مسمومیت مرگبار غذایی در پتروشیمی عسلویه / 181 کشته و مسموم برجای گذاشت

پایان هفته گذشته در یکی از زیرمجموعه‌های هولدینگ پترو-پالایشگاهی «باختر» (یعنی مجتمع پتروشیمی کاویان) در منطقه اقتصادی عسلویه، کارگران مجموعه به دلیل مصرف مواد غذایی ناسالم ارائه شده توسط پیمانکار تامین غذای مجموعه، دچار مسمومیت شدند. 

کارگران را چه شد...
ج. م، یکی از کارگران مطلع مجموعه هولدینگ باختر در اظهارنظری بیان کرد: پیمانکار تامین غذای این مجموعه پتروشیمی، شرکتی موسوم به «دونا» است که در واقع وابسته به خود مجموعه‌های هولدینگ باختر است. این شرکت قبلاً فقط غذای پرسنل کارفرما که قرارداد مستقیم با هولدینگ داشتند را تامین می‌کرد. اما امروزه وعده صبحانه و ناهار ما را تامین می‌کند. 

وی افزود: پس از اعتراض سال گذشته ما به وضعیت غذا، شرکت دونا از ابتدای سال ۱۴۰۲ آمد و ابتدا غذای مناسب استفاده می‌کرد، اما به مرور کیفیت غذا کاهش پیدا کرده است. قبل از زمستان ۱۴۰۱ شرکت دیگری فعال (نام آوران) بوده که غذای بی‌کیفیت آن قابل مصرف نبوده و بار‌ها اعتراضات پرسنل را ایجاد کرده بود. هم اکنون نیز وعده شام ما هم به حدی بد است که پرسنل مستقیماً آن را دور می‌ریزند. 

این کارگر مجموعه هولدینگ باختر نقل می‌کند: تقریبا ۴۰ روز قبل شرکت دونا که مسئول وعده ناهار و صبحانه است، با وعده ناهار قیمه مسمومیت ایجاد کرد. تعداد ۸۰ نفر مسموم شدند که سه چهار روز نیرو‌ها درگیر بودند و کارایی‌شان پایین آمده و مریض بودند. شرکت پیمانکار هم اعلام کردند که کارگران مسموم شده به مرکز درمانی هولدینگ مراجعه کنند. این مرکز درمانی هم مجموعه‌ای از یک کلینیک غیرمجهز با کادر محدود است. وقتی همکاران با علائم مسمومیت مراجعه کردند، دوستان ما در بخش ایمنی هولدینگ باختر و پتروشیمی کاویان متوجه مشکل می‌شوند. 

وی افزود: وقتی مراجعات زیاد می‌شود، آن نفر ایمنی به اداره بهداشت تماس می‌گیرد و مامور بهداشت مواد غذایی را چک می‌کند و شرایط را تایید می‌کند. یک ماه و نیم پس از این تایید بهداشتی، حادثه مسمومیت ۱۸۰ نفر و مرگ یکی از همکاران ما بر اثر مسمومیت پیش می‌آید. هم اکنون نیز دو تن از پرسنلی که در بیمارستان بستری هستند، وضعیت مناسبی نداشته و پلاکت خون آن‌ها کاهش یافته است. 

ج. م ادامه داد: ماجرای حادثه اخیر چنین بوده است که در روز چهارشنبه هفته گذشته صبحانه تخم مرغ (نیمرو) داده می‌شود که علائم مسمومیت مثل تب و لرز و استفراغ از ساعت ۱۳ میان کارگران شروع شد. پس از ایجاد شائبه فساد و نامرغوب بودن مواد اولیه صبحانه، ۱۸۰ نفر از پتروشیمی کاویان، رایان پلیمر و دی-پلیمر آریا، به قدری مراجعه برای دریافت خدمات درمان زیاد بود و امکانات برای این حجم از مراجع کم آمد که نیرو‌های بیمار و مسموم به مجتمع‌های درمانی جم و کنگان و برخی به استان فارس مراجعه کردند. 

این کارگر مطلع تصریح کرد: ماجرای فوت یکی از همکاران ما به این نحو بود که یکی از نیرو‌های قراردادی پتروشیمی کاویان به نام آقای «رامین گلستانی» اهل کازرون که از پرسنل حوزه برق بوده، متاسفانه پس از مراجعه به شهر خود یعنی کازرون بخاطر وضعیت بحرانی، بستری می‌شود که روز جمعه کلیه‌های ایشان از کار افتاده و همان شب فوت می‌کنند. 

این کارگر در پایان مطرح کرد: پرسنل قراردادی و پیمانی ما از نظر اسکان و از نظر تغذیه هنوز وضعیت خوبی برخوردار نیستند و نیرو‌های تعمیراتی پیمانی تا ۸۰ درصد وضعیت مشابه نیرو‌های قراردادی هستند و امکانات رفاهی نامناسبی دارند. باوجود شرایط بسیار بسته و جو خاص محیط هولدینگ باختر، اکثریت قاطع پرسنل تصمیم گرفتند که از جیب خرج کرده و با زحمت زیاد خود غذای مختصری را تهیه کرده و گاه در زمان کار مصرف کنند. قبل از این نیز بخاطر کیفیت تعداد قابل توجهی از همکاران غذای خود را گران‌تر از بازار تهیه کرده و با زحمت درست می‌کردند. شرکت هم بیانیه‌ای صادر کرده و توضیحاتی داده است که بیشتر پاک کردن صورت مسئله است. 

بیانیه شرکت چه بوده است؟ 
روابط عمومی مجتمع پتروشیمی کاویان در منطقه عسلویه پس از این حادثه با صدور اطلاعیه‌ای در اثر پیگیری خبرنگاران، نسبت به سوالات پاسخی کلی داده است. 

در بیانیه این زیرمجموعه هولدینگ باختر آمده است: تعدادی از پرسنل پتروشیمی کاویان، آرین متانول و رایان پلیمر با علایمی شبیه به مسمومیت راهی بیمارستان شدند. بلافاصله پس از این اتفاق در جهت روشن شدن علت این موضوع تیم خبره‌ای از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در این شرکت مستقر شده‌اند و بررسی‌ها در خصوص چگونگی این اتفاق همچنان ادامه دارد. 

در بیانیه همچنین تاکید شده است: قطعاً علت این ضایعه ناگوار که متاسفانه منجر به از دست دادن یکی از همکارانمان گردید از سوی دانشگاه علوم پزشکی بوشهردر حال بررسی و ریشه‌یابی است. ضمن عرض تسلیت به خانواده داغدار آن مرحوم و تمامی همکاران عزیز، برای بهبود هرچه سریعتر کارکنان از هیچ کوششی دریغ نخواهد شد. 

تبعیض، عدم نظارت و سودمحوری؛ علت حوادث مسمومیت
ک. الف، کارگر سابق یکی از مجتمع‌های هولدینگ باختر که هم اکنون کارگر پتروشیمی چابهار فعال است، در اظهارنظری درباره این رویداد گفت: شرکت دونا یک شرکت فنی بوده که تا همین چندسال قبل صرفا کار فنی انجام می‌داده، اما اخیراً به دلیل ارتباطاتش با هولدینگ، وارد فضای تولید غذای آشپزخانه‌ای که سودده است، گردیده و به همین دلیل تخصصی در این امر ندارد. 

وی تشریح کرد: واقعیت این است که در بیشتر شرکت‌های پتروپالایشی جنوب کشور، غذای نیرو‌های رسمی و قرارداد مستقیم با خود کارفرمای اصلی، متفاوت از غذای نیرو‌های قراردادی و پیمانی و شرکتی است. این تبعیض را ما به وضوح در مجموعه‌ها می‌بینیم. حوادثی از قبیل مسمومیت در پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌هایی مثل هولدینگ باختر درحالی رخ می‌دهد که این مجموعه از حالت ساخت خارج شده و درحال بهره‌بردای و تولید سود‌های چندین میلیون دلاری در سال است. 

همچنین ع. م عضو انجمن صنفی کارگران مجتمع پارس جنوبی با تایید وقوع چنین حوادثی گفت: واقعیت این است که برای ما نیرو‌های اداری نیز که شاهد تفاوت میان غذای پرسنل رسمی و پیمانی بودیم، این رویداد‌ها در جنوب کشور از آبادان تا چابهار طبیعی است. خود من در مجموعه دیگری هستم، اما تجربه دوبار مسمومیت غذایی را داشتم. 

وی می‌افزاید: واقعیت امر این است که شرکت‌های پیمانکار تامین مواد غذایی مورد نظارت صحیح قرار نگرفته و، چون وابسته به خود هولدینگ‌های تولیدی هستند، پاسخگو نیستند. این درحالی است که به دلیل تفاوت فاکتور تعهدات مواد اولیه با چیزی که به عنوان غذا به خود کارگر می‌دهند، سود بالایی را در نهایت به جیب می‌زنند و گاه برای کاهش هزینه‌ها، چنین فجایعی نیز برای کارگران مظلوم ما رخ می‌دهد.

این فعال صنفی در پایان خاطرنشان کرد: چنین اتفاقاتی در حوزه پیمانکاری تنها گوشه‌ای از نتایج زیانبار روابط پیمانکاری و مقاطعه‌کاری و برون سپاری خدمات در صنعت انرژی کشور است که سال‌هاست مورد اعتراض کارگران ماست.

رضا اسدآبادی