ورزش پس از سکته مغزی: راهی برای تقویت ذهن و حفظ مهارت‌ های فکری

به گزارش رکنا، ورزش زودهنگام پس از سکته مغزی نه تنها ایمن است، بلکه می‌تواند به حفظ و تقویت مهارت‌های شناختی نیز کمک شایانی داشته باشد. این یافته‌ها از یک مطالعه پزشکی نویدبخش ارائه شده‌اند که امید تازه‌ای برای بازماندگان سکته به همراه دارند و می‌توانند خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهند.

اثر مثبت ورزش بر مهارت‌های شناختی

طبق این پژوهش که به گزارش ایسنا منتشر شده است، بعد از وقوع سکته، کاهش برخی از توانایی‌های شناختی عادی به نظر می‌رسد. ولی، حدود یک‌سوم از بازماندگان ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور دچار زوال عقل شوند. این شرایط، عملکرد مغز را به تدریج و به‌طور مداوم تضعیف می‌کند. یکی از راهکارهایی که می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی کمک کند، انجام فعالیت‌های ورزشی منظم است.

تحقیقات بین‌المللی در زمینه ورزش پس از سکته

مطالعه‌ای که به سرپرستی دانشگاه موناش و با همکاری دانشگاه ملبورن و دیگر مراکز علمی انجام شده، اثرات دو نوع ورزش شامل ورزش هوازی و تمرینات تعادلی و کششی را بر مغز پس از سکته بررسی کرده است.

در این پژوهش، ۱۰۷ بیمار که سابقه سکته انسدادی داشتند، مورد مطالعه قرار گرفتند و میانگین سنی آن‌ها ۶۴ سال بود. سکته انسدادی به دلیل انسداد رگ خونی و محرومیت سلول‌های مغزی از اکسیژن و مواد مغذی رخ می‌دهد؛ درحالی‌که نوع دیگر سکته، یعنی سکته هموراژیک، ناشی از پارگی رگ خونی و خونریزی در مغز است.

دو گروه آزمایشی برای اندازه‌گیری اثر ورزش

شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول طی هشت هفته، تمرینات هوازی و مقاومتی را سه بار در هفته و هر بار به مدت یک ساعت انجام دادند. گروه دوم به تمرینات کششی و تعادلی مشغول شدند. برای سنجش اثر این ورزش‌ها بر مغز، از اسکن‌های ام‌آرآی (MRI) استفاده شد و حجم کلی مغز و هیپوکامپ آن‌ها اندازه‌گیری شد.

هیپوکامپ بخش بسیار مهمی از مغز به شمار می‌رود که در پردازش حافظه و یادگیری نقش کلیدی دارد و پس از سکته، معمولاً دچار آتروفی (کوچک شدن) می‌شود. شرکت‌کنندگان علاوه بر این اسکن‌ها، تحت آزمون‌های شناختی نیز قرار گرفتند تا توانایی‌های اجرایی، مانند حافظه، توجه و مهارت‌های زبان‌آموزی آن‌ها بررسی شود.

نتایج امیدوارکننده اما چالش‌برانگیز

در چهار ماه ابتدایی مطالعه، پژوهشگران دریافتند که تفاوت معناداری در کوچک شدن هیپوکامپ بین گروه‌ها وجود ندارد. اما نکته مثبت این بود که هر دو گروه کاهش کمتری در حجم مغز نسبت به انتظار قبلی نشان دادند؛ که این امر حتی می‌تواند به دلیل اثر مثبت فعالیت‌هایی نظیر کشش و تعادل باشد.

با این حال، بررسی‌های ۱۲ماهه نشان داد که عملکرد شناختی و توانایی اجرایی در گروه ورزش هوازی بهبود قابل‌توجهی داشته است. این گروه در آزمایش اجرای وظایف، به طور متوسط حدود ۳.۷ ثانیه سریع‌تر بودند و همچنین نمرات بهتری در آزمون‌های کلی شناخت کسب کردند. هیچ مشکلی در ارتباط با ایمنی ورزش نیز گزارش نشد.

اهمیت هر نوع فعالیت ورزشی

این یافته‌ها نشان می‌دهد که هر نوع فعالیت ورزشی، از جمله حتی ورزش‌های سبک‌تر مانند کشش و تعادل، می‌تواند به حفظ سلامت مغز کمک کند. ورزش‌های منظم به نظر می‌رسد از دست دادن حجم مغز را به شدت کاهش می‌دهند.

محدودیت‌های تحقیق و ادامه مسیر

این پژوهش با وجود نتایج امیدبخش، محدودیت‌هایی نیز داشت. تعداد نسبی پایین شرکت‌کنندگان و وجود گروه کنترل فعال که خود نیز تمرینات کششی انجام می‌دادند، می‌توانند بر دقت نتایج نهایی تاثیر بگذارند. با این حال، این مطالعه نشان داد که ورزش هوازی و مقاومتی، حتی مدت کوتاهی پس از سکته می‌تواند کاملاً ایمن باشد و به بازماندگان کمک کند تا مهارت‌های شناختی خود را حفظ کنند.

پژوهشگران امیدوارند با انجام مطالعات گسترده‌تر، پاسخ‌های روشنی در این زمینه ارائه دهند و بازماندگان بیشتری بتوانند از این روش‌های موثر بهره‌مند شوند.