آیا اضطراب نشانه‌ سطح هوش بالاست؟

همه ما گاهی در شرایط مختلف مانند شروع کار جدید یا ارائه‌ای مهم احساس اضطراب می‌کنیم. اما پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که این احساس شاید به نوعی نشانه‌ای از سطح هوش بالا باشد.

آیا اضطراب می‌تواند نشان‌دهنده هوش بالاتر باشد؟

در تحقیقی که سال ۲۰۱۵ بر روی ۱۲۶ دانشجو انجام گرفت، مشخص شد که افرادی که در آزمون‌ها اضطراب بیشتری تجربه کرده‌اند، نمرات بالاتری نیز کسب کرده‌اند. این شرایط به‌ویژه در زمینه هوش کلامی بیشتر قابل مشاهده بوده است.

در این مطالعه که توسط دانشگاه لیک‌هد کانادا صورت گرفت، ارتباط میان خلق‌وخو، توانایی‌های اجتماعی، نشخوار فکری‌های روزانه و سطح هوش دانشجویان بررسی شد. ابزارهایی مانند مقیاس اضطراب شناختی (CTAS) و مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر (WAIS) برای ارزیابی این فاکتورها مورد استفاده قرار گرفت.

نتیجه اصلی پژوهش نشان داد که دانشجویانی با سطح بالاتر اضطراب در آزمون‌های CTAS، از نظر هوش کلامی عملکرد چشمگیری داشتند. اما دانشجویانی که هوش غیرکلامی بیشتری داشتند، سطح اضطراب پایین‌تری را تجربه کردند. با این حال، محققان تأکید کردند که این موضوع نیاز به بررسی‌های گسترده‌تری دارد.

چه ارتباطی میان مغز فعال و اضطراب وجود دارد؟

در پژوهشی دیگر که در سال ۲۰۱۸ انجام شد و بیش از ۳۰۰۰ عضو سازمان منسا را شامل می‌شد، مشخص گردید افراد با هوش بالاتر در مقایسه با میانگین جامعه بیشتر درگیر اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی یا اختلال دوقطبی هستند.

نظریه‌ای تحت عنوان "مغز فوق‌فعال - بدن فوق‌فعال" در این زمینه مطرح شده است که بیان می‌کند هوش بالاتر ممکن است واکنش‌های روانی و فیزیکی به استرس را تشدید کند.

همچنین آزمایشی که در سال ۲۰۱۲ انجام شد نشان داد افراد مضطرب نسبت به دیگران سریع‌تر قادر به تحلیل موقعیت‌های پیچیده هستند و برای رفع مشکلات تمرکز بیشتری نشان می‌دهند.

نمونه‌های موفقیت همراه با اضطراب در تاریخ

نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که اضطراب همیشه مانعی برای خلاقیت یا موفقیت نبوده است. نام‌هایی مانند نیکولا تسلا، چارلز داروین و آبراهام لینکلن همگی با اضطراب دست‌وپنجه نرم کرده‌اند، اما توانستند دستاوردهای بزرگی داشته باشند. همچنین ادوارد مونک، هنرمند مشهور، طی یک حمله عصبی به ایده خلق تابلوی معروف "جیغ" دست یافت.

این مثال‌ها نشانگر آن هستند که اضطراب می‌تواند منبع الهام و انگیزه‌ای قوی نیز باشد.

چرا ارتباط میان هوش بالا و اضطراب وجود دارد؟

پژوهش‌ها چندین دلیل احتمالی برای این ارتباط ارائه داده‌اند. از جمله:

• خودآگاهی بالا: افرادی با هوش بالا ممکن است فشار بیشتری برای دستیابی به موفقیت تجربه کنند.
• مشاهده دقیق‌تر: هوش بالاتر می‌تواند فرد را حساس‌تر به تهدیدات واقعی یا خیالی کند.
• ذهن همیشه فعال: این ویژگی گاهی به بیش‌فکری و نگرانی‌های بی‌پایان منجر می‌شود.
• ترس از شکست یا قضاوت دیگران: این نوع ترس ممکن است فرد را در شرایط نامطلوب قرار دهد.

راهکارهای مدیریت اضطراب

برای کنترل اضطراب، راهکارهایی مانند مدیتیشن، ذهن‌آگاهی، انجام فعالیت‌های فیزیکی مثل یوگا، تمرین تنفس عمیق و مراجعه به متخصص سلامت روان پیشنهاد شده‌اند. همچنین تمرکز بر افکار مثبت و تبدیل آنها به اقدامات عملی می‌تواند مؤثر باشد.