قلقلک و خنده: رمز و راز علمی پشت واکنش‌ های ما

به گزارش رکنا، واکنش خنده‌دار انسان به قلقلک موضوعی است که همیشه با شگفتی همراه بوده است. هنگامی که فردی قسمتی خاص از بدن دیگران را لمس می‌کند، معمولاً باعث ایجاد خنده‌های ناگهانی و غیرقابل کنترل می‌شود. این پدیده، که به نام «قلقلک شدید» (gargalesis) شناخته می‌شود، هنوز برای دانشمندان علوم اعصاب معمایی باقی مانده‌ است. پرسش‌هایی از جمله این که چه نوع لمس‌هایی حس قلقلک ایجاد می‌کنند؟ به چه دلیل بدن نسبت به نقاط خاصی بیشتر واکنش نشان می‌دهد؟ هنوز پاسخ قطعی ندارند.

مطالعات برای فهم قلقلک

بر اساس نقل‌قولی از ساینس آلرت، دکتر «کنستانتینا کیلتنی» (Konstantina Kilteni) که متخصص علوم اعصاب در دانشگاه رادبود (Radboud University) است، تلاش می‌کند تا پاسخ این پرسش‌ها را کشف کند. وی در آزمایش‌های خود، از دست رباتیک برای قلقلک دادن شرکت‌کنندگان استفاده کرده است تا شرایط قلقلک یکنواخت و ثابت باقی بماند.

کیلتنی می‌گوید: مطالعه قلقلک‌پذیری شاید در ابتدا موضوعی طنزآمیز به نظر برسد، اما در واقع می‌تواند اثرات علمی زیادی داشته باشد. این امر به شاخه‌های مختلف علوم اعصاب بالینی، حرکتی و احساسی مرتبط است. او اشاره دارد که فیلسوفان بزرگی نظیر سقراط، ارسطو و داروین نیز شیفته این موضوع بوده‌اند، اما همچنان این مکانیزم به‌طور کامل درک نشده است.

ویژگی‌های جهانی قلقلک

براساس مطالعات، قلقلک تجربه‌ای است که تقریباً در تمامی انسان‌ها یافت می‌شود و حتی جز اولین تعاملات بازی والدین با فرزندانشان است. اما این واکنش در سنین مختلف افراد متفاوت می‌شود. شگفت‌انگیزتر این که رفتار مشابه قلقلک شدید نه تنها در انسان‌ها، بلکه در حیواناتی چون میمون‌ها و حتی موش‌ها نیز مشاهده شده است که نشان‌دهنده ارتباط این پدیده با زیست‌شناسی تکاملی است.

جالب‌تر اینکه افراد دارای ناهنجاری‌های عصبی واکنش‌های متفاوتی به قلقلک نشان می‌دهند. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است لمس‌ها را بیشتر قلقلک‌آور حس کنند و کسانی که دچار اختلال اسکیزوتایپال (schizotypal) هستند حتی لمس‌های خودشان را به‌اندازه لمس دیگران قلقلک‌آور می‌دانند.

چالش‌های موجود در تحقیقات قلقلک

مطالعات انجام شده در زمینه قلقلک بیشتر بر تفاوت‌های میان خنده‌های واقعی و خنده‌هایی که فقط ناشی از قلقلک هستند تمرکز کرده‌اند. با این حال، بسیاری از این آزمایش‌ها به‌شکل دستی انجام شده است که تکرار دقیق آن‌ها دشوار است. یکی دیگر از چالش‌ها، نبود تعریف استاندارد از قلقلک است.

کیلتنی عنوان می‌کند که تعداد تحقیقات انجام شده در این حوزه نسبتاً محدود است. وی با تاکید بر اهمیت تحقیق از منطق پایین به بالا، بیان می‌کند که ابتدا باید بر مکانیسم‌های فیزیکی قلقلک تمرکز شود تا بتوان به سوال‌های ساده‌تر، مانند فعالیت‌های مغزی مرتبط و ویژگی‌های فیزیکی قلقلک‌پذیری پاسخ داد.

مفهوم و هدف قلقلک

کیلتنی می‌پرسد که هدف قلقلک در انسان‌ها و دیگر موجودات چه بوده یا هست؟ اما به گفته وی، قبل از ارائه پاسخی واضح، باید پایه‌های علمی قوی‌تری برای فهم این پدیده ایجاد کرد.

در آینده، دانشمندان تصمیم دارند تمرکز بیشتری بر افراد دارای ناهنجاری‌های مغزی داشته باشند تا نواحی مغزی مرتبط با عدم توانایی افراد در قلقلک دادن خودشان شناسایی شود.

قلقلک، رمز و راز همچنان ناشناخته

کیلتنی اضافه می‌کند که ممکن است قلقلک زمانی وظیفه‌ای خاص در بدن انسان داشته باشد که اکنون به‌طور کامل از دست رفته یا شاید وظیفه‌ای داشته باشد که هنوز کشف نشده است. وی معتقد است که قلقلک همچنان یکی از اسرار هیجان‌انگیز در علوم اعصاب باقی مانده است و پشت این پدیده مسئله‌ای بیش از آنچه تاکنون تصور شده است وجود دارد.

نتایج تحقیقات وی در مجله علمی Science Advances منتشر شده است.