صبحانه و شام در چه زمانی بهترین اثر را بر سلامت دارند؟

به گزارش رکنا، حوزه‌ای که به ارتباط میان زمان تغذیه و عملکرد بدن پرداخته می‌شود، تحت عنوان "تغذیه وابسته به زمان" یا Chrono-nutrition شناخته می‌شود. این حوزه تأکید دارد که هماهنگی یا ناهماهنگی میان تغذیه و ساعت زیستی بدن می‌تواند تغییرات قابل توجهی در سلامت متابولیک و وزن بدن ایجاد کند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف بیشتر کالری در ساعات ابتدایی روز، یعنی صبح و ظهر، نه تنها به تنظیم وزن کمک می‌کند بلکه عملکرد بدن در پردازش انرژی و قند را نیز بهبود می‌بخشد.

نقش ملاتونین و انسولین در مدیریت قند بدن

ملاتونین هورمونی است که با آغاز تاریکی شب ترشح می‌شود و بدن را برای خواب آماده می‌سازد. تحقیقات حاکی از آن است که افزایش سطح ملاتونین باعث کاهش ترشح انسولین در بدن می‌شود. در حقیقت، هنگامی که سطح ملاتونین بالا می‌رود، توانایی بدن برای پردازش قند خون کاهش می‌یابد.

ترشح انسولین نیز از چرخه شبانه‌روزی بدن پیروی می‌کند؛ یعنی در ساعات صبح و بعدازظهر، میزان ترشح انسولین در بالاترین سطح خود قرار دارد. این امر نشان می‌دهد که صبح‌ها بدن آمادگی بیشتری برای تنظیم قند حاصل از غذا دارد.

چرا خوردن وعده‌های سنگین در شب خطرناک است؟

با فرا رسیدن شب و آماده‌سازی بدن برای استراحت، مصرف وعده‌های سنگین غذایی موجب فشار بیشتر بر سیستم متابولیسم می‌شود. این وضعیت حتی قادر است خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت را افزایش بدهد. همچنین، حذف صبحانه و انتقال بیشتر کالری به ساعات پایانی شب باعث ذخیره بیشتر چربی در بدن شده و عادت به میان‌وعده‌های دیرهنگام پس از شام، می‌تواند منجر به افزایش وزن و تجمع چربی شود.

اهمیت زمان غذا خوردن

در نهایت، می‌توان بیان کرد که توجه به زمان غذا خوردن به اندازه مقدار غذا و نوع آن دارای اهمیت ویژه‌ای است. رعایت هماهنگی میان تغذیه و ساعت زیستی بدن، عامل مهمی در بهبود سلامت عمومی و پیشگیری از بیماری‌های متابولیک قلمداد می‌شود.

این مطلب توسط راضیه سادات طبائی فرد، کارشناس ارشد علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ارائه شده است.