پیشنهاد دولت بن 5 هزار تومانی برای نان بود / از بین رفتن معاش زنان سرپرست خانوار / ماسک را به کسی پیشنهاد دهیم که تا کمر در زباله است؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی  رکنا : هرگاه جامعه با بحران تهدید رو به رو می شود ، پیشمرگان این بحران گروه های آسیب پذیر جامعه هستند. کرونا به عنوان یک بحران همه گیر، ابعاد داخلی و بین المللی دارد و زیست اقشار آسیب پذیر را دستخوش تغییر کرده است و عمده ی این تغییرات منفی هستند. بیش از هر فاکتور دیگری ، معاشِ این اقشار در بحران از هم گسیخته می شود. باید توجه کنیم که آسیب زمانی که توان اقتصادی افراد نازل می شود مشخص می گردد واگرنه، اعتیاد و بسیاری از آسیب های از این دست، در شیوه ی زیست اقشار متمول تر، به صورت نامرئی وجود دارد.

بنابراین، علت برملاشدن، شدت و ضعف هر آسیبی در جامع، با فقر ارتباطی مستقیم دارد. مطمح نظر است که عمده اقشار آسیب پذیر، پشتیبان اقتصادی ندارند و روزانه درآمد خود را کسب می کنند.

بنابراین هر لرزه اقتصادی، تاثیر پررنگ و زودهنگام تری بر آنان دارد. آنچه بیش از همه در بحران کرونا آسیب دید ، اقتصاد ممالکی بود که مورد حمله این ویروس قرار گرفت.

آنگونه که لیلا ارشد برای ما توضیح  داد، کسب و کار بسیاری از این اقشار از بین رفت. آنها، سخت راه دیگری برای معاش پیدا کردند . واضح دیده شد که چه حد در افزایش خشونت ، شدت اعتیاد، برخورد با فرزند و همسر و ... تاثیر گذاشته است. تزلزل در معاش روزانه خانواده های آسیب دیده، سوالاتی زیادی را بوجود می آورد. چه تعداد از آنها راهی جایگزین برای امرار معاش خواهند یافت؟ اگر نتوانند، خانواده های آنها چه هزینه ای را خواهند داد؟ این وضعیت اقتصادی چه تاثیری بر خشونت در این خانواده ها خواهد داشت؟ آیا اعتیاد افسارگسیخته خواهد شد؟ به طور کل، اگر بپذیریم که هر کنشی در جامعه درنهایت بر زندگی فرد، فرد ما سایه می اندازد، آیا تشدید فقر و بزه جامعه را تهدید می کند؟
در گفتگو با « لیلا ارشد » مددکار اجتماعی ، در تلاشیم تا به این پرسش ها پاسخ بدهیم.

از بین رفتن منبع درآمد زنان زباله گرد

لیلا ارشد، در پاسخ به این پرسش که « ما در آسیب هائی مانند خشونت علیه زنان، اعتیاد بانوان و تن فروشی، در بازه زمانی بعد از کرونا چه تغییراتی را مشاهده کردیم؟ » گفت: هر تغییری در جامعه ( بویژه اگر بحران تلقی شود) ، می تواند شرایط را، برای گروه های آسیب پذیر جامعه سخت تر کند. این شرایط سخت میزان ارتکاب به بزه ( چه اعتیاد، چه خشونت و چه تن فروشی ) را بیشتر می کند. بنا به مشاهدات بنده در 27 سال کار به عنوان مددکار اجتماعی و فعال مدنی ، این پرواضح و مبرهن است. در رابطه با کرونا نیز همین گونه اتفاق افتاد. شفاف اظهار می کنم که مشکلات گروه هایی که ما با آنها کار می کردیم چند برابر شده است. بطور مثال، گروه هدف بنده که زنان سرپرست خانواده و زنان بهبودیافته از اعتیاد هستند، همین وضعیت را تجربه کردند. چه آن گروه که هنوز بی خانمان هستند و چه آن گروه که توانسته بودند اعتیاد خود را کنترل کنند و شرایط بهینه تری را در زندگی کسب کنند. این گروه ها سریعا از زاویه مسائل اقتصادی و کاهش درآمد خود آسیب می بینند. بسیاری از این خانم ها که زباله گرد هستند، در دوماه اول بکل منبع درآمد خود را از دست دادند.

بن بست زندگی زنان سرپرست خانوار در برابر کرایه خانه و هزینه زندگی

وی افزود: بسیاری از بانوان ما ( آنها که شرایط بهتری دارند) ، کارهای روزانه انجام می دهند. خیلی از این افراد در سالن ها، آرایشگاه ها، رستوان ها و ... کار انجام می دهند. در مراسم های عروسی و عزا خدمات رسانی می کنند.برخی از آنها ساختمان و راه پله تمیز می کنند. بسیاری از این افراد دست فروشی می کنند. خیلی از همسران یا شرکای جنسی آنها با موتور کار می کنند یا پیک هستند. تقریبا تمام این گروه مشاغل معلق شدند.در برخی موارد، هنوز هم نمی توانند به این مشاغل بازگردند. آیا، این افراد بدون پول می توانند هزینه های زندگی، سکونت استیجاری و ... را بپردازند؟

حضور طولانی افراد در محیط های آسیب دیده خشونت آفرین است 

این فعال اجتماعی ادامه داد: حضور تمام اعضای خانواده در خانه به مدت طولانی می تواند سبب افزایش رفتار خشونت آمیز شود. اعضا تمام وقت در خانه هایی بوده اند که کوچک است، گاه حتی یک تلویزیون هم ندارد. کولر یا یخچال ندارد. خانواده عادت کرده بود که محدودیت های خانه را با بیرون ماندن جبران کند. اما اکنون تنش ایجاد می شود.چگونه 8 نفر یک خانه ( یا اتاق) را در این همه مدت تحمل کنند. خانه هایی که در محلات ناامن و گاه با حیاط های ناامن هستند. عمدتا خرید و فروش مواد در همین حیاط ها انجام می شود که توصیه می شده است ، بهبودیافتگان اعتیاد از استمرار حضور در این محیط خودداری کنند. مسلما در بازگشت به اعتیاد تاثیرگذار است.

ناتوانی در تامین معاش خانواده خشونت را بالا می برد 

این مددکار اجتماعی گفت: به هر حال طناب از آنجا که نازک تر است پاره می شود. ما با تجمع افرادی در یک فضای کوچک و مستعد روبرو هستیم که مهارت های ارتباطی را خوب بلد نیستند. فشردگی این افراد در کنار هم بزه را افزایش می شود. در این فضا و شرایط، وقتی فقر پررنگ می شود و مردان نمی توانند از پس تامین خانواده برآیند، درگیری افزایش پیدا می کند و مسلما زنان و کودکان در این کشمکش مورد خشونت ( بیشتری) قرار می گیرند.

دولت آمار ارائه بدهد تا بشود برنامه ریزی حمایتی کرد

ارشد اظهار کرد: خیلی روشن است که آمار خشونت، اعتیاد و تمام آسیب های از این قبیل افزایش پیدا می کند. ما توقع داریم که مرکز آمار ایران یا سازمان های مرتبط،این آمارها ارائه بدهند. چرا که سیاست گزاران بتوانند برنامه ریزی حمایتی داشته باشند. خشونت و اعتیاد و بزه، نه فقط در جامعه هدف ما ( که زنان آسیب دیده هستند)، بلکه در اقشار متوسط جامعه نیز افزایش پیدا می کند. این امری بدیهی است و کتمان آن راه به جائی نخواهد برد. ما از حضور دائم اعضای خانواده در یک فضای محدود، در شرایطی که معاش خانواده را تورم چشم گیر تهدید می کند ، چه توقعی داریم؟ چالش. تمام این موضوعات که مطرح شد می تواند ثبات جامعه را بهم بریزد و مسلما زنان و کودکان بیش از دیگران در معرض آسیب هستند.

دولت در کنترل آسیب های اجتماعی نقش موثری ندارد 

این مددکار اجتماعی ، به این پرسش که « آیا نقدی از نگاه شما به عملکرد نهادهای مسئول در مواجه با آسیب زنان ( بویژه بعد از کرونا) وجود دارد؟ » پاسخ داد: به نظر می آید که دولت در کنترل اوضاع نقش موثری نداشته است . البته این محدود به ایران هم نیست.ما انتظار داشتیم که کارشناسان دولتی در کنار کارشناسان فعالان مدنی و انجمن های مردم نهاد قرار بگیرند. اگر این اورگان ها ترتیبی بدهند که جلساتی با فعالانی میدانی برقرار شود، شاید به راهکارهای خوبی می رسیدیم. ولی متاسفانه پاسخ گویی و برنامه ریزی را ما در این نهاد نمی بینیم.

قشر کثیری از آسیب دیدگان رها شدند

ارشد گفت: بنابراین، یک قشر کثیری از جمعیت آسیب دیده را در این وضعیت رها شده می بینیم. یک عده هم از این شرایط سواستفاده می کنند که بحران را تشدید می کند. مانند کسانی که در افزایش دلار ، تورم و محرومیت ( اقتصادی و اجتماعی و ...) نقش دارند یا نقش ندارند ولی باید نقش داشته باشند. به هر حال هر سیاستی که بر افزایش قیمت مواد غذایی ، مسکن و ... تاثیر بگذارد، بر فقر تاثیر می گذارد و ناگزیر آسیب های اجتماعی را افزایش می دهد.

پیشنهاد دولت بن 5 هزار تومانی برای نان بود

وی افزود: محرومیت آسیب را افزایش می دهد. می آیند و پیشنهاد می کنند که بن 5 هزار تومانی برای نان به اقشار اسیب پذیر بدهیم. ما به کجا رسیده ایم؟ به یک نفر 5 هزار تومان بن بدهیم که برود از فلان نانوائی در فلان محله 4 عدد نان بخرد؟ شاید اگر با افرادی که در میدان فعالیت می کنند و کفِ آسیب را می شناسند، مشورت می شد تصمیمات عاقلانه تری می گرفتند. آن وقت می فهمیدند که با چه آسیبی و چه گروه هایی روبرو هستیم. می فهمیدند که نیاز این اقشار چه است؟ و این امکانات را کنار هم می گذاشتیم و به درستی از ان استفاده می کردیم.

به اقشار آسیب دیده آموزش بدهید ماسک بزنند، اما آنها پول خریدش را ندارند

ارشد در پاسخ به این پرسش که « دولت چه اقداماتی را در خصوص این اقشار در الویت می دانست؟» بیان کرد: دولت آموزش های عمومی برای آحاد جامعه در نظر گرفت. اما آموزش به تنهائی برای افرادی که گروه هدف ما هستند کافی نیست. این آموزش باید همراه با حمایت های اجتماعی صورت بگیرد. واقعیت این است که افراد برای مراقبت از خود در برابر کرونا، تهیه وسائل شوینده و ماسک و ... متحمل هزینه بیشتر می شوند که بسیاری مواقع قدرت پرداخت آن را ندارند. ما در رابطه با اقشاری صحبت می کنیم که در حین آموزش بهداشت و مراقبت از خود در برابر کرونا، از من می پرسیدند شیر خشک نیامده است؟ گوشت ندارید؟ برنج تقسیم نمی کنید؟ خب این فرد حق دارد نسبت به کرونا بی تفاوت باشد. این فرد گرسنه است. در حال حاضر بچه او گشنه است و آمده غذا تهیه کند، من به او بگویم بیا ماسک بزن. منطقی است؟

کرونا مشکلات اقشار آسیب دیده را فزاینده کرد 

وی اشاره کرد: پس از کرونا، افراد به دلیل شرایط اقتصادی و گرانی ها، از دست دادن شغل ، افزایش قیمت ها و ... از هر نظر به مشکلات آنها فزاینده ای شده اند. فرزندان این خانواده ها در بازار هایی مانند بلور شوش، مولو ی و تهران دست فروشی می کردند، که به دلیل کرونا کار خود را از دست دادند.

ماسک را به کسی پیشنهاد کنیم که  تا کمر در زباله است؟

ارشد گفت: نمی توانیم از کسی که تا کمر در زباله خم می شود انتظار داشته باشیم که از ماسک و دستکش استفاده کند. خود زباله گردی هم مانند کرونا است و بیماری ایجاد می کند.هر چند کار کودک مورد مزمت است، اما در مواجهه با واقعیت جامعهریا، ال ها تلاش کردیم که این افراد از دستکش استفاده کنند ، همچنین تلاش شد تا بر کار و بهداشت آنها نظارت شود. اما به هزار دلیل عملی نمی شود. واقعیت این است که بین شغل آنها و انتظاراتی که برای رعایت بهداشت فردی داریم ، فاصله زیادی است.

چرا نهاد های مردم نهاد را در برنامه ریزی شریک نمی کنند؟ 

این فعال اجتماعی بیان کرد: اورگان ها باید نهاد های مدنی را جدی بگیرند. این امکان را فراهم کنند که در برنامه ریزی مشارکت کنیم، یا حداقل اطلاعاتشان را مد نظر قرار دهند.زیرا که این فعالان در دل ماجرا و خط مقدم هستند. واقعیت این است که خیلی پیش امده سازمان های دولتی مرتبت ( ستاد مبارزه با مواد مخدر، پزشکی قانونی،و ...) از ما مشورت بگیرد. چون می داند که اطلاعات ما در رابطه با شرایط محله ها و گروه های هدف واقعی و بروز است. چرا نهادهای دولتی استفاده نمی کنند.

همه دولت ها نوازنده یک هارمونی بی صدا هستند، تغییری رخ نداد

وی در پاسخ به این پرسش که « دولت ها چه واکنشی دارند وقتی که آنها را به مشارکت دعوت می کنید؟» گفت: یک دولتی ممکن است بپذیرد که نهادهای مردمی هم اهمیت دارند. اما دولت بعد از او ما را عامل بیگانه و دست نشانده و ... بداند. نگاه امنیتی و پلیسی به موضوع آسیب اجتماعی دارد. دولت دیگری هم آمد و لبخند زد ، سعی کرد که ظاهری حمایتگر از خود نشان دهد. اما عملا هیچ اتفاقی نیافتاد. یک هارمونی را همه باهم می زنند و صدائی از کسی ساطع نمی شود. به همین دلیل فعالیت های ما خیلی کند و کم اثر پیش می رود.
برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.