تصرف حریم آثار ملی ثبت شده در میراث جهانی / ویرانی آثار تاریخی زیر سایه بعضی تفکرهای سیاسی

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی رکنا، برای آثار تاریخی ایران حریم آسمان و اطراف را در نظر گرفته اند اما تاکنون شاهد بودیم که این آثار ارزشمند همیشه در معرض آسیب و خطر هستند و بعضا محافظت از آنها قربانی تفکرهایی اشتباه یا سیاسی می شوند. حتی بعضی از این اثرهای تاریخی به ویرانی می رسند و کسی سراغی از آنان نمی گیرند.

آثار ارزشمند بدون ثبت ملی در خطر

رحیم یعقوب زاده -رییس مرکز گردشگری علمی- فرهنگی جهاد دانشگاهی در این مورد به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت:  هنوز آثار تاریخی و ارزشمند و به ثبت ملی و جهانی رسیده در خطر هستند. حریم و محوطه این آثار تنگ می شود و از سوی دیگر اگر خانه های چسبیده به آن آثار تاریخی تخریب شوند به دیوارهای آثار صدمه می زند و آسیب هایی را به وجود می آورد.

تصرف میراث جهانی ثبت شده

او در خصوص  قوانین و مقرراتی که برای  حفاظت و حریم از آثار تاریخی وجود دارد، چنین توضیح داد : قانون مقررات برای حفاظت از آثار تاریخی وجود دارد  ولی هنوز در این زمینه آنقدر مشکل داریم که حتی بناهای تاریخی که در فهرست میراث جهانی ثبت شده مستثنی نیستند و حریم شان تحت تصرف قرار می گیرد. چند سال پیش شاهد بودیم ساختمانی حوالی نقش جهانی اصفهان ساخته می شد که ارتفاع آن از حریم این اثر بیشتر و پس از چند سال تنش و مبارزه به 4 طبقه کاهش پیدا کرد. این موارد نشان می دهد که آثار تاریخی ثبت شده در یونسکو نیز در معرض این خطرات هستند.

این استان دانشگاه با اشاره به ساخت و سازهای اطراف کاخ سعدآباد گفت: شاید این کاخ قدمت زیادی نداشته باشد اما اثری بااهمیت متشکل از کاخ های باارزشی است که حوادث تاریخی قرن بیستم کشورمان در آن رقم خورده است. بنابراین باید توجه بیشتری به آن شود. بهترین حالت این است که رسانه ها و مردم حساسیت بیشتری نسبت به آثار تاریخی نشان دهند. واقعیت این است که اگر نمی توانیم انتظار رصد و پیگیری را از مسئولان داشته باشیم. به دلیل تعدد آثار تاریخ، وجود مدعیان، متولیان، دستگاه ها و نهادهای مختلف تضعیف این آثار رخ می دهد. به عنوان مثال احتمال دارد یک دستگاه مجوزی صادر کند که وزارت میراث فرهنگی نتواند در مقابل آن اقدامی انجام دهد و مقاومت کند. این جا نقش اساسی را سازمان های مردم نهاد و رسانه ها ایفا می کنند تا با ایجاد حساسیت، توجه بیشتر مسئولان را به آثار تاریخی جلب کنند. متاسفانه هنوز در این زمینه ضعیف هستیم.

رحیم یعقوب زاده با بیان این که میزان ارزشمندی آثار تاریخی، تغییر کاربری خانه های اطراف این آثار مشخص می شود، افزود: جای امیدواری دارد که اگر اثری در فهرست میراث جهانی ثبت شده باشد و حریم آن رعایت نشود از سوی نهادهای بین المللی تحت فشار قرار می گیریم. اما آثاری که در فهرست ملی ثبت شده اند همچنان در معرض آسیب هستند و تغییر کاربری یکی از آن موارد است که به این آثار صدمه می زند. احتمال دارد شهرداری ها با اخذ مبالغی برای کسب درآمد مجوز ساخت و ساز در حریم آثار تاریخی را صادر کند اما دستگاه های متولی باید حساسیت بیشتری داشته و این موضوعات را با دقت بیشتری رصد کنند.

ویرانی آثار تاریخی زیر سایه تفکرهای سیاسی

رییس مرکز گردشگری علمی - فرهنگی جهاد دانشگاهی با بیان این که بیشترین آثار ثبت شده کشور در شهر تهران است، گفت: خانه ها و بناهای تاریخی متعددی در تهران وجود دارد که هر ساله شاهد تخریب یا رها شدن آنها هستیم تا با گذشت زمان وارثان بتوانند تغییر کاربری این آثار ارزشمند را اخذ کنند.

یعقوب زاده با اشاره به نگاه سیاسی به آثار ملی تاکید کرد: هنوز رویکرد کلان کشور ما به سمت حفاظت از میراث فرهنگی (مادی و معنوی) سوق پیدا نکرده است. وقتی این اهمیت وجود نداشته باشد، بخشی با نگاه های سیاسی به کم اهمیت جلوه دادن برخی آثار تاریخی اقدام کرده و تقویت این نگاه سیاسی باعث رها سازی آثار ارزشمند می شود. متولیان باید نگاه فرهنگی تری نسبت به این مسائل داشته باشند اما متاسفانه آثار تاریخی ما در تصمیم گیری های کلان در اولویت قرار نگرفته است. در حالی که با اولویت قرار گرفتن موضوعات این چنینی می تواند نگاه های (حتی کمرنگ) سیاسی که باعث بی توجهی یا تخریب آثار تاریخی می شود را کاهش دهد. باید هزینه بی توجهی به آثار تاریخی را افزایش دهیم تا مسئولان، دولتمردان و... بدانند باید هزینه زیادی بپردازند.

خبرنگار: پریسا هاشمی

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.