمالغرب کشور را سیلابی و سفیدپوش کرده است اما پشت این تصاویر شاعرانه، حقیقتی تلخ پنهان است. این بارشها نه برای سفرههای زیرزمینی فلات مرکزی سودی دارند و نه از عطش نیمی از جمعیت ایران کم میکنند. نبود مدیریت هماهنگ میان ۱۵ دستگاه، بار دیگر فرصتی طبیعی را به تهدیدی بیفایده بدل کرده است.
خرید و فروش در پلتفرمهای اینترنتی حالا به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شده است، اما پشت این راحتی، شیوههای پیچیدهای از کلاهبرداری جریان دارد که در آن فروشندهٔ واقعی و بیخبر، ناخواسته به متهم اصلی ماجرا تبدیل میشود. از مسدود شدن حساب بانکی تا از دست رفتن کالا و پول، همه چیز علیه قربانی واقعی رقم میخورد.
رکنا، حمید حاج اسماعیلی، کارشناس حوزه کار و کارگری، در گفتوگو با رکنا تأکید کرد که متوسط درآمد کارگران و کارمندان با مزایا حدود ۱۷ میلیون تومان است، در حالی که خط فقر بالای ۵۵ میلیون تومان است. او گفت این فاصله شدید باعث شده اکثریت نیروی کار مجبور به کار دوم شوند و تبعات اجتماعی گستردهای مانند فرسودگی، تأخیر در ازدواج و افزایش آسیبهای روانی ایجاد شود.
در حالی که ایران نیمهخشک در آستانه ورشکستگی آبی قرار دارد، سطح زیرکشت پرآببرترین محصول کشاورزی، یعنی برنج، طی دو دهه اخیر بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. امروز ۳۰ درصد برنج کشور نه در گیلان و مازندران، بلکه در استانهای خشک و کویری مانند فارس، خوزستان و سیستانوبلوچستان تولید میشود؛ جایی که آب شرب مردم به سختی تأمین میشود. این تناقض آشکار چیزی جز نماد بیمدیریتی و انکار بحران آب در ایران نیست.
دکتر علی بیتاللهی، رئیس بخش زلزلهشناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت و گو با رکنا هشدار میدهد که فرونشست زمین در ایران پدیدهای مستمر و خزنده است که طی ده سال آینده بخشهای وسیعی از کشور را به بیابانهایی لمیزرع تبدیل کرده و امنیت غذایی، کشاورزی و زیرساختها را تهدید میکند. او مرگ آبخوانها، افزایش شوری خاک و ترکخوردگی شهرها و آثار تاریخی را از پیامدهای اجتنابناپذیر این پدیده میداند و تاکید میکند که بدون تدوین قوانین ملی و اقدامات عملیاتی، بسیاری از مناطق کشور عملاً غیرقابل سکونت خواهند شد.
رکنا، فرونشست زمین با سرعت ۲۵ سانتیمتر در سال زیر پای ۱۵ میلیون تهرانی و میلیونها اصفهانی در حال پیشروی است! دکتر مهدی زارع، استاد تمام زمینشناسی، هشدار میدهد که برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی، شبکههای فرسوده آب و فاضلاب و حفاریهای مترو، تهران و اصفهان را به یک بمب ساعتی محیط زیستی تبدیل کرده است. در دشتهای جنوبی تهران، نرخ فرونشست زمین از ۳۰ سانتیمتر در سال فراتر رفته و مناطق حساس اصفهان، بهویژه حاشیه خشک زایندهرود، با هر لرزش تونل مترو در معرض فروچالههای ناگهانی قرار دارند. فروچالهها دیگر یک تهدید ساده نیستند؛ آنها نشانه مرگ خاموش کلانشهرها در قلب ایراناند.