آشنایی با سبک شعرهای فریدون مشیری به بهانه تولد او
رکنا: محمدامین ریاحی شاعر نامدار و صاحب‌سبک، فریدون مشیری را «شعر محض» می‌دانست. او به مشیری به چشم فردی نگریسته که هیچ‌گاه وارد بحث‌های پرتنش شعر کهنه و نو نشد. ریاحی اعتقاد داشت که سرودهای مشیری همان‌قدر ساده و روان‌اند که زبان روزمره مردم است؛ درست مثل مسیری که سعدی در دوران خود پیموده بود.
به گزارش رکنا، سی‌ام شهریورماه ۹۹امین سالگرد تولد فریدون مشیری بود. شاعری که نامش برای بسیاری با شعر معروف «کوچه» گره خورده است. او در ۳۰ شهریور ۱۳۰۵ متولد شد و در سال ۱۳۷۹ زندگی را بدرود گفت.
به مناسبت سالروز تولد این شاعر، یادداشتی از محمدامین ریاحی در کتاب «پایداری حماسه، از رودکی تا فریدون مشیری» بازنشر شده که به شخصیت و سبک شاعرانه مشیری نگاه متفاوتی دارد.
فریدون مشیری: شخصیتی شاعرانه و متعالی
محمدامین ریاحی در وصف فریدون چنین نگاشته است: «وجود مشیری سرشار از شعر، هنر، زیبایی و مهربانی است. معاشرت با او انسان را وارد دنیایی می‌کند که هر گوشه از آن رایحه شعر به مشام می‌رسد. استاد ملک‌الشعراء بهار سال‌ها پیش در مقاله‌ای تحت عنوان «شعر خوب» سخن ارزشمندی گفت؛ اینکه «فقط انسان خوب می‌تواند شعر خوب بسراید». این سخن سال‌ها با من همراه بوده و همیشه در وجود و آثار مشیری مصداق آن را یافته‌ام.
فریدون مشیری عاشق زیبایی‌ها بود؛ از طبیعت بکر گرفته تا شعر، موسیقی، نقاشی و خطاطی. او ستاینده پاکی، فضیلت، نیکی و مهربانی محسوب می‌شد.»
رمز شاعرانه مشیری در مسیر ماندگاری
ریاحی در یادداشت خود قطعه معروف «نسیمی از دیار آشتی» را آورده و معتقد است این شعر بیانگر دلیل پرهیز مشیری از فعالیت‌های سیاسی است. او در این شعر می‌گوید که در میان «تاریکی بی‌دانشی»، «پیکار با نابخردان» و «شمشیر دست اهرمن»، اسلحه او چیزی جز سخن نبوده است. مشیری به جای شمشیر و مبارزات تند، از قدرت شعر خود برای مقابله با ظلم، دروغ و خودکامگی استفاده کرده است.
عشق به ایران؛ جان‌مایه آثار مشیری
این ادیب برجسته توضیح می‌دهد که چگونه آثار مشیری لبریز از عشق و محبت نسبت به ایران و مردم آن است. شعر معروف «ریشه در خاک» یکی از شاهکارهای مشیری است که بارها ورد زبان‌های مردم شده:
من اینجا ریشه در خاکم
من اینجا عاشق این خاک از آلودگی پاکم
من اینجا تا نفس باقی است می‌مانم
من از اینجا چه می‌خواهم؟ نمی‌دانم!
امید روشنایی گرچه در این تیرگی‌ها نیست
من اینجا باز در این دشت خشک تشنه می‌رانم
من اینجا روزی آخر از دل این خاک، با دست تهی
گل بر می‌افشانم.
او در شعر «نیایش»، که نسخه‌ای از آن در نوروز ۱۳۶۱ به خط خود نوشته و به ریاحی داده است، ایران را خطاب قرار داده و به دماوند سوگند یاد می‌کند که اجزای وجودش با عشق به این خاک آمیخته و خون پاکش در راه سرزمین مادری جاری خواهد شد.
میراث جاودانه مشیری برای نسل‌های آینده
ریاحی همچنین مجموعه «آه، باران» مشیری را ستایش می‌کند. این مجموعه اشعار مربوط به دوران تجاوز دشمن به ایران، به نام «قادسیه دوم» است، و نشان‌دهنده اشک، آه و جانفشانی مردمان روزگار برای حفظ کشورشان.
سبکی نوین؛ تلفیقی از گذشته و امروز
به گفته ریاحی، مشیری به عنوان شاعری بزرگ توجهات نسل جدید را جلب کرده و توانسته سبکی مشخص برای خود بیابد. اشعار او، از شاهکارهای سخن هزارساله فارسی بهره برده، و همزمان با نگاه، اندیشۀ و زبانی امروزی بیانگر زندگی ایرانی امروز است.
ساده ولی عمیق؛ هنر سخن مشیری
مشیری بدون ورود به نزاع‌های شعری همواره شاعری نو و امروزی شناخته می‌شده است. اشعار او ساده، روان، و به اصطلاح «سهل و ممتنع» هستند؛ همچون مسیری که سعدی در دوران خود طی کرد. چنین ویژگی‌هایی باعث شده برخی آثار او، از جمله مشهورترین شعرش «کوچه»، در حافظۀ بسیاری از مردم جاودانه بماند. اشعاری که علیرغم نداشتن وزن و قافیۀ سنتی، توانسته‌اند جای خود را در دل‌های مردم باز کنند و به زمزمه‌ای دلنشین بدل شوند.
ریاحی معتقد است در عمق شعر ساده و روان مشیری، نوع خاصی از اندوه لطیف و حکیمانه نهفته است، اندوهی که در اشعار شاعرانی چون خیام، فردوسی و حافظ نیز حس می‌شود.
ارسال نظر