راز موفقیت مریم میرزاخانی در شکستن طلسم مدال فیلدز

به گزارش خبرآنلاین، در برابر بیماری سرطان نیز او همان اندازه باوقار، شجاع و بی‌ادعا ظاهر شد. زمانی که از او پرسیده شد چگونه چنین اتفاق تلخی می‌تواند برایش رخ دهد، پاسخ داد: «سال‌ها نفر اول دنیا بودم و نگفتم چرا من؟ حالا هم نمی‌گویم چرا من...» این دیدگاه، نه‌تنها ذهن او را به شکوهی بی‌نظیر تبدیل کرد، بلکه شخصیتی بزرگ و انسانی ابدی از او ساخت.

کودکی در تهران؛ آغاز مسیر درخشان

مریم میرزاخانی در اردیبهشت سال ۱۳۵۶ در تهران به دنیا آمد. کودکی او با مطالعه کتاب‌های ادبیات و قصه‌های شبانه همراه بود. ابتدا رویای نویسنده‌شدن داشت، اما در دوران دبیرستان فرزانگان، استعداد بی‌نظیرش در ریاضیات نمایان شد. از داستان پاره‌کردن برگه امتحانی که احساس می‌کرد اشتباه پاسخ داده، می‌توان وسواس او برای رسیدن به درک دقیق و عمیق را دریافت، نه صرفاً کسب نمره.

او پس از کسب دو مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی و کسب نمره کامل در دومین سال حضورش، به یکی از چهره‌های برجسته تاریخ آموزش ایران تبدیل شد. اما چیزی که مریم را میان دیگران منحصر به فرد می‌ساخت، خلاقیت خارق‌العاده و رویکرد منحصربه‌فردش در حل مسائل بود؛ ذهنی که ریاضیات را نه صرفاً مجموعه‌ای از فرمول‌ها، بلکه داستان‌های زنده و پرماجرا می‌دید.

وی تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرد، اما حادثه دلخراش سقوط اتوبوس دانشجویان ریاضی در سال ۱۳۷۶ که برخی از دوستان و هم‌دوره‌ای‌هایش را به ورطه مرگ کشاند، نقطه‌ای تلخ در زندگی او محسوب شد. مریم این حادثه را پشت سر گذاشت و با عزمی مستحکم‌تر مسیرش را ادامه داد.

او به دانشگاه هاروارد رفت و تحت نظر کورتیس مک‌مالن، برنده مدال فیلدز، تحقیقات خود را درباره هندسه هذلولوی و فضاهای مدولی پایه‌ریزی کرد. مک‌مالن از تخیل شجاعانه مریم شگفت‌زده بود. پایان‌نامه دکترای او چنان عمیق و نوآورانه بود که سه مقاله از دستاوردهای او در معتبرترین مجله‌های ریاضی جهان چاپ شد، موفقیتی که حتی برای بسیاری از ریاضی‌دانان برجسته آرزوی بزرگی است.

پژوهش‌ها؛ راهی به مرزهای ریاضیات

مریم میرزاخانی در دانشگاه‌های پرینستون و سپس استنفورد به عنوان استاد فعالیت کرد و در ۳۱ سالگی به سمت استاد تمام رسید. کارهای او در حوزه‌هایی انجام شد که برای بسیاری از ریاضی‌دانان، ورود به آن‌ها ریسک‌پذیر بود: هندسه هذلولوی, دینامیک سطوح, نظریه تایشمولر و فضاهای مدولی.

زندگی ساده، مرگ باشکوه، میراث بی‌پایان

با وجود تمام افتخارات، مریم همواره ساده و فروتن ماند. همسر او، یان وندارک، از روزهایی سخن می‌گوید که مریم روی زمین خانه با صفحات بزرگ معادلات می‌نوشت و دختر کوچک آن‌ها، آناهیتا، با کنجکاوی می‌پرسید: «مامان داره نقاشی می‌کشه؟» علاقه او به داستان‌نویسی، ادبیات و گفت‌وگو با دوستان، او را از دنیای محاسبات به فضای انسانی متمایز می‌کرد.

در حالی که مریم با سرطان سینه مبارزه می‌کرد، همچنان به تدریس، تحقیق و الهام‌بخشی به دیگران ادامه داد. پس از درگذشت او، اتحادیه بین‌المللی انجمن‌های ریاضی، روز تولدش را به عنوان «روز جهانی زن در ریاضیات» نام‌گذاری کرد.

مریم میرزاخانی بیش از یک دانشمند بود. او راه شکنی بود که نشان داد می‌توان از تهران تا دانشگاه استنفورد، از دبیرستان فرزانگان تا صحنه بین‌المللی مدال فیلدز، مسیری روشن ایجاد کرد؛ مسیری که دختران دیگری نیز بتوانند با امید، تخیل و جسارت آن را طی کنند.