رکنا گزارش می دهد
۱۴۰۳ خشک‌ترین سال زراعی ۲۵ سال اخیر/ تهران، تبریز و اهواز کم‌بارش‌ترین سال آبی تاریخ را پشت سر گذاشتند + نمودار
رکنا، سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ با ثبت کمترین میزان بارش در ۲۵ سال اخیر به پایان رسید. در پنج مرکز استان از جمله تهران، تبریز و اهواز، رکورد کم‌بارش‌ترین سال آبی تاریخ آماری شکسته شد و استان‌هایی چون اصفهان، قم و بندرعباس دومین سقوط تاریخی بارش را تجربه کردند. ایران حالا روی خط قرمز بحران آب ایستاده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ در حالی به پایان رسید که نقشه بارش کشور، تصویری از یک خشکسالی گسترده و بی‌سابقه را ثبت کرد. کارشناسان می‌گویند این سال زراعی را باید به عنوان «خشک‌ترین دوره در ربع قرن اخیر» در حافظه اقلیمی ایران نوشت؛ سالی که نه فقط کشاورزی و منابع آبی، بلکه حیات شهری در بسیاری از مراکز استان‌ها را وارد وضعیت هشدار کرد.
شکستن رکوردهای سیاه بارش
در میان ایستگاه‌های هواشناسی، پنج مرکز استان رکورد کم‌بارش‌ترین سال آبی تاریخ آماری خود را شکستند. مهرآباد تهران تنها ۱۱۵.۴ میلی‌متر بارش داشت؛ یعنی کمتر از نیمی از میانگین بلندمدت این ایستگاه. تبریز نیز با ۱۴۵ میلی‌متر و بجنورد با ۱۱۸.۳ میلی‌متر بارندگی به فهرست شهرهایی پیوستند که عملاً در خشک‌ترین سال ثبت‌شده خود قرار گرفتند. در جنوب غرب، اهواز با فقط ۸۳.۲ میلی‌متر بارش، شرایطی به مراتب بحرانی‌تر را تجربه کرد و خرم‌آباد با ۲۰۴.۴ میلی‌متر، رکورد تاریخی کم‌بارش‌ترین سال خود را شکست.
این ارقام به خوبی نشان می‌دهد که بحران دیگر محدود به مناطق کویری یا مرکزی نیست، بلکه حتی استان‌های پرآب سابق مانند لرستان هم به صف استان‌های خشک پیوسته‌اند.
مراکز استانی که رکورد کم بارش ترین سال آبی تاریخ آماری خود را در سال آبی ۱۴۰۳ شکستند
مهرآباد تهران ۱۱۵.۴ میلی متر
فرودگاه تبریز ۱۴۵ میلی متر
بجنورد ۱۱۸.۳ میلی متر
فرودگاه اهواز ۸۳.۲ میلی متر
فرودگاه خرم آباد ۲۰۴.۴ میلی متر
مراکز استانی که دومین سال کم بارش تاریخ آماری خود در سال آبی ۱۴۰۳ را ثبت کردند
اصفهان ۴۴.۱ میلی متر
کرج ۱۲۰.۷ میلی متر
قم ۶۱.۲ میلی متر
اراک ۱۵۶.۶ میلی متر
بندرعباس ۹.۵ میلی متر
۵ مرکز استان رکورد کم بارش ترین سال آبی خود را شکستند
دومین سقوط تاریخی بارش
در کنار این رکوردها، چندین استان نیز دومین سال کم‌بارش تاریخ خود را پشت سر گذاشتند. اصفهان با ۴۴.۱ میلی‌متر بارش به وضعیتی رسید که می‌توان آن را نزدیک به «بیابانی مطلق» دانست. در البرز، کرج تنها ۱۲۰.۷ میلی‌متر بارش داشت. قم نیز با ۶۱.۲ میلی‌متر، دومین سال خشک خود را ثبت کرد. در اراک، بارش‌ها به ۱۵۶.۶ میلی‌متر رسید و بندرعباس با فقط ۹.۵ میلی‌متر بارندگی در سال آبی ۱۴۰۳، بیش از هر زمان دیگری به «خشکی مطلق» نزدیک شد.
از کشاورزی تا امنیت شهری
خشکسالی ۱۴۰۳ فقط یک بحران محیط‌زیستی نیست. سقوط بارش در کلان‌شهرهایی مانند تهران و تبریز، مستقیماً امنیت آبی و کیفیت زندگی میلیون‌ها شهروند را تحت تأثیر قرار خواهد داد. افت منابع آب سطحی، کاهش تغذیه سفره‌های زیرزمینی و تشدید فرونشست زمین، تنها بخشی از پیامدهای این روند است. در استان‌های جنوبی مانند خوزستان و هرمزگان، تبعات این کاهش بارش می‌تواند به بحران‌های اجتماعی و مهاجرت‌های اقلیمی نیز منجر شود.
پایان یک سال، آغاز یک بحران
کارشناسان اقلیم تأکید می‌کنند که ۱۴۰۴ باید به عنوان نقطه عطفی در تاریخ اقلیمی کشور در نظر گرفته شود؛ چرا که پنج مرکز استان برای نخستین بار به کم‌بارش‌ترین سال آبی خود رسیدند و استان‌های مهمی مثل اصفهان و قم دومین سقوط تاریخی بارش را تجربه کردند. این داده‌ها نشان می‌دهد که برنامه‌های سازگاری با تغییر اقلیم در ایران یا وجود نداشته یا شکست خورده‌اند.
سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ با تمام هشدارهایش به پایان رسید، اما سؤال اصلی این است که آیا سیاست‌گذاران هنوز هم می‌خواهند بحران آب را صرفاً به آمار و نمودار تقلیل دهند یا قرار است بالاخره با واقعیت «خشک‌ترین ربع قرن ایران» روبه‌رو شوند؟
ارسال نظر