تاثیر تمرینات هوازی بر زنان مبتلا به تخمدان پلی‌ کیستیک / پاسخ به پرسش های کاربران

به گزارش رکنا، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک از جمله مشکلات شایع پزشکی در زنان است که می‌تواند بر چرخه قاعدگی، باروری و سلامت متابولیکی اثر منفی بگذارد. بررسی تازه‌ای که نتایج مطالعات مختلف را تحلیل کرده است، تأثیر تمرین‌های هوازی در بهبود این بیماری را مورد ارزیابی قرار داده است.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک چیست؟

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا PCOS، یکی از رایج‌ترین اختلالات هورمونی در زنان در سنین باروری است و می‌تواند موجب ناهنجاری‌هایی همچون بی‌نظمی در قاعدگی، رشد موهای زائد، آکنه، چاقی و حتی ناباروری شود. بر اساس پژوهش‌ها، تقریباً ۱۲ تا ۱۸ درصد زنان به این وضعیت مبتلا هستند. مقاومت بدن به هورمون انسولین یکی از ویژگی‌های اصلی این سندرم است که علاوه بر اثر منفی بر تخمک‌گذاری، خطر ابتلا به دیابت نوع دو، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی را نیز افزایش می‌دهد. یکی از راهکارهای اصلی برای کاهش علائم این بیماری، کاهش وزن از طریق تغییر سبک زندگی است.

نقش تمرینات هوازی در کنترل علائم PCOS

فعالیت بدنی، به ویژه تمرین‌های هوازی مانند پیاده‌روی تند، دویدن یا دوچرخه‌سواری، از جمله مؤثرترین روش‌های غیر دارویی برای کنترل علائم این بیماری محسوب می‌شود. تمرینات ورزشی سبب افزایش مصرف انرژی، کاهش چربی‌های بدن و بهبود عملکرد انسولین می‌شوند. با وجود این، مطالعات مختلف در این زمینه نتایج متفاوتی را ارائه داده‌اند و هنوز در مورد میزان و چگونگی اثرگذاری این تمرین‌ها اختلاف‌نظرهایی وجود دارد، که انجام تحقیقات کامل‌تر در این خصوص را ضروری کرده است.

انجام پژوهشی جامع در این زمینه

خدیجه ملایی، پژوهشگر مقطع کارشناسی ارشد در رشته فیزیولوژی ورزشی از دانشگاه سیستان و بلوچستان، همراه با همکاری دانشگاه‌های یاسوج، شیراز و آزاد اسلامی، مطالعه‌ای سازمان‌یافته و فراتحلیلی در این راستا انجام داده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر تمرینات هوازی بر شاخص‌های متابولیک زنان مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک بود. این پژوهش با مرور مقالات علمی متعددی که تا آوریل ۲۰۲۴ در پایگاه‌های داخلی و بین‌المللی منتشر شده‌اند، تصویری جامع از اثر این تمرینات ارائه کرد.

نتایج به‌دست‌آمده چه بود؟

تیم پژوهشگران، پس از جمع‌آوری اطلاعات از ۱۰ مطالعه شامل مجموعاً ۴۶۰ زن، به نتایج موثری دست یافتند. این نتایج نشان داد که تمرینات هوازی به طور چشمگیری باعث بهبود ترکیب بدن افراد شده‌اند. زنان شرکت‌کننده در این مطالعات کاهش قابل توجهی در شاخص توده بدنی (BMI)، نسبت دور کمر به باسن (WHR) و درصد چربی بدن تجربه کردند؛ مواردی که از نظر بهبود سلامت عمومی و کنترل علائم این سندرم اهمیت بالایی دارند.

با این حال، یافته‌های تحقیق نشان دادند که این تمرینات تأثیر خاصی بر گلوکز خون، سطح انسولین و مقاومت به انسولین نداشته‌اند. به عبارت دیگر، هرچند ورزش به‌طور چشمگیری وضعیت بدنی را بهبود داده، اما دقیقاً به افزایش حساسیت بدن به انسولین در این زنان منجر نشده است.

نتیجه‌گیری پژوهشگران

پژوهشگران معتقدند که یافته‌های این تحقیق به درک بهتر تأثیرات ورزش بر بدن زنان مبتلا به PCOS کمک می‌کند. علاوه بر این، بیان کردند که عواملی مانند شدت تمرین، مدت زمان برنامه تمرینی، ویژگی‌های ژنتیکی و عادات زندگی می‌توانند بر نتایج پژوهش‌های مشابه تأثیر داشته باشند. به رغم اینکه تغییر در مقاومت به انسولین مشاهده نشد، اما بهبود ترکیب بدن می‌تواند زمینه‌ای برای تنظیم بهتر هورمون‌ها و عملکرد تخمدان باشد.

مطابقت با سایر پژوهش‌ها

نتایج این تحقیق که در «مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی» منتشر شده، با یافته‌های مطالعات پیشین، از جمله تحقیقاتی که نشان‌دهنده کاهش وزن و درصد چربی بدن در زنان مبتلا به این بیماری با انجام تمرینات هوازی بودند، مشابهت دارد. پژوهشگران توضیح داده‌اند که مکانیسم‌هایی مانند افزایش استفاده از گلوکز توسط عضلات، کاهش چربی‌های آزاد خون و بهبود عملکرد سلول‌های عضلانی می‌توانند در بهبود وضعیت متابولیکی بعد از تمرینات نقش داشته باشند.

راهکارهای پیشنهادی

در نهایت، پژوهشگران تأکید کردند که اصلاح کلی سبک زندگی از جمله فعالیت بدنی منظم و تغذیه سالم همچنان بهترین راه‌حل برای بهبود وضعیت زنان مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک به شمار می‌رود. این پژوهش نشان داد که تمرینات هوازی می‌توانند یکی از ابزارهای اصلی در کنترل علائم این بیماری باشند، هرچند که مطالعات بیشتری در این زمینه ضروری است.

پرسش و پاسخ درباره تمرینات هوازی و کیست تخمدان در زنان

در اینجا چند پرسش و پاسخ رایج و علمی را درباره تمرینات هوازی و کیست تخمدان در زنان آورده‌ایم:

کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان کیسه‌ای پر از مایع است که روی یا داخل تخمدان تشکیل می‌شود. بیشتر کیست‌ها خوش‌خیم و شایع هستند و گاهی خودبه‌خود برطرف می‌شوند.

آیا تمرینات هوازی برای زنان دارای کیست تخمدان مفید است؟

بله 
در بیشتر موارد، تمرینات هوازی منظم و ملایم مفید هستند و می‌توانند به بهبود علائم کمک کنند.

تمرین هوازی چیست؟

تمرین هوازی فعالیتی است که ضربان قلب را بالا می‌برد، مثل:

  • پیاده‌روی تند
  • دوچرخه‌سواری
  • شنا
  • رقص
  • طناب زدن سبک

تمرین هوازی چه تأثیری روی کیست تخمدان دارد؟

  • کمک به تنظیم هورمون‌ها
  • کاهش مقاومت به انسولین (مهم در کیست‌های مرتبط با PCOS)
  • کمک به کاهش درد قاعدگی
  • بهبود نظم پریود
  • کاهش استرس (استرس روی هورمون‌ها اثر دارد)

آیا همه زنان مبتلا به کیست تخمدان می‌توانند ورزش کنند؟

بیشتر زنان بله 
اما اگر:

  • کیست بزرگ باشد
  • درد شدید داشته باشند
  • یا پزشک محدودیت خاصی داده باشد

باید نوع و شدت ورزش با نظر پزشک تنظیم شود.

چه نوع تمرین هوازی مناسب‌تر است؟

تمرینات ملایم تا متوسط بهترین انتخاب هستند:

  • پیاده‌روی ۳۰ دقیقه در روز
  • شنا یا دوچرخه آرام
  • تمرینات هوازی کم‌فشار (Low Impact)

ورزش‌های خیلی شدید یا پرفشار ممکن است درد را بیشتر کنند.

چند بار در هفته تمرین هوازی توصیه می‌شود؟

  • ۳ تا ۵ روز در هفته
  • هر بار ۲۰ تا ۴۵ دقیقه
  • با شدت متوسط (نفس تند شود ولی بتوان صحبت کرد)

آیا ورزش می‌تواند باعث بدتر شدن کیست شود؟

به‌طور معمول خیر 
اما ورزش شدید، پریدن‌های زیاد یا حرکات ناگهانی ممکن است باعث درد یا ناراحتی شود، مخصوصاً اگر کیست بزرگ باشد.

آیا تمرین هوازی جای درمان پزشکی را می‌گیرد؟

خیر 
ورزش مکمل درمان است، نه جایگزین آن. پیگیری پزشکی و سونوگرافی در صورت نیاز ضروری است.

چه زمانی باید ورزش را متوقف کرد؟

اگر هنگام ورزش دچار:

  • درد شدید شکم
  • سرگیجه
  • تهوع شدید
    شدید، ورزش را متوقف کرده و به پزشک اطلاع دهید.

اخبار تاپ حوادث

وبگردی