تاثیر حصارکشی خرگوش ها بر تغییر الگوی بارندگی / عکس
رکنا: چگونه یک حصار ضد خرگوش در استرالیا نه فقط برای حفاظت از محصولات کشاورزی بلکه برای تغییر اقلیم زمین دو طرف خود تأثیر گذاشت؟ داستان جذابی از پیامدهای غیرمنتظرهی یک راهحل ساده!
به گزارش رکنا، بیش از ۱۵۰ سال پیش و در دوران استعمار استرالیا توسط بریتانیا، مهاجران بریتانیایی برای سرگرمی شکار، خرگوشهای وحشی را به این منطقه وارد کردند. با توجه به اینکه این گونه غیربومی در استرالیا فاقد شکارچی طبیعی بود، جمعیت خرگوشها به سرعت افزایش یافت و مشکلات جدی برای کشاورزان به ویژه در جنوب غرب این کشور، ایجاد کرد، چراکه این حیوانات به محصولات کشاورزی آسیب میزدند.
براساس گزارشی از عصر ایران، در سال ۱۹۰۱ استرالیا برای کاهش اثرات زیانبار خرگوشها دست به اقداماتی زد. یکی از این اقدامات، ساخت یک حصار ضدخرگوش بود. این پروژه در سال ۱۹۰۷ با ساخت حصاری به طول حدود ۳۲۵۰ کیلومتر تکمیل شد. وظیفه این حصار، جدا کردن اراضی کشاورزی جنوب غرب از مناطق غیرکشاورزی شرق بود تا مانع ورود این حیوانات مخرب به زمینهای زراعی شود. هرچند این حصار به طور کامل نتوانست مانع حرکت خرگوشها شود، اما تأثیری غیرمنتظره و شگفتآور بر آبوهوا و زمینهای دو طرف حصار به همراه داشت.
چند سال پس از ساخت حصار، یکی از خلبانهایی که بر فراز این منطقه پرواز میکرد، مشاهده کرد که شکلگیری ابرها دقیقاً همراستا با مسیر حصار اتفاق میافتد. سمت شرقی حصار که پوشش گیاهی طبیعی بیشتری داشت، بیشتر شاهد تجمع ابر بود اما در سمت غربی که کشاورزی غالب شده بود، آسمان بیشتر مواقع صاف و بدون ابر بود.
این اتفاق که بعدها با نام «پدیده حصار خرگوش» شناخته شد، نقطه شروع مطالعاتی گسترده درباره تأثیرات تغییر کاربری زمین بر شرایط اقلیمی شد. تصویر زیر یکی از تصاویری است که تفاوتهای میان دو طرف حصار را به خوبی نمایش میدهد.
عکس هوایی از پدیده حصار خرگوش
تصاویری که توسط ماهوارهها تهیه شده نیز این پدیده را کاملاً تأیید میکنند. در این تصاویر، زمینهای شرقی که پوشیده از گیاهان بومی هستند، رنگ تیرهتری دارند، در حالی که سمت کشاورزیشده با کاهش تنوع پوشش گیاهی طبیعی همراه است که پس از پایان برداشت محصولات، سطح زمین عملاً بدون پوشش گیاهی باقی میماند.
بررسی تصاویر ماهوارهای در سالهای مختلف نیز نشان داده که این الگو همچنان ادامه دارد. به عنوان مثال، تصاویر گرفته شده در سالهای ۱۹۹۹، ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ نیز تفاوتهایی یکسان در دو طرف حصار گزارش کردهاند.
علت تفاوت در تشکیل ابرها
مطالعات علمی نشان دادهاند که تشکیل ابرها تحت تأثیر میزان تبخیر آب از گیاهان قرار دارد. تراکم بیشتر گیاهان و برگها به بازتابش بیشتر انرژی خورشیدی کمک میکند که به غلظت بخار آب و در نتیجه ایجاد ابرهای بارانزا منجر میشود.
همچنین خاکهایی با پوشش گیاهی غنیتر محل زندگی نوعی باکتری خاص هستند که در جو زمین، قطرات باران را شکل میدهند. به همین دلیل، نابودی گونههای گیاهی طبیعی در اثر استفاده نادرست از زمین مانند چرای بیش از حد دام، گسترش مناطق شهری و جادهسازی، یا استفاده از کشاورزی صنعتی میتواند منجر به کاهش بارندگی و درنهایت تغییرات اقلیمی نامطلوب شود.
به طور کلی، فعالیتهای انسانی پیامدهای اغلب جدی بر اقلیم دارد. حفظ تنوع زیستی و تقویت گونههای گیاهی بومی از مهمترین راهکارها برای مقابله با این چالشها به شمار میآید. در همین زمینه، فیلسوف و طبیعتگرای مشهور ژاپنی، ماسانوبو فوکوآکا، بر این باور است که «باران از زمین برمیخیزد، نه صرفاً از آسمان میبارد.»
ارسال نظر