20 سال است پرستاران درگیر بی عدالتی و بی نظمی در نظام پرداخت هستند / 300هزار پرستار کم داریم اما هزاران پرستار بیکارند + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، جواد توکلی، عضو هیأت‌مدیره نظام پرستاری مشهد و عضو شورای مرکزی خانه پرستار کشور،  در گفت‌وگو با رکنا گفت: ماجرای پرستاری در ایران دیگر از مرز بحران گذشته است. مشکلات این حوزه تازه‌ نیست؛ بیش از دو دهه است که پرستاران درگیر بی‌عدالتی و بی‌نظمی در نظام پرداخت هستند. برخلاف تصور عمومی، کمبود بودجه در نظام سلامت وجود ندارد، بلکه مسئله اصلی، شیوه ناعادلانه توزیع منابع است. سیستمی که از دهه ۷۰ با عنوان "خودگردانی بیمارستان‌ها" شکل گرفت، باعث ایجاد تبعیض آشکار میان گروه‌های مختلف شد؛ گروهی خاص با تعریف تعرفه‌ها و کارانه‌ها، از مزایای مالی چشمگیر برخوردار شدند، اما پرستاران همچنان در حاشیه ماندند.

او ادامه داد: برای درک عمق این تبعیض کافی است به پارکینگ بیمارستان‌ها نگاه کنید؛ تفاوت میان خودروهای پزشکان و پرستاران، تنها یک نماد از شکاف عمیق درآمدی است. این فاصله تا حدی پیش رفته که مجلس در سال ۱۳۸۶ قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را تصویب کرد تا اندکی از این نابرابری جبران شود، اما اجرای این قانون ۱۶ سال به تعویق افتاد و حتی امروز هم، آن‌طور که باید، اجرا نمی‌شود. فرمولی که برای اجرای آن نوشته‌اند، نه‌تنها با روح قانون مغایرت دارد، بلکه بازهم پرستاران را از حقوق واقعی‌شان محروم کرده است.

توکلی با اشاره به اعتراض‌های اخیر پرستاران افزود: سال ۱۴۰۳ نخستین بار بود که شاهد اعتصاب گسترده پرستاران بودیم؛ قشری که همواره در سخت‌ترین شرایط، بی‌ادعا پای کار ایستاده است. وقتی قانون به شکل سلیقه‌ای اجرا می‌شود و تبعیض آشکار وجود دارد، طبیعی است که پرستاران انگیزه خود را از دست بدهند و به سمت مهاجرت یا ترک حرفه سوق پیدا کنند. ما پرستار بیکار و آموزش‌دیده زیاد داریم، اما کسی دیگر تمایلی به استخدام ندارد، چون می‌بیند زحمتش با دریافتی‌اش هم‌خوانی ندارد.

او درباره کمبود نیروی پرستار گفت: اگر بخواهیم بر اساس استانداردهای جهانی عمل کنیم، بیش از ۳۰۰ هزار پرستار کم داریم. حتی بر اساس استاندارد داخلی که باید به ازای هر هزار بیمار، هشت پرستار وجود داشته باشد، بازهم فاصله زیادی داریم. در بسیاری از استان‌ها این عدد به یک یا کمتر رسیده و این یعنی اجحاف هم در حق پرستاران و هم بیماران.

توکلی با اشاره به آیتم «فوق‌العاده خاص» گفت: قرار بود این فوق‌العاده فقط به مشاغل حساس و حیاتی مانند پرستاری تعلق گیرد، اما حالا صحبت از پرداخت آن به همه می‌شود. در این صورت دیگر "خاص" نیست و تأثیری در انگیزه و رضایت پرستاران نخواهد داشت. اگر دولت و مجلس واقعاً به دنبال حمایت از این قشر هستند، باید این آیتم را با ضریب بالا و متناسب با سختی کار پرستاران لحاظ کنند.

او در بخش دیگری از سخنانش از فرسودگی شدید پرستاران گفت: پیام‌های زیادی از پرستاران دریافت می‌کنیم که از فشار کاری، شیفت‌های سنگین و خستگی مفرط گلایه دارند. پرستاری که شیفت شب داده، گاه روز بعد هم مجبور است سر کار بیاید؛ نه زمانی برای استراحت دارد و نه برای زندگی شخصی. در تعطیلات و مراسم خانوادگی، جایش همیشه خالی است. همین فشارها باعث بروز اختلافات خانوادگی و فرسودگی روحی شده است.

توکلی با اشاره به تجربه کشورهای دیگر گفت: در بسیاری از کشورها پرستار بعد از چند شیفت کاری، به اجبار به مرخصی می‌رود تا بازیابی روحی داشته باشد. اما در ایران، نه تنها چنین امکانی وجود ندارد، بلکه فشار مضاعف هم به او وارد می‌شود. در شرایطی که جمعیت کشور به سمت پیری می‌رود و نیاز به مراقبت افزایش می‌یابد، حفظ و نگهداشت پرستاران باید اولویت نخست سیاست‌گذاران باشد.

او در پایان گفت: یکی از ریشه‌های اصلی دلسردی پرستاران، تبعیض‌های آشکار در محیط کار است. در برخی بیمارستان‌ها حتی پارکینگ، آسانسور و سلف سرویس مخصوص پزشکان جدا شده است. در کشوری که شعار عدالت می‌دهد، این نگاه طبقاتی پذیرفتنی نیست. در نظام سلامت جهان، احترام و شأن هر عضو بر اساس نقش و تعهدش سنجیده می‌شود، نه عنوان شغلی. تا زمانی که این نگاه در کشور ما اصلاح نشود، مهاجرت، بی‌انگیزگی و فرسودگی پرستاران ادامه خواهد داشت. پرستاران ستون‌های خاموش نظام سلامت‌اند؛ اگر این ستون‌ها ترک بردارند، سقف سلامت کشور فروخواهد ریخت.