فیلم کشف گونه‌ ای تازه از ماهی در ایران + پژوهشگران نام آن را خلیج فارس گذاشتند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، محمدصادق علوی‌ یگانه، عضو هیات علمی گروه زیست شناسی دریا در دانشگاه تربیت مدرس ، در گفت‌ و گو با رکنا از کشف گونه‌ ای تازه از ماهی در خلیج فارس خبر داد و گفت: «ما سال‌ ها روی خانواده‌  Sillaginidae مطالعه کردیم و از همان ابتدا حدس می‌زدیم که در میان اعضای این گروه، گونه‌ای ناشناخته وجود دارد. در نهایت بررسی‌های ریخت شناسی و ژنتیکی دقیق نشان داد که با گونه‌ای تازه روبه‌ رو هستیم.»

او توضیح داد: «این گونه پیش‌تر تحت نام علمی گونه  دیگری به نام sihama Sillago که دارای پراکنش گسترده ای در محدوده اقیانوس هند تا نواحی غربی اقیانوس آرام بود،  شناخته می‌شد؛  اما بررسی شواهد ریخت شناسی به طور ویژه در ضمائم کیسه شنا و نتایج توالی یابی ژن های میتو کن دریایی، فرضیه تیم تحقیقاتی ما را مبنی بر حضور گونه ای مجزا در خلیج فارس تائید کرد.»

علوی‌ یگانه ادامه داد: «نتیجه  بیش از شش سال پژوهش، نمونه‌ برداری، سفرهای میدانی و تحلیل‌ های مولکولی و ریخت‌ شناسی، سرانجام ما را به ثبت رسمی این گونه رساند. ابتدا در یک پروژه در قالب پایان‌ نامه کارشناسی ارشد، پنج گونه که پیش‌ تر در خلیج فارس و دریای عمان گزارش شده بودند، شناسایی و بررسی شد و سپس در ادامه و در قالب یک رساله دکترای،  مورفوتیپ های نمونه برداری شده مورد مطالعات مقایسه ای قرار گرفت که نهایتا منتج به کشف و ثبت بین المللی گونه Sillago persica شد.

او درباره‌ نام این گونه گفت: « قسمت نخست این نام علمی  (سیلاگو، Sillago) نام جنس و بخش دوم (persica) نام گونه، برگرفته از واژه لاتین Sinus Persicus، به معنی خلیج فارس، می باشد. با نام گذاری این گونه به افتخار خلیج فارس، پس از این در هر مقاله یا پژوهش علمی مرتبط با این گونه، نام خلیج فارس تکرار و بر اصالت تاریخی آن تاکید خواهد شد.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس افزود: «این ماهی از گونه‌ های تجاری است و در سفره  مردم جنوب کشور به عنوان یک گونه ذائقه پسند حضور دارد. با این حال، چون تازه شناسایی شده، تاکنون پژوهش‌ های مستقلی درباره ارزیابی ذخایر و ویژگی‌ های زیستی آن انجام نشده است. این ششمین گونه از خانواده Sillaginidae است، که از آب‌ های خلیج فارس و دریای عمان شناسایی می‌شود و خوشبختانه پنج گونه دیگر، مشکل حفاظتی خاصی نداشته اند.»

علوی‌ یگانه با اشاره به فرهنگ بومی ساکنان جنوب گفت: «صیادان محلی  در نقاط مختلف کشور برای این ماهی  نام‌ های متفاوتی دارند. اما در استان بوشهر و هرمزگان نام "شورت" و دربین هموطنان بلوچ نام "کندرو" برای تمام اعضای خانواده Sillaginidae استفاده می شود. مردم بومی باور دارند که گوشت این ماهی دارای فوایدی در دوره بارداری و شیردهی بانوان می باشد هر چند این موضوع می بایست از منظر علمی مورد بررسی قرار گیرد. چنانچه در مطالعه دیگری که تیم تحقیقاتی با همکاری گروه محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس انجام داد، با توجه به میزان فلزات سنگین در برخی از گونه های این خانواده بویژه درخلیج فارس، لزوم کنترل در مقدار مصرف ماهی مورد تایید قرار گرفت.»

وی خاطر نشان کرد که  این مطالعه از حمایت مالی طرح پیشنهادی دانشگاه تربیت مدرس به بنیاد ملی علم ایران نیز برخوردار بوده و نتایج آن در نشریه معتبر Zookeys منتشر شده است و از انجا که شناسایی و ثبت یک گونه دریایی به ‌صورت مستقل توسط تیمی متشکل از پژوهشگران ایرانی انجام شده، از جایگاه واهمیت ویژه ای برخوردار است.