لاغری شدید یا اضافه وزن: کدام تهدید جدی تر برای سلامتی است؟
رکنا: لاغری بیش از حد می‌تواند خطرات جدی‌تری از چاقی به دنبال داشته باشد و احتمال بروز بیماری‌های مختلف را افزایش دهد. طبق بررسی‌ها، توجه به سلامت تغذیه و وزن متعادل برای جلوگیری از چنین مشکلاتی ضروری است.
به گزارش رکنا، همواره در مورد مخاطرات چاقی و تأثیرات آن بر ایجاد بیماری‌های مختلف صحبت شده است؛ اما بررسی‌های اخیر نشان داده‌اند که لاغری بیش از حد می‌تواند حتی از اضافه وزن خطرناک‌تر باشد.
تأثیرات لاغری بیش از حد بر احتمال مرگ زودهنگام
ارتباط بین وزن بدن و سلامتی پیچیده‌تر از آن چیزی است که انتظار می‌رود. تحقیقات اخیر توسط دانشمندان دانمارکی روی داده‌های پزشکی ۸۵ هزار نفر انجام شده تا تأثیر وزن بر طول عمر و بیماری‌های گوناگون مشخص شود.
نتایج این تحقیق نشان داد اگر شاخص توده بدن (BMI) فرد زیر ۱۸.۵ باشد، احتمال مرگ او نسبت به افراد با وزن متناسب تا سه برابر بیشتر می‌شود. شگفت‌انگیزتر اینکه داشتن کمی اضافه وزن تفاوت چندانی با افراد دارای تناسب اندام از نظر طول عمر ایجاد نمی‌کند.
براساس داده‌های به‌دست آمده، نمودار احتمال مرگ زودهنگام به شکل یک "U" می‌باشد؛ به این معنا که خطر مرگ زودرس در پایین‌ترین و بالاترین مقادیر BMI بیشتر است. پیش‌تر، کارشناسان شاخص BMI بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ را ایده‌آل می‌دانستند؛ اما اکنون پژوهش‌ها نشان داده‌اند که دامنه بهینه BMI میان ۲۲.۵ تا ۲۴.۹ قرار دارد.
افرادی که BMI آنها بین ۱۸.۵ تا ۱۹.۹ است، تا دو برابر بیشتر از گروه بهینه در معرض خطر مرگ زودهنگام قرار دارند. اگر BMI فرد بین ۲۵ تا ۳۵ باشد، معمولاً در دسته افرادی با اضافه وزن یا چاقی قرار می‌گیرد؛ اما خطر مرگ زودرس بین این گروه و افراد با وزن متناسب تفاوت زیادی ندارد. با این حال، زمانی که BMI فرد به ۴۰ یا بالاتر برسد، احتمال مرگ به ۲.۱ برابر افزایش می‌یابد.
تأثیر ذخیره چربی در مقابله با بیماری‌ها
برخلاف تصور رایج که وزن کم هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند، پژوهش‌های جدید حاکی از آن است که لاغری شدید به‌ویژه در سنین بالا می‌تواند بسیار خطرناک باشد. داشتن کمی چربی اضافی به بدن کمک می‌کند که هنگام مواجهه با بیماری‌ها بهتر عمل کند. برای مثال، در زمان شیمی‌درمانی بیماران سرطانی که معمولاً اشتهایشان کاهش می‌یابد و دچار لاغری شدید می‌شوند، وجود چربی اضافی می‌تواند به حفظ انرژی بدن کمک کند.
افرادی که لاغری شدید دارند، چربی کافی برای تأمین انرژی موردنیاز بدن در دوران بیماری ندارند؛ و این موضوع باعث کاهش سرعت بهبود و ضعف جسمانی می‌شود.
ضعف سیستم ایمنی به‌دلیل لاغری بیش از حد
گاهی اوقات کاهش وزن ناخواسته می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های خطرناک مانند دیابت نوع یک یا سرطان باشد. این بیماری‌ها معمولاً قبل از تشخیص به لاغری شدید منجر می‌شوند.
ارتباط بین لاغری شدید و افزایش احتمال مرگ ممکن است عجیب به نظر برسد، ولی در واقع بدن برای انجام فعالیت‌های طبیعی خود به مواد غذایی نیاز دارد. زمانی که مواد غذایی دریافتی کاهش یابند، بدن ممکن است وارد مرحله کاتابولیک شود که در آن انرژی مورد نیاز از طریق تجزیه بافت‌ها تأمین می‌گردد. این فرآیند اولویت‌بندی انرژی موجب محدود شدن عملکرد سیستم ایمنی شده و فرد را در معرض ابتلا به بیماری‌های گوناگون قرار می‌دهد.
دانشمندان معتقدند که معیارهای پزشکی باید بازنگری شوند و اندکی ذخیره چربی به‌عنوان وضعیت مطلوب و سالم شناخته شود.
نقد معیار BMI در ارزیابی وضعیت سلامتی
بعضی کارشناسان با نتایج این پژوهش تردید دارند. به عقیده آنها، BMI معیار چندان دقیقی برای سنجش وضعیت سلامتی فرد نیست؛ زیرا عوامل مهمی مانند سبک زندگی، رژیم غذایی، وضعیت سلامتی و توزیع چربی در بدن را در نظر نمی‌گیرد. همچنین، این شاخص می‌تواند برای گروه‌های مختلف نژادی یا فرهنگی نتایج غلطی ارائه دهد.
شاخص BMI حدود دو قرن پیش بر اساس نمونه‌ای کوچک از مردان سفیدپوست اروپایی ابداع شده است. تا زمانی که جایگزین کامل‌تری برای این معیار معرفی نشود، باید به گزارش‌های مبتنی بر آن اعتماد کرد. با این حال، لاغری بیش از حد نه‌تنها برای سلامتی مناسب نیست، بلکه خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف و احتمال مرگ را افزایش می‌دهد.
ارسال نظر