علائم مدفوع غیرطبیعی + شکل و رنگ سالم مدفوع
رکنا: شکل، رنگ و غلظت مدفوع نشانه‌ای از سلامت دستگاه گوارش است. تغییرات در مدفوع، مانند تغییر رنگ یا سختی، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات گوارشی و نیاز به بررسی پزشکی باشد.
به گزارش رکنا، رنگ و شکل مدفوع ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی ، داروها، استرس یا بیماری های گوارشی قرار گیرد، و این تغییرات گاه می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات سلامتی باشد.
آگاهی از حالت‌های طبیعی و غیرطبیعی مدفوع به افراد کمک می‌کند تا در صورت وجود اختلالات زودتر به پزشک مراجعه کنند. این مطلب به بررسی ویژگی‌های مدفوع طبیعی و دلایل تغییر شکل و رنگ آن مانند قهوه‌ای، زرد، سبز یا سیاه اختصاص دارد.
مشخصات مدفوع سالم و طبیعی
ظاهر مدفوع می‌تواند بازتابی از سلامت دستگاه گوارش باشد. شناخت مدفوع طبیعی به شما کمک می‌کند تا در صورت وجود تغییرات غیرعادی سریع‌تر اقدام کنید. در ادامه، به ویژگی‌های مدفوع سالم پرداخته‌ایم:
رنگ طبیعی مدفوع
مدفوع طبیعی معمولاً به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شود، که این رنگ توسط رنگدانه بیلی‌روبین ایجاد می‌شود. بیلی‌روبین در اثر تجزیه گلبول‌های قرمز و تولید صفرا حاصل می‌شود که به هضم چربی‌ها کمک می‌کند. تغییرات موقت در رنگ، مانند سبز یا زرد اغلب ناشی از مواد غذایی مصرف شده یا سرعت عبور غذا در روده هستند.
با این حال، اگر رنگ مدفوع برای مدت طولانی به حالت‌های غیرعادی مانند سیاه ، قرمز ، سفید یا زرد تغییر کند، مراجعه به پزشک ضروری خواهد بود.
شکل طبیعی مدفوع
مدفوع طبیعی معمولاً به‌صورت یک توده صاف و شبیه سوسیس یا مار دیده می‌شود که دفع آن راحت انجام می‌شود. بر اساس نمودار مدفوع بریستول، نوع ۳ و نوع ۴ به‌عنوان نمونه‌های سالم مدفوع معرفی شده‌اند.
این شکل نشان‌دهنده زمان مناسب عبور مدفوع از روده بزرگ بوده که به جذب کافی آب و دفع آسان کمک می‌کند. اما تغییرات پایدار در شکل مدفوع، مانند مدفوع سخت یا آبکی ممکن است به یبوست یا اسهال اشاره داشته باشد و ارزیابی ویژه‌ای نیاز داشته باشد.
دلایل تغییر رنگ مدفوع
تحولات در رنگ مدفوع می‌تواند اطلاعات مفیدی درباره وضعیت دستگاه گوارش یا بدن ارائه کند. در ادامه، درباره دلایل رنگ‌های مختلف مدفوع توضیح داده شده است:
مدفوع زرد
مدفوع زرد نشان‌دهنده مشکل در جذب چربی‌ها است. این نوع مدفوع ممکن است به دلیل بیماری‌هایی مانند بیماری سلیاک یا انسداد مجاری صفراوی ایجاد شود. همچنین غذایی‌های پرچرب نیز گاهی باعث زردی مدفوع می‌شوند.
مدفوع سیاه
رنگ سیاه در مدفوع ممکن است ناشی از خونریزی در قسمت‌های بالایی دستگاه گوارش باشد که نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد. البته مصرف مکمل‌های آهن یا برخی داروها نیز می‌تواند این رنگ را ایجاد کند. مواد خوراکی مانند لبو نیز به طور موقت تغییر رنگ مدفوع به سیاه یا قرمز را موجب می‌شوند.
مدفوع سبز
رنگ سبز مدفوع اغلب به دلیل مصرف سبزیجات سبز، مکمل‌های آهن یا حتی رنگ‌های خوراکی ایجاد می‌شود. این حالت ممکن است به عبور سریع مواد غذایی در روده مرتبط باشد، بدون اینکه صفرا به صورت کامل تجزیه شود.
مدفوع سفید یا خاکستری
مسائل مربوط به صفرا یا بیماری‌های کبدی ممکن است موجب ایجاد رنگ‌های روشن یا خاکستری شوند که نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.
دلایل مختلف تغییر شکل مدفوع
شکل مدفوع نیز می‌تواند نشانه‌هایی از سلامت یا بیماری فرد باشد. در این قسمت به مهم‌ترین دلایل تغییر شکل مدفوع پرداخته‌ایم:
مدفوع سخت و تکه‌تکه
مدفوع سخت یا تکه‌تکه نشان‌دهنده یبوست است که اغلب ناشی از کم‌آبی بدن یا رژیم غذایی کم‌فیبر است. این مسئله ممکن است به شقاق مقعد یا هموروئید منجر شود.
مدفوع نرم و آبکی
مدفوع شل به‌طور موقت می‌تواند نتیجه مصرف غذاهای ناسالم، عفونت‌های گوارشی یا افزایش استرس باشد. مصرف مواد آلوده یا عدم تحمل غذایی نیز در ایجاد مدفوع آبکی اثرگذار هستند.
اسهال
اسهال نوعی دفع مکرر مدفوع شل است که ممکن است با علائمی مانند تب، تهوع یا وجود خون در مدفوع همراه باشد. این شرایط ناشی از عوامل متعددی مانند عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، بیماری‌های گوارشی، یا مصرف داروهای خاص است.
به گزارش مدرسه پزشکی جان هاپکینز آمریکا:
دلایل کمتر شایع مانند تأثیر پرتودرمانی یا تومورهای تولیدکننده هورمون نیز می‌توانند به تغییر حالت مدفوع منجر شوند.
عوامل موثر بر تغییرات مدفوع
تغییرات در رژیم غذایی، عدم تحرک، استرس بالا و بیماری‌های گوارشی از عوامل اصلی تغییرات رنگ و شکل مدفوع به شمار می‌رود:
رژیم غذایی نامناسب
مصرف غذاهای فرآوری‌شده یا پرچرب و مواد غذایی کم‌فیبر می‌تواند توأم با تغییرات مدفوع مانند یبوست یا اسهال باشد.
عدم تحرک
نداشتن فعالیت کافی، حرکات روده را کند کرده و موجب دفع سخت‌تر مدفوع می‌شود.
استرس و اضطراب
استرس بالا می‌تواند تعداد دفعات دفع مدفوع و حالت آن را تغییر دهد. مدفوع سبز یا افزایش دفعات دفع ناشی از استرس را نشان می‌دهد.
چه زمانی باید نگران تغییرات مدفوع باشیم؟
تغییرات رنگ و شکل مدفوع مانند سیاه، قرمز، سفید یا زرد روشن در مواردی که بدون علت مشخص باشد، ممکن است خطرناک باشد. شرایطی همچون یبوست طولانی، مدفوع باریک یا وجود خون در مدفوع نیاز به معاینه پزشکی دارد.
<
چگونه می‌توان به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم غیرطبیعی با درد شکم یا کاهش وزن همراه باشد، باید از طریق سیستم‌های نوبت‌دهی آنلاین یا حضوری با متخصص مشورت کنید.
سوالات متداول
رنگ طبیعی مدفوع چیست؟
به صورت عمده به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شود.
مدفوع سیاه نشانه چیست؟
ممکن است به دلیل خونریزی داخلی دستگاه گوارش باشد.
مدفوع زرد چیست؟
نشانه مشکل در جذب چربی‌ها است.
ارسال نظر