محیط زیست پاسخ دهد علت تلف شدن «آرش» شیر نر بالغ الیمالات برای جا به جایی بوده یا زردی؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سه ماه از مرگ «ملکه»؛ شیر ماده‌ای که در جریان سخت‌زایی در الیمالات جان داد، گذشته بود که حالا مرگ «آرش»، شیر نر این پارک، در تاریخ ۲۳ تیرماه، دوباره توجه‌ها را به وضعیت حیات‌وحش در مراکز خصوصی جلب کرده است.

محیط زیست: شیر نر در فرایند جا به جایی به جایگاه جدید پس از بیهوشی دچار عوارض شد و به درمان پاسخ نداد

در حالی که سازمان محیط زیست در روز 24 تیرماه اعلام کرده بود: «در پی گزارش تلف شدن یک قلاده شیر نر بالغ در مجموعه گردشگری‌تفریحی الیمالات شهرستان نور، بررسی فوری موضوع در دستور کار اداره‌کل حفاظت محیط زیست مازندران قرار گرفت.

 بر اساس اعلام مجموعه، شیر نر بالغ در فرایند جابجایی به جایگاه جدید پس از بیهوشی دچار عوارض شد و به درمان پاسخ نداد و تلف شد.

با دریافت گزارش اولیه، روند بررسی ابعاد حادثه آغاز شده است و تا زمان اعلام نتایج نهایی کمیته تخصصی، اظهار نظر قطعی درباره علت تلف شدن شیر ممکن نیست. نتایج پس از تکمیل بررسی‌ها و آزمایش‌های تخصصی از طریق روابط عمومی اداره‌کل حفاظت محیط زیست مازندران به اطلاع عموم خواهد رسید.

گفتنی است؛ در پی گزارش‌ منتشرشده، بررسی‌های لازم توسط مراجع ذی‌ربط در دستور کار قرار گرفته است. اگر این بررسی‌ها نشان‌دهنده‌ی هرگونه قصور یا تخلف باشد، بدون تردید با متخلفان برخورد قانونی و قاطع صورت خواهد گرفت.»

مدیر پارک حیات وحش مایا: آرش به دلیل زردی تلف شد

محسن طیرانی، مدیر پارک حیات وحش مایا، در واکنش به گمانه‌زنی‌ها در خصوص مرگ این شیر به برنا گفته بود: «آرش در جریان جابه‌جایی تلف نشد، بلکه 6 روز پس از انتقال به محل جدید، از بین رفت.»

به گفته او، تصمیم به جابجایی «آرش» با هدف انتقال به جایگاهی بزرگ‌تر و استانداردتر گرفته شد. این انتقال در ۱۷ تیر انجام شد و طبق تصاویر دوربین‌های مداربسته، حیوان حدود یک ساعت و نیم پس از بیهوشی، به حالت طبیعی بازگشت. در روزهای ابتدایی، نشانه‌هایی از استرس محیطی دیده شد که به گفته مدیر پارک، امری طبیعی پس از جابه‌جایی است. با این حال، از روز سوم علائم بی‌حالی شدید ظاهر شد و در نهایت، شیر نر در پنجمین روز پس از انتقال، ساعت ۱۴ جان سپرد. دامپزشک حیات وحش، بهرنگ اکرامی در جریان درمان حضور داشته و از شب سوم توصیه‌های درمانی ارائه داده است. طبق مشاهدات میدانی و بررسی‌های اولیه، احتمال بیماری «زردی» در آرش مطرح شده، اما نتیجه نهایی نیازمند پاسخ آزمایش‌های بافت و خون است.

او تاکید کرده بود که نه خوراک حیوانات از نظر بهداشتی مشکلی داشته و نه در فرآیند نگهداری کوتاهی صورت گرفته است.

اکنون به نظر می رسد، سازمان محیط زیست که در ابتدا اعلام کرده بود که علت مرگ این شیر، جا به جایی است، مدیر پارک حیات وحش مایا گفته است علت این اتفاق بیماری زردی است.

خصوصی سازی بی ضابطه؛ تهدیدی پنهان برای حیات‌وحش

مراکز خصوصی نگهداری از حیات‌وحش که با نام‌هایی چون «پارک طبیعت»، «مجموعه گردشگری» یا «باغ حیات‌وحش» فعالیت می‌کنند، در بسیاری موارد نه تنها نقشی در حفاظت از گونه‌های در معرض خطر ندارند، بلکه به تهدیدی برای بقای آن‌ها تبدیل شده‌اند. این مراکز اغلب با انگیزه‌های اقتصادی و بدون داشتن دانش تخصصی لازم راه‌اندازی می‌شوند؛ بعضی نیز از گونه‌های قاچاق یا غیربومی برای جذب بازدیدکننده استفاده می‌کنند.

در حالی‌که انتظار می‌رود این مراکز به‌عنوان پناهگاه‌هایی علمی و امن عمل کنند، آنچه در عمل می‌بینیم بیشتر شبیه باغ‌وحش‌های رهاشده و بی‌نظم است. سودجویی، نبود نظارت مؤثر، و بی‌توجهی به اصول ابتدایی بهداشت و تغذیه جانوران، باعث شده بسیاری از این مجموعه‌ها عملاً به محل مرگ خاموش گونه‌های ارزشمند بدل شوند.

در پسِ این فجایع، عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست نیز زیر سؤال است. نقش کمرنگ و واکنش‌های دیرهنگام این نهاد، نگرانی‌ها را درباره آینده حیات‌وحش ایران بیشتر کرده است. اگر نظارت ساختاری و برخورد جدی با تخلفات انجام نشود، قفس‌هایی که زمانی با شعار «حفاظت از طبیعت» برپا شدند، ممکن است به محلی برای مرگ یوز، پلنگ، گورخر یا حتی ببرهایی تبدیل شوند که امید به نجات‌شان، روزگاری به عنوان افتخاری ملی مطرح می‌شد.