زلزله ۵.۳ در شمال شرق زواره انفجار بود؟ استاد تمام زمین‌شناسی پاسخ دادند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا ،شب گذشته زلزله بزرگی در شمال شرق زواره رخ داد که  حتی تا تهران  نیز لرزش آن حس شد. 

تجزیه و تحلیل زلزله ۵.۳ زواره؛ شکل‌موج‌ها انفجار را نفی می‌کنند

مهدی زارع  استاد تمام زمین شناسی در این خصوص برای رکنا نوشت: 

از زمان رخ داد زلزله با بزرگای ۵.۳ در ۶۰ کیلومتری  شمالشرق زواره برخی اخبار روی شبکه های اجتماعی به عنوان گمانه زنی از این رخداد به صورت زلزله ناشی از انفجار مطرح شد. نمی توان با موفقیت انفجاری که باعث زلزله‌ای با بزرگای ۵.۳ می‌شود را پنهان کرد و آن را به عنوان یک رویداد طبیعی وانمود کرد. انفجارها ناشی از آزمایش شیمیایی یا هسته‌ای با فشار وارد کردن به سمت بیرون از یک نقطه (یک منبع فشاری) امواج لرزه‌ای ایجاد می‌کنند. این امر امواج P قوی ( فشاری) و امواج S نسبتاً ضعیف (برشی) تولید می‌کند. زلزله‌های زمینساختی در اثر لغزش در امتداد یک گسل به صورت گسیختگی برشی ایجاد می‌شوند.امواج S قوی و  موج P ضعیف تر مشخص می‌شوند.  یک رویداد با بزرگی M5.3 قابل توجه است و به راحتی توسط شبکه جهانی لرزه‌نگارها که توسط سازمان‌هایی مانند سازمان پیمان جامع منع آزمایش هسته‌ای (CTBTO) و اطلاعات آن از سوی سازمانهای متعدد بین المللی و ملی زلزله شناسی و زمین شناسی پایش می شود و قابل تشخیص است. این رویداد با بزرگای ۵.۳ ، سیگنال‌های آن در ایستگاه‌هایی با هزاران کیلومتر فاصله ثبت می‌شوند و داده‌های با کیفیتی را ارائه می‌دهند که امکان تجزیه و تحلیل دقیق منبع را فراهم می‌کند. این رویداد اگر زلزله ناشی از انفجار باشد بلافاصله توسط زلزله‌شناسان به عنوان یک انفجار قابل شناسایی خواهد بود و اعلام خواهد شد که انفجاری بسیار قدرتمند رخ داده است. 

برای بررسی تفاوت‌های کلیدی   زلزله و  انفجار زلزله‌شناسان فقط به بزرگی نگاه نمی‌کنند.  شکل موج لرزه‌ای نشان می دهد که انرژی چگونه آزاد شده است. ‌ یک زلزله زمینساختی با بزرگای ۵.۳ سازوکار جابه جایی برشی روی گسل به صورت  دو بلوک سنگ که از کنار یکدیگر می‌لغزند دارد. انفجاری در این اندازه  یک فشار یکنواخت به سمت بیرون از یک منبع نقطه‌ای است.  معمولاً کیلومترها ژرفا دارد کما اینکه  برای زلزله بامداد ۱۱ مهر ۱۴۰۴ ژرفای حدود ۱۰ کیلومتر تخمین زده شده است. در یک زلزله زمینساختی آزادسازی انرژی چند ثانیه طول می‌کشد. پالس اولیه ساده و "تمیز". بیشتر انرژی در یک تکان شدید و واحد آزاد می‌شود. 

حل تانسور گشتاور لرزه ای سازوکار گسلش «زوج دوگانه »" را نشان می‌دهد که  نماد گسلش برشی است. در حالی که در انفجار یک «دوقطبی بردار خطی» یا مؤلفه "ایزوتروپیک" نماد  انبساط از یک نقطه است.

 زلزله با بزرگای  ۵.۳ معادل انفجار مواد منفجره حدود  ۳۵ کیلوتن تی ان تی است. بنابراین، یک انفجار M5.3 از نظر انرژی، یک سلاح هسته‌ای کوچک است ولی  فوراً گزارش خواهد شد. یک آزمایش هسته‌ای مخفی با این اندازه توسط یک کشور جدید یکی از حساس ترین اسرار اطلاعاتی خواهد بود. نگاشت لرزه‌ای بدون شک انفجاری و سطحی خواهد بود. سیستم نظارت بین‌المل مانند CTBTO دقیقاً برای شناسایی و مکان‌یابی چنین رویدادهایی وجود دارد. بزرگترین انفجارهای متعارف تک انفجاری در تاریخ (مانند انفجار بندر بیروت در سال ۲۰۲۰) در حدود بزرگای ۳.۰ تا ۳.۵  قدرت داشتند.

برای رسیدن به M5.3 با مواد منفجره متعارف، باید صدها هزار تن مواد منفجره قوی را همزمان منفجر کنید. این کار از نظر لجستیکی تقریباً غیرممکن است و پنهان کردن آن غیرممکن است. آماده‌سازی برای ماه‌ها برای ماهواره‌ها و سرویس‌های اطلاعاتی قابل مشاهده خواهد بود. 

هیچ تأسیسات صنعتی نیز به اندازه کافی مواد فرار را در یک مکان ذخیره نمی‌کند تا یک رویداد M5.3 ایجاد کند. بزرگترین حوادث صنعتی که تاکنون ثبت شده‌اند، از نظر بزرگای بسیار کوچکتر هستند.