روز جهانی هواپیمایی؛ 7 دسامبر و تحولات شگفت‌ انگیز حمل و نقل هوایی

به گزارش رکنا، هفتم دسامبر به عنوان روز جهانی هواپیمایی تعیین شده است.

۷ دسامبر روز جهانی هواپیمایی

ایکائو یا همان سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری، یک نهاد تخصصی سازمان ملل است که مسئولیت تنظیم استانداردهای بین‌المللی پرواز و مدیریت خطوط هوایی در سراسر جهان را بر عهده دارد.

تاریخچه نامگذاری روز جهانی هواپیمایی

۱۶ آذرماه (۷ دسامبر) گرامیداشت سالروز امضای کنوانسیون بین‌المللی هواپیمایی در سال ۱۹۴۴ است که به تأسیس سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری منجر شد. در سال ۱۹۹۲، این سازمان با تصویب قطعنامه‌ای ۷ دسامبر را به عنوان روز جهانی هواپیمایی اعلام داشت. این تاریخ بعدها توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به رسمیت شناخته شد.

هر سال کشورهای مختلف برای بزرگداشت این روز، به اهمیت صنعت هواپیمایی کشوری در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی و همچنین نقش ایکائو در ارتقای ایمنی و بهره‌وری حمل‌ونقل هوایی تأکید می‌کنند. در ایران نیز سازمان هواپیمایی کشوری، برنامه‌های ویژه‌ای را با حضور مسئولان و متخصصان برای این روز برگزار می‌کند.

اولین تلاش‌ها برای پرواز هواپیما

آرزوی دیرینه پرواز، قرن‌ها ذهن بشر را به خود مشغول کرده بود. در قرن شانزدهم، لئوناردو داوینچی با ساخت دستگاهی شامل دو بال، یک بدنه و یک سکان، اولین تلاش‌های جدی برای پرواز را آغاز کرد. با وجود موفقیت نسبی وی، به دلیل نگاهی منفی از سوی دیگران، تحقیقاتش ناتمام ماند.

در سال ۱۶۷۸، یک فرانسوی به نام بینه دستگاهی با حرکت بال‌های دستی ساخت، اما نتوانست با آن پرواز کند. در سال ۱۷۸۴ نیز یک دانشمند دیگر به نام بین ونو دستگاه پیشرفته‌تری اختراع کرد که می‌توانست مدت بیشتری در هوا بماند.

در نهایت، اتولیلین‌تال آلمانی در سال ۱۸۹۱ موفق شد با هواپیمای بی‌موتور خود رویای پرواز را تحقق بخشد. پس از او، برادران رایت در سال ۱۹۰۳ موفق به ثبت نخستین پرواز کنترل‌شده با یک هواپیمای موتوردار شدند. بعدها، گلن کورتیس آمریکایی این اختراع را در سال ۱۹۰۸ تکمیل کرد و با افزودن چرخ‌ها مشکلات فرود و برخاستن هواپیما را حل کرد.

نخستین تلاش‌ها برای ساخت هواپیما به قرن شانزدهم بازمی‌گردد.

با گذشت بیش از ۱۰۰ سال از اولین پرواز، این اختراع همچنان اساس ساخت بسیاری از هواپیماهای مدرن است.

ایکائو؛ سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی

پیشرفت صنعت هوانوردی نیاز به استانداردسازی و مدیریت یکپارچه را افزایش داد. بر این اساس، در ۷ دسامبر ۱۹۴۴، طی پیمان شیکاگو، سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) تأسیس و در ۶ می ۱۹۴۷ رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. این نهاد با تنظیم استانداردها و مقررات لازم، به کشورها کمک می‌کند تا پروازهایی ایمن داشته و مسئولیت‌های زیست‌محیطی خود را رعایت کنند.

ایکائو، که دارای ۳۳ عضو است، به عنوان یکی از نهادهای تخصصی سازمان ملل شناخته می‌شود. مقر اصلی این سازمان در مونترال کانادا قرار دارد و طبق کنوانسیون شیکاگو شکل گرفته است. شورای ایکائو به عنوان مرجع اصلی تصمیم‌گیری این سازمان عمل می‌کند.

وظیفه اصلی ایکائو هماهنگ‌سازی استانداردهای پروازی و مدیریت خطوط هوایی است. عدم پرداخت حق عضویت می‌تواند به تعلیق حق رأی اعضا منجر شود. این سازمان بخش‌های مختلفی چون کمیسیون هوانوردی و کارگروه‌های مرتبط با حمل‌ونقل هوایی دارد.

ایران در سال ۱۳۲۷ به پیمان شیکاگو و ایکائو پیوست، و دستاوردهای برجسته‌ای در این صنعت به دست آورده است.

اهداف منشور ایکائو

• تضمین رشد ایمن و منظم حمل و نقل هوایی بین‌المللی
• تشویق به طراحی و تولید هواپیما برای مقاصد صلح‌آمیز
• پشتیبانی از توسعه خطوط هوایی، فرودگاه‌ها و تسهیلات هوانوردی
• پاسخگویی به نیاز جهانی به حمل‌ونقل هوایی ایمن، منظم و اقتصادی
• جلوگیری از رقابت‌های مخرب اقتصادی
• حفظ حقوق و فرصت‌های متساوی برای اعضا
• رفع تبعیض‌ بین کشورهای عضو
• افزایش ایمنی در ناوبری بین‌المللی
• ارتقای همه‌جانبه هوانوردی
• ارتقای امور پشتیبانی حمل‌ونقل هوایی بین‌المللی