بیماری ایدز و HIV / جدول آخرین دستاوردهای درمانی بیماری ایدز در جهان
رکنا: ایدز (AIDS) مخفف "Acquired Immunodeficiency Syndrome" به معنای "نشانگان نقص ایمنی اکتسابی" است. این بیماری در اثر عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ایجاد میشود که بهتدریج سیستم ایمنی بدن را تخریب میکند و فرد را در برابر بیماریها و عفونتهای مختلف آسیبپذیر میسازد.
به گزارش رکنا، بیماری ایدز (AIDS) یا نشانگان نقص ایمنی اکتسابی، مرحلهٔ پیشرفتهٔ عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) است. این ویروس سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند و بدن را در برابر عفونتها و برخی سرطانها آسیبپذیر میسازد.
مراحل بیماری HIV/AIDS
عفونت اولیه (مرحله حاد): چند هفته پس از ورود ویروس به بدن، علائمی شبیه به آنفلوآنزا (تب، خستگی، بثورات پوستی، گلودرد) ظاهر میشود.
مرحله نهفته (مزمن): این مرحله میتواند سالها طول بکشد. ویروس در بدن وجود دارد اما علائم خاصی ایجاد نمیکند.
مرحله پیشرفته (ایدز): در این مرحله، سیستم ایمنی به شدت ضعیف شده و بدن مستعد ابتلا به عفونتهای شدید و سرطانها میشود.
راههای انتقال HIV
ارتباط جنسی محافظتنشده با فرد آلوده
استفاده از سرنگ مشترک در تزریق مواد مخدر
انتقال از مادر به نوزاد در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی
انتقال از طریق خون آلوده (مثلاً در انتقال خون در شرایط غیراستاندارد)
راههای پیشگیری
استفاده از کاندوم در رابطه جنسی
عدم استفاده مشترک از سرنگ
آزمایشهای مداوم و منظم برای شناسایی HIV
مصرف داروهای پیشگیری (PrEP) در افراد در معرض خطر
درمان ایدز
درمان قطعی برای ایدز وجود ندارد، اما داروهای ضدویروسی (ART) میتوانند پیشرفت ویروس را مهار کرده و زندگی فرد را طولانیتر و سالمتر کنند.
مراحل پیشرفت HIV در بدن
۱. عفونت اولیه (مرحله حاد HIV)
این مرحله ۲ تا ۴ هفته پس از ورود ویروس به بدن رخ میدهد.
بسیاری از افراد علائمی مشابه آنفلوآنزا دارند که شامل موارد زیر است:
تب
گلودرد
خستگی شدید
درد عضلانی
تعریق شبانه
تورم غدد لنفاوی
بثورات پوستی
در این مرحله، سطح ویروس در خون بسیار بالا است و احتمال انتقال بیماری زیاد است.
۲. مرحله نهفته (مرحله مزمن HIV)
ممکن است چندین سال (۱۰ تا ۱۵ سال یا بیشتر) طول بکشد.
فرد آلوده علائم خاصی ندارد، اما ویروس به آهستگی سیستم ایمنی را ضعیف میکند.
در صورت مصرف داروهای ضد ویروسی (ART)، پیشرفت بیماری متوقف شده و فرد میتواند زندگی سالم و طولانی داشته باشد.
۳. مرحله پیشرفته (ایدز - AIDS)
در این مرحله، تعداد سلولهای ایمنی (CD4) به شدت کاهش مییابد (کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میلیمتر مکعب خون).
بدن دیگر توانایی مبارزه با عفونتها و بیماریها را ندارد.
برخی از بیماریهای مرتبط با ایدز:
ذاتالریه (پنومونی)
سل (TB)
برخی از سرطانها مانند سارکوم کاپوزی
عفونتهای قارچی و باکتریایی شدید
بدون درمان، فرد مبتلا به ایدز معمولاً بیش از ۳ سال زنده نمیماند.
راههای انتقال HIV
ارتباط جنسی محافظتنشده با فرد آلوده (از طریق مایعات بدن مانند منی، ترشحات واژن و مقعدی)
استفاده از سوزن یا سرنگ مشترک (در تزریق مواد مخدر یا خالکوبی غیربهداشتی)
انتقال از مادر به نوزاد در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی
انتقال از طریق خون آلوده (در صورتی که خون به درستی غربالگری نشده باشد)
نکته مهم: HIV از طریق تماسهای معمولی مانند دست دادن، بغل کردن، استفاده از توالت مشترک، سرفه و عطسه منتقل نمیشود.
راههای پیشگیری از HIV
استفاده از کاندوم در رابطه جنسی
انجام آزمایش منظم HIV در افراد پرخطر
عدم استفاده از سرنگ مشترک
مصرف داروهای پیشگیری (PrEP) برای افراد در معرض خطر
درمان سریع مادران باردار مبتلا به HIV برای جلوگیری از انتقال به نوزاد
آیا HIV درمان دارد؟
درمان قطعی برای HIV وجود ندارد. اما داروهای ضدویروسی (ART) میتوانند:
میزان ویروس را به حدی کاهش دهند که در آزمایش خون قابل شناسایی نباشد.
از پیشرفت بیماری به ایدز جلوگیری کنند.
عمر فرد را تقریباً برابر با یک فرد سالم کنند.
نتیجه: با تشخیص زودهنگام و مصرف منظم دارو، افراد مبتلا به HIV میتوانند زندگی سالم و طولانی داشته باشند.
جدول آخرین دستاوردهای درمانی بیماری ایدز در جهان
| دستاورد درمانی | توضیحات |
|---|---|
| لناکاپاویر (Lenacapavir) | داروی تزریقی جدید که هر شش ماه یکبار استفاده میشود و در پیشگیری از انتقال HIV تا ۱۰۰٪ مؤثر است. این دارو با نام تجاری Sunlenca در ایالات متحده، کانادا، اروپا و سایر مناطق برای درمان HIV مقاوم به چند دارو تأیید شده است. |
| درمان هفتمین بیمار مبتلا به HIV | مردی ۶۰ ساله در آلمان پس از پیوند سلولهای بنیادی برای درمان سرطان خون، بهطور کامل از HIV رهایی یافت و به هفتمین فرد در جهان تبدیل شد که از این ویروس درمان شده است. |
| استفاده از داروهای ضدسرطان برای ریشهکنی HIV | پژوهشگران دریافتهاند که برخی داروهای تأییدشده برای سرطان میتوانند سلولهای حاوی ویروس HIV را از بین ببرند و بهعنوان روشی نویدبخش در درمان قطعی ایدز مطرح شوند. |
| پیشبینی دسترسی جهانی به لناکاپاویر تا سال ۲۰۲۵ | سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که داروی لناکاپاویر میتواند تا پایان سال ۲۰۲۵ یا اوایل ۲۰۲۶ به فقیرترین کشورهای جهان برسد، البته پس از دریافت مجوزهای نظارتی لازم. |
این دستاوردها نشاندهندهٔ پیشرفتهای قابلتوجه در زمینهٔ درمان و پیشگیری از ایدز هستند. با این حال، همچنان نیاز به تلاشهای بیشتر در زمینهٔ تحقیق، توسعه و دسترسی جهانی به این درمانها وجود دارد.
سوالات متداول درباره ایدز
در زیر به برخی از سوالات متداول درباره بیماری ایدز و HIV پاسخ داده شده است:
۱. HIV و ایدز چه تفاوتی دارند؟
HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) یک ویروس است که سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند.
ایدز (نشانگان نقص ایمنی اکتسابی) مرحلهای پیشرفته از عفونت HIV است که در آن سیستم ایمنی به شدت آسیب دیده و فرد در معرض عفونتها و بیماریهای شدید قرار میگیرد.
۲. آیا HIV قابل درمان است؟
درمان قطعی برای HIV وجود ندارد، اما داروهای ضدویروسی (ART) میتوانند ویروس را کنترل کنند و از پیشرفت بیماری به ایدز جلوگیری کنند.
۳. چگونه میتوان از انتقال HIV جلوگیری کرد؟
استفاده از کاندوم در روابط جنسی .
اجتناب از استفاده مشترک از سوزن یا سرنگ.
انجام آزمایش منظم برای شناسایی HIV.
مصرف داروهای پیشگیری (PrEP) در افراد در معرض خطر.
۴. آیا HIV از طریق تماسهای روزمره منتقل میشود؟
خیر، HIV از طریق تماسهای معمولی مانند دست دادن، بغل کردن، استفاده از توالت مشترک، سرفه و عطسه منتقل نمیشود.
۵. علائم اولیه HIV چیست؟
علائم اولیه شامل تب، گلودرد، خستگی، درد عضلانی، تعریق شبانه و بثورات پوستی است. این علائم ممکن است چند هفته پس از عفونت ظاهر شوند.
۶. آیا افرادی که HIV مثبت هستند میتوانند بچهدار شوند؟
بله، با درمان مناسب و استفاده از داروهای ضدویروسی، افراد مبتلا به HIV میتوانند بچهدار شوند و خطر انتقال ویروس به نوزاد را به حداقل برسانند.
۷. چه مدت بعد از عفونت میتوان HIV را شناسایی کرد؟
معمولاً آزمایش HIV میتواند در ۲ تا ۴ هفته پس از عفونت نتیجه مثبت بدهد، اما برخی تستها ممکن است تا چند ماه بعد نیاز به انجام مجدد داشته باشند.
۸. چه نوع آزمایشهایی برای تشخیص HIV وجود دارد؟
آزمایشهای سریع (نتیجه فوری)، آزمایشهای خون و آزمایشهای خانگی برای تشخیص HIV وجود دارند.
۹. اگر فردی HIV مثبت باشد، چه باید بکند؟
باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کند و درمان با داروهای ضدویروسی را شروع کند. همچنین مشاوره و حمایت روانی نیز میتواند کمککننده باشد.
ارسال نظر