تصویر حمله مخوف پروانه های بلوط خوار به جنگل های زاگرس

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در یک هفته گذشته حدود 65 هزار هکتار از جنگل های بلوط در استان کهگیلویه و بویراحمد درگیر آفت پروانه سفید برگ بلوط خوار شده است. این در حالی است که به گفته فعالان محیط زیست منطقه، نه تنها سم پاشی انجام شده برای نابود کردن این آفت جنگل های زاگرس نتوانسته برای مقابله با این پروانه ها موثر باشد، بلکه منجر به افزایش جمعیت آنها و تخریب بیشتر جنگل های زاگرس شده است. در چنین شرایطی نیاز است که سازمان منابع طبیعی کشور تا دیر نشده از دانشگاه ها و مراجع علمی کمک بگیرد تا با استفاده از راهکارهای بیولوژیک به مقابله با آفت جنگل های زاگرس بروند.

حدود یک هفته است که بخش زیادی از جنگل های زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد درگیر آفت خطرناکی به نام «پروانه سفید برگ بلوط خوار» شده است. این آفت به صورت مستقیم به برگ درختان بلوط آسیب می زند و رفته رفته باعث خشک شدن این درختان می شود. آن طور که برخی فعالان محیط زیست منطقه برآورد کرده اند، تا کنون حدود 65 هزار هکتار از جنگل های بلوط درگیر آفت پروانه سفید شده اند و راهکار اداره کل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد برای مقابله با این آفت استفاده از سم BT بوده است.

در این میان اما آرش نیکخو، فعال محیط زیست زاگرس هفته گذشته در گفت و گو با رکنا تاکید کرده بود  که استفاده از سم BT نه تنها تا کنون منجر به نابودی پروانه های سفید نشده، بلکه جمعیت این آفت را هم افزایش داده است. البته شنیده ها از این حکایت دارد که با توجه به بی تاثیر بودن استفاده از سم BT در روزهای گذشته، مسئولان اداره کل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد می خواهند از محلول «روی آگرو» برای مقابله با آفت پروانه سفید استفاده کنند، اما فعالان محیط زیست منطقه معتقدند که استفاده از این محلول برای دام های اهلی و حتی برخی گونه های علف خوار حیات وحش جنگل های زاگرس خطرناک است و می تواند منجر به تلف شدن آنها شود.

 لزوم استفاده از روش های بیولوژیک برای مقابله با آفت

نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که پروانه سفید برگ بلوط خوار چهار مرحله زیستی شامل تخم، لارو، شفیره و پروانه بالغ را طی می کند. به گفته نیکخو، حدود سه هفته طول می کشد تا این آفت از مرحله تخم به پروانه بالغ تبدیل شود. بنابراین سرعت تولید مثل این پروانه چندان زیاد نیست، اما آنچه موجب نگرانی فعالان محیط زیست منطقه زاگرس شده، این است که تعداد بیشماری پروانه در استان کهگیلویه و بویراحمد به پروانه بالغ تبدیل شده اند و مشغول آسیب زدن به برگ درختان بلوط هستند و اگر جلوی این روند گرفته نشود، در آینده ای نزدیک شاهد نابودی سطح وسیعی از جنگل های کهگیلویه و بویراحمد خواهیم بود.

در این میان اما با وجود مشاهده آفت پروانه سفید در سایر مناطق زاگرسی از جمله استان های لرستان و فارس، هنوز بخش زیادی از این پروانه ها در خارج از کهگیلویه و بویراحمد وارد مرحله زیستی چهارم خود نشده اند و بنابراین فرصت برای مقابله با آفت پروانه سفید هنوز باقی است. البته همان طور که گفته شد، این فرصت تنها در حدود دو تا سه هفته است و اگر در این بازه زمانی راهکار موثری برای مقابله با پروانه های سفید برگ خوار اندیشیده نشود، به زودی بخش زیادی از جنگل های زاگرس با قدمت چندین هزار ساله از بین خواهد رفت.

به عبارت دیگر، اگر فکری به حال مقابله با آفت پروانه سفید نشود، به زودی این آفت می تواند آسیبی بسیار بیشتر از آتش سوزی های گسترده به جنگل های زاگرس بزند. در چنین شرایطی برخی فعالان محیط زیست منطقه از جمله نیکخو معتقدند که نباید با استفاده از سموم و محلول های شیمیایی که می توانند عوارض مخربی را برای گونه های گیاهی و جانوری جنگل های زاگرس به همراه داشته باشند، به مقابله با این آفت پرداخت، بلکه باید با استفاده از روش های بیولوژیک، با پروانه های سفید جنگید.

در هر صورت، آنچه پر واضح به نظر می رسد، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور باید هرچه زودتر با همکاری موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع، دانشکده های منابع طبیعی سراسر کشور و سایر مراجع علمی به یک راه حل دقیق و علمی برسند تا با کمترین عوارض زیست محیطی، بلوط های ارزشمند زاگرس که بخشی از تاریخ و فرهنگ مردمان غرب کشورمان تشکیل می دهند و زیستگاه گونه های جانوری بسیاری هستند، از آسیب پروانه سفید نجات یابد.