چرا هوش مصنوعی به گزینه اول برای درد دل مردم تبدیل شده است؟
رکنا: در دنیای فناوری‌محور امروز، هوش مصنوعی به گوش شنوای رازهای انسان تبدیل شده است؛ جایی که بدون ترس از قضاوت یا افشای اسرار می‌توان درد دل کرد و آرامش یافت.
به گزارش رکنا،دیگر نیازی نیست نگران مورد قضاوت قرار گرفتن باشیم، لازم نیست از نگاه‌های سنگین دیگران بترسیم یا احساس ناامنی از افشای صحبت‌هایمان داشته باشیم. تنها کافی است بنویسیم: «می‌خواهم صحبت کنم»، و یک ربات بی‌چهره و بی‌نام، آرام و بی‌احساس، حرف‌هایمان را تا پایان گوش خواهد داد.
چنین نوع ارتباطی چه تاثیراتی بر روح و روان انسان‌ها دارد؟ آیا باعث رشد و آرامش ذهنی می‌شود یا بر دامنه تنهایی انسان افزوده خواهد شد؟ برای بررسی این موضوع، به گفت‌وگو با فرید فدائی، متخصص روان‌پزشکی پرداخته‌ایم.
چرا هوش مصنوعی مورد قضاوت قرار نمی‌دهد?
شاید برای بسیاری از ما شب‌هایی پیش آمده باشد که به جای صحبت با شریک زندگی، خانواده یا دوستان، به گفت‌وگوی هوش مصنوعی پناه برده باشیم. کافی است تایپ کنیم: «امروز خیلی دلگیر هستم، حوصله هیچ‌کس را ندارم.» پس از چند لحظه، پاسخ آرامی بر صفحه ظاهر می‌شود: «می‌دانم، گاهی باید کمی به خود استراحت بدهی و فرصت پیدا کنی.»
شگفت‌آور است که این جواب ساده، می‌تواند دلگرم کننده باشد. دلیلش چیست؟ قضاوت نمی‌کند، سؤالی نمی‌پرسد و نیازی به توضیح بیشتر از شما ندارد. تنها به حرف‌هایتان گوش می‌دهد.
این الگوها، نیاز انسان به امنیت را به روشی متفاوت بیان می‌کنند. گفت‌وگویی با فردی بی‌چهره، بدون واکنش و بدون خطر. فربد فدائی، به بررسی این پدیده پرداخته و می‌گوید: «با درد دل کردن انسان‌ها، احساس آرامش پیدا می‌کنند؛ اما همیشه ترس از برملا شدن رازها یا برخورد منفی دیگران بلافاصله او را فرا می‌گیرد. برخی این نگرانی را دارند که صحبتشان موجب تمسخر، سرزنش و یا احساس شرمندگی شود. در تعامل با هوش مصنوعی ، چنین ترس‌هایی اصلاً وجود ندارد.»
هوش مصنوعی ، به عنوان یک شنونده بی‌طرف بدون چهره، هیچ پیش‌فرض خاصی ندارد ـ همین ویژگی ساده آن را به پناهگاهی امن برای بسیاری از انسان‌ها تبدیل کرده است.
تغییر شکل ارتباط به صورت تدریجی
گاهی گفت‌وگو با هوش مصنوعی به صورت جالبی آغاز می‌شود، اما خیلی زود، به یک عادت مداوم تبدیل می‌گردد. چون این ماشین همیشه در دسترس هست، حوصله‌اش سر نمی‌رود و هیچ‌وقت دیر پاسخ نمی‌دهد. عادت به نوشتن برای سیستمی که خالی از هیجانات انسانی و بسیار ساکت و بدون تنش است، میان بسیاری از افراد رایج شده و جای گفت‌وگوهای انسانی را در بعضی موارد گرفته است.
فدائی معتقد است: «اعتماد به هوش مصنوعی ، به ویژه در نسل‌های جوان امروزی، جایگزین کامل ارتباط‌های واقعی با انسان‌ها شده است؛ هر چند در میان افراد مسن و کودکان کمتر تأثیر دارد. باید توجه داشت که گفتگوهای انسانی تنها بر اساس کلمات نیست. در ترتیب ارتباط انسانی، متن تنها ۲۰ درصد
این افراد با فراموش کردن مفهوم اصلی دوستی و محیط گرم انسانی، در معرض خطر "فاصله گرفتن عاطفی" قرار می‌گیرند.
چرا هوش مصنوعی به ازخودبیگانگی منجر می‌شود؟
فدائی در بخش دیگری از تحلیل خود، پیامدهای ناخوشایند ارتباط با هوش مصنوعی را توضیح می‌دهد: «جایگزینی انسان توسط هوش مصنوعی در گفت‌وگوها، می‌تواند نشانه‌ای از از خودبیگانگی باشد. این روند در طول زمان منجر به کاهش توانایی‌های ارتباطی انسان‌ها، افزایش فاصله بین افراد و کاهش سطح همدلی میان روابط می‌شود. ارتباط واقعی نیازمند واکنش‌های عاطفی و ظرفیت ایجاد همدلی است، بنابراین اگر رابطه‌ها صرفاً به انتقال اطلاعات محدود شود، احساس محبت و همکاری کنار گذاشته خواهد شد.»
در واقع ماشین‌ها هرچند می‌توانند پاسخ دهند، اما نمی‌توانند "احساس کنند". این است که گفت‌وگوی انسان با ربات به تجربه‌ای سرد و خالی از احساسات تبدیل می‌شود.
آینده روابط انسانی در مواجهه با ماشین‌ها
امروز گفت‌وگو با هوش مصنوعی ممکن است یکی از راه‌های عبور از لحظات دشوار باشد. اما سؤال اینجاست: اگر این روش به مرور جایگزین گفت‌وگوهای واقعی شود، روابط انسانی به کجا خواهد رفت؟ جهانی را تصور کنید که در آن ارتباط‌ها به جای شنیدن صداهای واقعی، فقط با پاسخ مصنوعی هوش مصنوعی انجام گیرد.
فدائی در پاسخ تأثیرات چنین فضایی می‌گوید: « تماس‌های عاطفی میان آدم‌ها به نرمی رابطه‌ها را ساخته‌اند. اینکه بخواهیم چنین قطعه مهم را کنار بگذاریم، غیرممکن است سیستم‌های دیجیتال نگرش ارتباط کامل ایجاد کنند. با هوش مصنوعی احساس قطع شدگی و نوعی ایزوله کردن ایجاد می‌شود.»
چگونه صمیمیت انسانی را بازگردانیم؟
با پایان گفت‌وگو، فدائی پیشنهاد قابل تاملی می‌دهد: «باید عشق, ارزش روابط انسانی را احیا کنیم. نخستین گام پرورش عاطفه است. شناسی بی سابقه در گیاهان رشد می‌آید… مانند جانوران. » با برداشتن تلفن خود این مکالمات، این پیام انسانی نو اشتیاق بیشتر کنیم محیطی واقعی خالی خوشان عرضه کردند.
ارسال نظر