در حالی که ایالات متحده فشارها را افزایش می‌دهد، ونزوئلا از مسکو و پکن درخواست کمک کرد
رکنا سیاسی: در بحبوحه افزایش تنش‌ها در کارائیب، «نیکولاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا از روسیه، چین و ایران درخواست کمک نظامی کرده و خواستار دریافت موشک، رادار و ارتقای هواپیماها برای مقابله با آنچه «تهاجم فزاینده آمریکا» می‌خواند، شده است؛ بر اساس اسناد دولت ایالات متحده که توسط روزنامه واشنگتن پست منتشر شده است.
به گزارش گروه ترجمه رکنا، به نقل از واشنگتن پست، اسناد نشان می‌دهد « نیکولاس مادورو »، رئیس‌جمهور ونزوئلا، نامه‌ای خطاب به روسیه تنظیم کرده و در آن خواستار دریافت موشک، رادار و ارتقای هواپیماهای نظامی شده است، در حالی که نیروهای آمریکایی در دریای کارائیب در حال افزایش حضور خود هستند.
در بحبوحه افزایش استقرار نیروهای آمریکایی در کارائیب، رئیس‌جمهور ونزوئلا، نیکولاس مادورو، با هدف تقویت توان نظامی فرسوده کشورش و جلب کمک خارجی، از روسیه، چین و ایران درخواست همکاری کرده است. او خواستار رادارهای دفاعی، تعمیر هواپیماها و احتمالاً دریافت موشک شده است. این اطلاعات بر اساس اسناد داخلی دولت ایالات متحده است که توسط روزنامه «واشنگتن پست» به دست آمده‌اند.
درخواست‌های مادورو از مسکو در قالب نامه‌ای خطاب به «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه، تنظیم شده بود که قرار بود در جریان سفر یکی از مشاوران ارشد او در ماه جاری به مسکو تحویل داده شود. طبق این اسناد، مادورو همچنین نامه‌ای به «شی جین‌پینگ»، رئیس‌جمهور چین، نوشته و در آن خواستار «گسترش همکاری‌های نظامی» میان دو کشور برای مقابله با «افزایش تنش میان ایالات متحده و ونزوئلا» شده است.
در این نامه، مادورو از دولت چین خواسته است تا روند تولید سامانه‌های راداری توسط شرکت‌های چینی را تسریع کند تا ونزوئلا بتواند توان شناسایی خود را ارتقا دهد.
طبق اسناد، «رامون سلستینو ولاسکز»، وزیر حمل‌ونقل ونزوئلا، اخیراً هماهنگی ارسال تجهیزات نظامی و پهپادهایی از ایران را بر عهده داشته و در حال برنامه‌ریزی برای سفر به تهران است. او به یکی از مقامات ایرانی گفته است ونزوئلا به «تجهیزات شناسایی غیرفعال»، «مختل‌کننده‌های GPS» و «به‌احتمال زیاد پهپادهایی با برد ۱۰۰۰ کیلومتر» نیاز دارد.
در این نامه، مادورو شدت تهدیدات آمریکا در کارائیب را برجسته کرده و اقدامات احتمالی نظامی واشنگتن علیه ونزوئلا را با استناد به «ایدئولوژی مشترک» دو کشور«اقدامی علیه چین» توصیف کرده است.
ایالات متحده ناوها، پهپادها و نیروهای نظامی خود را در نزدیکی ونزوئلا مستقر کرده و کاخ سفید مدعی است این عملیات به منظور مقابله با شبکه‌های قاچاق مواد مخدر انجام می‌شود.
روسیه همچنان اصلی‌ترین متحد و تکیه‌گاه مادورو باقی مانده است. روز یکشنبه، یک هواپیمای باری ایلیوشین Il-76 روسی — که در سال ۲۰۲۳ به دلیل مشارکت در تجارت تسلیحات و انتقال مزدوران توسط آمریکا تحریم شده بود — پس از طی مسیری طولانی از روی آفریقا برای اجتناب از حریم هوایی غرب، در کاراکاس، پایتخت ونزوئلا، فرود آمد.
کرملین از اظهار نظر درباره این نامه خودداری کرد، اما وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد مسکو از ونزوئلا در «دفاع از حاکمیت ملی خود» حمایت کرده و «در برابر تهدیدهای نوظهور، آماده پاسخ مناسب به درخواست‌های شرکای خود» است.
مسکو همچنین به‌تازگی یک پیمان استراتژیک جدید با کاراکاس را تصویب کرده است. این تحولات نشان می‌دهد روسیه تا چه اندازه از سقوط احتمالی رهبر تحت فشار ونزوئلا متضرر خواهد شد.
پروژه‌های بزرگ میان دو کشور همچنان ادامه دارد؛ از جمله کارخانه مهمات‌سازی کلاشنیکف که در ماه ژوئیه در ایالت «آراگوا» افتتاح شد — پروژه‌ای که حدود ۲۰ سال پیش وعده داده شده بود. مسکو همچنین حقوق اکتشاف منابع گاز و نفت بکر ونزوئلا را که ارزش آن‌ها به میلیاردها دلار می‌رسد، در اختیار دارد.
با این حال، ناظران می‌گویند توان و تمایل روسیه برای حمایت از مادورو نسبت به گذشته کاهش یافته است. تقابل میان واشنگتن و کاراکاس حتی می‌تواند منافع غیرمستقیمی برای مسکو داشته باشد، زیرا توجه آمریکا را از اروپا منحرف می‌کند.
«جیمز استوری»، سفیر پیشین آمریکا در ونزوئلا، می‌گوید: «این واقعیت که ما بیش از ۱۰ درصد از دارایی‌های دریایی خود را به کارائیب منتقل کرده‌ایم، در واقع تا حدی به نفع پوتین است، زیرا توجه ایالات متحده را از اوکراین منحرف می‌کند.»
روابط سیاسی و اقتصادی روسیه و ونزوئلا به دوران «هوگو چاوز» بازمی‌گردد، پدر نظام سوسیالیستی ونزوئلا که از سال ۱۹۹۹ به قدرت رسید. این روابط در دهه‌های ۲۰۰۰، ۲۰۱۰ و اوایل ۲۰۲۰ گسترش یافت و اکنون شامل حوزه‌های نفت و گاز، خرید تسلیحات، همکاری‌های رسانه‌ای و معاملات رمزارزی پنهان است.
افزایش حضور نظامی ایالات متحده در کارائیب شاید بزرگ‌ترین چالش مادورو از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۳ باشد. بیش از دوازده حمله آمریکا به قاچاقچیان مظنون، که عمدتاً از سواحل ونزوئلا آغاز شده‌اند، از سپتامبر تاکنون حداقل ۶۱ کشته برجای گذاشته است. دولت آمریکا هنوز مدرکی از مشارکت این کشتی‌ها در قاچاق مواد مخدر ارائه نکرده و مادورو نیز این ادعا را رد کرده است.
ناو هواپیمابر «یواس‌اس جرالد فورد»، سنگین‌ترین و مدرن‌ترین ناو نیروی دریایی آمریکا، به منطقه اعزام شده است. در همین حال، «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین، اعلام کرد مسکو «به حاکمیت ونزوئلا احترام می‌گذارد» و معتقد است این مسئله باید بر اساس «حقوق بین‌الملل» حل‌وفصل شود — عبارتی که کرملین معمولاً برای طفره‌رفتن از پاسخ به پرسش‌های حساس ژئوپلیتیکی به کار می‌برد.
با این حال، روسیه اکنون بیشتر درگیر جنگ اوکراین و تحریم‌های غربی است و تحلیلگران دفاعی می‌گویند که مسکو برخی از مراکز شنود خود در آمریکای لاتین را از ونزوئلا به نیکاراگوئه منتقل کرده است، جایی که «دانیل اورتگا» رئیس‌جمهور اقتدارگرای طرفدار روسیه قدرت خود را تحکیم کرده است.
«داگلاس فرا»، رئیس شرکت مشاوره امنیت ملی IBI، گفت: «واقعیت این است که روسیه در مورد ونزوئلا نسبتاً ساکت بوده و سرمایه سیاسی اندکی برای دفاع از مادورو صرف کرده است.»
با این حال، رئیس‌جمهور ونزوئلا در حال تحکیم مواضع دفاعی خود است و به پشتیبانی مسکو نیاز دارد.
در اواسط اکتبر، «ولاسکز»، وزیر حمل‌ونقل، برای دیدار با همتای روس خود به مسکو سفر کرد. طبق اسناد موجود، او قرار بود نامه مادورو را به پوتین تحویل دهد. در این نامه، مادورو از روسیه خواسته است تا به تقویت دفاع هوایی ونزوئلا کمک کند، از جمله بازسازی چند فروند جنگنده روسی «سوخو Su-30MK2» که پیش‌تر خریداری شده بودند.
مادورو همچنین خواستار تعمیر هشت موتور و پنج رادار در روسیه، خرید ۱۴ مجموعه موشک روسی و دریافت «پشتیبانی لجستیکی» نامشخص شده است. او تأکید کرده است که جنگنده‌های روسی سوخو «مهم‌ترین عامل بازدارنده دولت ونزوئلا در برابر تهدید جنگ» محسوب می‌شوند.
در این نامه، مادورو از شرکت دولتی روسی «رستک» (Rostec) خواسته است تا برای تأمین مالی این پروژه‌ها، برنامه‌ای سه‌ساله تدوین کند.
به گفته اسناد، قرار بود ولاسکز همچنین با «دنیس مانتوروف»، معاون اول نخست‌وزیر روسیه دیدار کند. هنوز مشخص نیست که آیا سفر او انجام شده و دولت روسیه پاسخی به درخواست مادورو داده است یا خیر.
خریدهای نظامی ونزوئلا از روسیه که از زمان چاوز آغاز شد، شامل تانک‌ها، جنگنده‌های سوخو و سامانه‌های موشکی زمین‌به‌هوا بوده است. تحلیلگران و مقامات نظامی سابق می‌گویند بخش زیادی از این تسلیحات اکنون فرسوده یا غیرفعال‌اند. یکی از افسران پیشین ارتش ونزوئلا گفته است که تا سال ۲۰۱۸ کمتر از پنج فروند سوخو فعال در کشور باقی مانده بود.
او افزود: «چاوز از روسیه فقط آهن‌پاره خرید. بیشتر آن تجهیزات کهنه و بی‌اثرند و هیچ تهدیدی علیه ارتش آمریکا محسوب نمی‌شوند.»
با این حال، مادورو مدعی است که اکنون بیش از پنج هزار موشک قابل‌حمل روسی از نوع Igla-S در سراسر کشور مستقر کرده است.
سقوط دولت ونزوئلا ضربه‌ای بزرگ برای مسکو خواهد بود و حتی می‌تواند جایگاه متحد دیرینه‌اش، کوبا، را نیز تضعیف کند. با این حال، برخی کارشناسان تردید دارند که روسیه واقعاً آماده دفاع از مادورو باشد.
در سال ۲۰۱۹، حدود ۱۰۰ نظامی روسی به رهبری ژنرال «واسیلی تونکوشکروف» در اقدامی نمایشی وارد ونزوئلا شدند، اما توافق اخیر مسکو با کاراکاس هیچ تعهد نظامی مستقیمی را در بر نمی‌گیرد و صرفاً به «بهبود همکاری در زمینه دفاع» اشاره دارد.
تحلیلگران می‌گویند با توجه به درگیری روسیه در جنگ اوکراین، مسکو عملاً توان محدودی برای مداخله نظامی در آمریکای لاتین دارد. با این حال، روسیه همچنان نقش مهمی در صنعت نفت ونزوئلا ایفا می‌کند. شرکت‌های دولتی روسیه در سه پروژه مشترک با ونزوئلا مشارکت دارند که روزانه ۱۰۷ هزار بشکه نفت تولید می‌کنند — معادل حدود ۱۱ درصد از تولید کنونی کشور — و ماهانه حدود ۶۷ میلیون دلار درآمد ایجاد می‌کنند.
روسیه همچنین حقوق اکتشاف و صادرات میادین گاز فراساحلی «پاتائو» و «مجییونس» را در اختیار دارد.ارزش ذخایر اثبات‌شده اما استخراج‌نشده نفت ونزوئلا که در اختیار روسیه است، تا ۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
با این حال، نفت ونزوئلا که تحت تحریم‌های ایالات متحده قرار دارد، در عمل رقیب نفت روسیه است و هر دو کشور مشتریان مشترکی مانند چین دارند.
«فرانسیسکو مونالدی»، مدیر برنامه انرژی آمریکای لاتین در دانشگاه رایس، گفت: «روس‌ها دیگر در ونزوئلا سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. این واقعیت ماجراست.»
ارسال نظر