قهوه: همیار سلامتی یا مضر مخفی؟

قهوه و ارتباط آن با بیماری‌هایی مانند سرطان

شهدادیان توضیح داد که مطالعات متعددی نشان داده‌اند نوشیدن منظم قهوه امکان کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان، به‌ویژه سرطان پروستات را دارد. همچنین، کافئین در پیشگیری از سرطان‌هایی نظیر سرطان پوست غیرملانوما و سرطان آندومتر مؤثر است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند مصرف مستمر قهوه، حتی بدون کافئین، ممکن است احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. همچنین، نوشیدن قهوه می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، آلزایمر و زوال عقل کمک کند. ترکیبات طبیعی آن که دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی هستند، ممکن است مؤید ارتباط قهوه با کاهش این بیماری‌ها باشد.

تأثیر قهوه بر بهبود عملکرد شناختی و خلق‌وخو

این متخصص تغذیه بیان کرد که مصرف قهوه می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌هایی نظیر پارکینسون و آلزایمر مفید باشد. برای افراد مبتلا به پارکینسون، نوشیدن این نوشیدنی ممکن است در کاهش علائم لرزش نقشی ایفا کند. همچنین، استفاده از قهوه به‌ویژه نوع حاوی کافئین، می‌تواند با کاهش خطر افسردگی و بهبود خلق‌وخو همراه شود. برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند مصرف روزانه ۳ تا ۴ فنجان قهوه می‌تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد و حتی از بروز سرطان‌های دهان، گلو و دستگاه گوارش جلوگیری کند؛ اگرچه این شواهد هنوز به‌طور کامل قطعی نشده است.

قهوه و افزایش انرژی و استقامت بدن

شهدادیان تأکید کرد که قهوه می‌تواند به افزایش انرژی و بهبود عملکرد فیزیکی کمک کند، چه برای ورزشکاران حرفه‌ای و چه برای افرادی که به‌صورت تفریحی ورزش می‌کنند. ترکیبات فعال در قهوه، از جمله کافئین، با افزایش هوشیاری، بهبود عملکرد ریه، و کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو، می‌توانند تأثیر مثبتی بر عملکرد ورزشی داشته باشند.

مصرف کافئین: حد مجاز و تفاوت قهوه معمولی با بدون کافئین

به گفته این متخصص تغذیه، مصرف حداکثر ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز، معادل حدود ۴ فنجان قهوه، برای بزرگسالان سالم بی‌خطر به‌حساب می‌آید. در حالی که برای کودکان و نوجوانان، مقدار مجاز کافئین محدودتر است. شهدادیان اشاره کرد که قهوه معمولی بسته به نوع دانه و روش دم‌آوری، حاوی ۷۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم کافئین است، در حالی که قهوه بدون کافئین تنها حدود ۲ تا ۷ میلی‌گرم کافئین دارد. قهوه بدون کافئین، به دلیل تغییر در فرآیند تهیه، اغلب طعمی ملایم‌تر نسبت به نوع معمولی دارد.

قهوه و تأثیر آن بر سوخت‌وساز بدن

کافئین موجود در قهوه می‌تواند به‌طور قابل توجهی متابولیسم بدن را تقویت کند. این ماده، نه‌تنها چربی‌سوزی را افزایش می‌دهد، بلکه با کاهش اشتها نیز همراه است. به گفته شهدادیان، مصرف روزانه ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین می‌تواند انرژی مصرفی بدن را حدود ۱۰۰ کالری افزایش دهد. این ویژگی‌ها می‌توانند در کنترل وزن مؤثر باشند و در نهایت به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر کمک کنند.

توصیه‌های مرتبط با مصرف قهوه

شهدادیان توصیه کرد که قهوه بهتر است بدون افزودنی‌هایی مانند شکر یا خامه مصرف شود تا کالری اضافی به بدن وارد نشود. برای افرادی که طعم تلخ قهوه سیاه را نمی‌پسندند، استفاده از شیر کم‌چرب یا شیرهای گیاهی مثل شیر بادام پیشنهاد می‌شود. او همچنین بر اهمیت نوشیدن مقدار کافی آب برای جبران خاصیت ادرارآور قهوه تأکید کرد.

خطرات بالقوه مصرف بیش از حد قهوه

وی هشدار داد مصرف بیش از حد کافئین ممکن است به عوارضی مانند اضطراب، سردرد، یا افزایش ضربان قلب منجر شود. همچنین، مصرف بی‌رویه می‌تواند به مشکلاتی مانند تشدید رفلاکس معده یا کاهش تراکم استخوان در برخی افراد منجر شود. برای زنان باردار، مصرف قهوه باید به ۲۰۰ میلی‌گرم در روز محدود شود.

جمع‌بندی: قهوه به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم

شهدادیان در انتها بیان کرد: قهوه، در صورت مصرف بهینه و آگاهانه، می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی متعادل باشد. مصرف آن با رعایت حد اعتدال می‌تواند به بهبود متابولیسم و کاهش عوامل خطر متابولیکی نظیر چاقی شکمی و پرفشاری خون کمک کند. با این حال، مصرف این نوشیدنی باید بر اساس شرایط فردی و با مشاوره پزشکی، به‌ویژه برای افراد مستعد بیماری‌های خاص، تنظیم شود.