شربت لوپرامید برای چیست؟

به گزارش رکنا، شربت لوپرامید برای درمان اسهال استفاده می‌شود. این دارو باعث کاهش حرکت روده‌ها می‌شود و در نتیجه به کاهش تعداد و شدت اسهال کمک می‌کند. لوپرامید معمولاً برای درمان اسهال حاد (مثل اسهال ناشی از مسمومیت غذایی یا عفونت) تجویز می‌شود.

با این حال، باید مراقب بود که از این دارو برای اسهال‌های ناشی از عفونت های باکتریایی یا ویروسی که نیاز به درمان خاص دارند، استفاده نشود. همچنین برای استفاده طولانی‌مدت یا در صورت داشتن بیماری‌های خاص (مثل اختلالات کبدی) بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

موارد مصرف لوپرامید

موارد مصرف لوپرامید شامل شرایط زیر است:

1. اسهال حاد غیرعفونی

لوپرامید برای کاهش علائم اسهال حاد (مانند اسهال ناشی از غذا یا تغییرات آب و هوا) استفاده می‌شود. این نوع اسهال معمولاً به عفونت خاصی مرتبط نیست و نیاز به درمان سریع برای کاهش دفعات دفع مدفوع دارد.

2. اسهال مزمن

برای کنترل اسهال طولانی‌مدت در بیماری‌های خاص مانند:

سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS): کاهش حرکات غیرعادی روده‌ها و بهبود علائم اسهال.

بیماری‌های التهابی روده (IBD): مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو.

3. اسهال ناشی از جراحی‌های خاص

گاهی بعد از جراحی‌های گوارشی، افراد دچار اسهال مزمن می‌شوند که لوپرامید می‌تواند به کنترل این وضعیت کمک کند.

4. اسهال ناشی از استرس یا اضطراب

در مواردی که اسهال به علت اضطراب یا عوامل روانی ایجاد شود، لوپرامید می‌تواند مؤثر باشد.

5. اسهال ناشی از شیمی‌درمانی

بیماران تحت شیمی‌درمانی که دچار اسهال می‌شوند، ممکن است از لوپرامید برای کاهش علائم استفاده کنند.

6. درمان کمکی برای کاهش علائم اسهال مسافرتی

در برخی موارد اسهال مسافرتی که به علت تغییر محیط یا مصرف آب و غذای آلوده ایجاد می‌شود، لوپرامید می‌تواند به کاهش دفعات دفع کمک کند. (در صورت عدم عفونت شدید)

نکته:

لوپرامید نباید برای درمان اسهال ناشی از عفونت‌های شدید باکتریایی (مانند سالمونلا، شیگلا یا کلستریدیوم دیفیسیل) یا اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده شود، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.

برای کودکان زیر ۲ سال و افراد با انسداد روده یا خون در مدفوع، مصرف این دارو ممنوع است.

نحوه اثر شربت لوپرامید

لوپرامید با اثرگذاری بر سیستم گوارشی، به کنترل و کاهش علائم اسهال کمک می‌کند. نحوه اثر آن به این صورت است:

کاهش حرکات روده (پریستالسیس):

این دارو بر گیرنده‌های اوپیوئیدی موجود در دیواره روده تأثیر می‌گذارد و باعث کند شدن حرکات طبیعی روده‌ها می‌شود. در نتیجه، مواد غذایی زمان بیشتری برای عبور از روده دارند و مدفوع به حالت سفت‌تری درمی‌آید.

افزایش جذب آب و الکترولیت‌ها:

با کاهش سرعت حرکت مواد غذایی در روده، فرصت بیشتری برای جذب آب و الکترولیت‌ها فراهم می‌شود. این باعث می‌شود که مدفوع از حالت آبکی خارج شود و اسهال کاهش پیدا کند.

کاهش ترشحات روده‌ای:

لوپرامید باعث کاهش فعالیت ترشحی روده‌ها می‌شود. این موضوع به کاهش ورود مایعات به داخل روده و کنترل بیشتر بر روی اسهال کمک می‌کند.

افزایش تون عضلات مقعد:

این دارو با تقویت عضلات مقعد، توانایی کنترل دفع را بهبود می‌بخشد و احساس اضطرار برای دفع را کاهش می‌دهد.

عوارض جانبی شربت لوپرامید

لوپرامید، مانند هر داروی دیگری، ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. این عوارض معمولاً خفیف هستند، اما در موارد نادر ممکن است جدی باشند. در ادامه عوارض جانبی لوپرامید را توضیح می‌دهیم:

عوارض جانبی شایع:

این عوارض معمولاً خفیف هستند و ممکن است با ادامه مصرف کاهش یابند:

یبوست:

از آنجا که لوپرامید حرکت روده را کند می‌کند، ممکن است باعث یبوست شود.

نفخ شکم:

ممکن است فرد احساس پری و باد در شکم داشته باشد.

خشکی دهان:

کاهش تولید بزاق می‌تواند به خشکی دهان منجر شود.

سرگیجه یا خواب‌آلودگی:

این عارضه در برخی افراد ممکن است باعث کاهش تمرکز یا خستگی شود.

درد یا ناراحتی شکمی:

ممکن است برخی افراد درد یا کرامپ خفیف در شکم را تجربه کنند.

عوارض جانبی کمتر شایع اما جدی:

این موارد نیاز به توجه فوری پزشکی دارند:

انسداد روده:

در صورت مصرف بیش از حد یا در افرادی با سابقه مشکلات روده، ممکن است روده مسدود شود.

واکنش‌های آلرژیک:

شامل علائمی مثل خارش، بثورات پوستی، تورم صورت یا زبان، و مشکلات تنفسی.

بی‌حسی یا ضعف:

ممکن است در موارد نادر، ضعف عضلانی یا احساس بی‌حسی ایجاد شود.

سندرم QT طولانی:

مصرف بیش از حد لوپرامید ممکن است باعث اختلالات قلبی، از جمله تپش قلب یا آریتمی شود.

تجمع سموم در روده:

در اسهال‌های ناشی از عفونت‌های شدید، استفاده از لوپرامید می‌تواند باعث حبس عفونت و تشدید بیماری شود.

مواردی که باید فوراً به پزشک مراجعه کرد:

خون در مدفوع

تورم شکم یا درد شدید

تب بالا

سرگیجه شدید یا بی‌هوشی

تپش قلب غیرعادی

مقدار مصرف شربت لوپرامید

در جدول زیر مقدار مصرف لوپرامید بر اساس شرایط مختلف و گروه‌های سنی آورده شده است:

موارد احتیاط در استفاده از شربت لوپرامید

در جدول زیر موارد احتیاط مربوط به مصرف لوپرامید آورده شده است:

1. اسهال عفونی:

لوپرامید نباید برای درمان اسهال ناشی از عفونت‌های باکتریایی (مانند سالمونلا، شیگلا، یا کلستریدیوم دیفیسیل) یا ویروسی استفاده شود، زیرا ممکن است عفونت را در روده حبس کرده و علائم را تشدید کند.

2. وجود خون در مدفوع یا تب بالا:

اگر مدفوع خونی است یا اسهال با تب بالا همراه است، این دارو نباید مصرف شود، مگر با تجویز پزشک. این علائم ممکن است نشانه عفونت یا بیماری‌های جدی‌تر باشند.

3. انسداد روده یا یبوست شدید:

در افرادی که دچار انسداد روده یا یبوست شدید هستند، لوپرامید ممکن است باعث بدتر شدن شرایط شود. همچنین در مواردی که بیمار علائم مربوط به کاهش حرکت روده دارد، مصرف دارو ممنوع است.

4. مشکلات کبدی:

لوپرامید در کبد متابولیزه می‌شود، بنابراین در افراد با بیماری‌های کبدی باید با احتیاط و دوز پایین مصرف شود. مشکلات کبدی ممکن است خطر تجمع دارو در بدن و بروز عوارض جانبی را افزایش دهد.

5. کودکان زیر ۲ سال:

مصرف لوپرامید در کودکان زیر ۲ سال به دلیل خطر بالای عوارض شدید (مانند انسداد روده یا مشکلات تنفسی) ممنوع است.

6. بارداری و شیردهی:

در دوران بارداری: مصرف لوپرامید فقط در صورتی توصیه می‌شود که فواید آن از خطرات احتمالی بیشتر باشد و تحت نظر پزشک انجام شود.

در شیردهی: چون ممکن است مقدار کمی از دارو به شیر مادر منتقل شود، باید با احتیاط مصرف شود.

7. افراد مسن:

در سالمندان احتمال بروز عوارضی مانند یبوست یا انسداد روده بیشتر است، بنابراین مصرف دارو باید با دقت بیشتری انجام شود.

8. مصرف همزمان با سایر داروها:

لوپرامید ممکن است با داروهای دیگر (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدافسردگی، یا داروهای مربوط به بیماری‌های قلبی) تداخل داشته باشد. برای جلوگیری از عوارض احتمالی، بهتر است قبل از شروع مصرف، فهرست داروهای مصرفی را با پزشک بررسی کنید.

9. مصرف بیش از حد دارو:

مصرف بیش از حد لوپرامید می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند انسداد روده، خواب‌آلودگی شدید، یا اختلالات قلبی (مانند آریتمی) شود. در صورت بروز علائم مصرف بیش از حد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

10. اسهال طولانی‌مدت یا مقاوم به درمان:

اگر علائم اسهال بیش از ۴۸ ساعت ادامه یافت یا با مصرف دارو بدتر شد، مصرف لوپرامید باید متوقف شده و با پزشک مشورت شود. این وضعیت ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد.

تداخلات دارویی

در زیر تداخلات دارویی لوپرامید ذکر شده است. این تداخلات می‌توانند اثربخشی دارو را کاهش دهند یا باعث بروز عوارض جانبی شوند:

1. داروهای ضدافسردگی (مثل مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین - SNRI ها)

این داروها می‌توانند اثرات آرام‌بخش لوپرامید را تقویت کنند و باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شوند.

2. داروهای آنتی‌بیوتیکی (مثل کلرامفنیکل، ریفامپین)

بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند متابولیسم لوپرامید را در کبد تغییر دهند و باعث کاهش یا افزایش غلظت دارو در خون شوند. این می‌تواند باعث کاهش اثر یا عوارض جانبی بیشتر گردد.

3. داروهای ضد قارچ (مثل کتوکونازول)

داروهای ضد قارچ می‌توانند غلظت لوپرامید را در خون افزایش دهند. این ممکن است خطر بروز عوارض جانبی مانند خواب‌آلودگی یا یبوست شدید را افزایش دهد.

4. داروهای ضدویروسی (مانند نلفیناویر و ریتوناویر)

این داروها می‌توانند باعث افزایش غلظت لوپرامید در خون شوند که ممکن است منجر به عوارض جانبی جدی مثل مشکلات قلبی و تنفسی شود.

5. داروهای آنتی‌هیستامین (مثل دیفن‌هیدرامین)

آنتی‌هیستامین‌ها نیز اثرات خواب‌آور لوپرامید را تقویت می‌کنند و ممکن است باعث خواب‌آلودگی شدید یا سرگیجه شوند.

6. داروهای مهارکننده‌های P-glycoprotein (مثل سیلسیپروید یا وراپامیل)

این داروها ممکن است غلظت لوپرامید را در خون افزایش دهند، که می‌تواند خطر عوارض جدی‌تر مانند مشکلات قلبی یا سیستم عصبی را افزایش دهد.

7. داروهای ضدآریتمی (مثل آمیودارون و دیساپیرامید)

مصرف همزمان لوپرامید با داروهای ضدآریتمی می‌تواند خطر آریتمی (تپش قلب غیرطبیعی) را افزایش دهد.

8. داروهای آرامبخش و مسکن‌ها (مثل مورفین و دیازپام)

این داروها می‌توانند اثر آرام‌بخش لوپرامید را تقویت کنند و باعث خواب‌آلودگی یا کاهش تنفس شوند.

9. داروهای ضعیف‌کننده سیستم ایمنی (مثل متوترکسات و سیس‌پلاتین)

این داروها ممکن است متابولیسم لوپرامید را تغییر دهند و اثر آن را افزایش دهند.

داروهای مشابه شربت لوپرامید

در زیر، داروهای مشابه لوپرامید که برای درمان اسهال استفاده می‌شوند، آورده شده است:

اگر بعد از مصرف لوپرامید اسهال ادامه داشت، چه باید کرد؟

اگر بعد از مصرف لوپرامید اسهال شما ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، اقدامات زیر را انجام دهید:

مصرف لوپرامید را متوقف کنید:

اگر اسهال بیش از ۴۸ ساعت ادامه یافت یا علائم آن شدیدتر شد، بهتر است مصرف لوپرامید را متوقف کنید.

به پزشک مراجعه کنید:

در صورت ادامه یا تشدید اسهال، مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک ممکن است علت دیگری برای اسهال شما تشخیص دهد که نیاز به درمان خاصی دارد.

بررسی علائم دیگر:

اگر علاوه بر اسهال، علائمی مانند خون در مدفوع، تب بالا، درد شدید شکم یا استفراغ مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه یک عفونت جدی یا مشکل گوارشی دیگر باشد که نیاز به درمان خاص دارد.

هیدراته ماندن:

اسهال مداوم می‌تواند باعث کمبود مایعات در بدن شود. مطمئن شوید که مایعات کافی مانند آب، محلول‌های الکترولیت (مثل ORS) یا سوپ‌های ساده مصرف کنید تا دچار کم‌آبی نشوید.

عدم استفاده از داروهای دیگر بدون مشورت پزشک:

از مصرف داروهای دیگر برای درمان اسهال بدون تجویز پزشک خودداری کنید، زیرا این داروها ممکن است تداخل داشته باشند یا وضعیت شما را بدتر کنند.

آیا مصرف بیش از حد لوپرامید خطرناک است؟

بله، مصرف بیش از حد لوپرامید می‌تواند خطرناک باشد و ممکن است به عوارض جدی منجر شود. در صورت مصرف دوز بالای این دارو، خطر بروز مشکلات مختلف وجود دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:

1. انسداد روده:

مصرف بیش از حد لوپرامید می‌تواند باعث کاهش حرکت طبیعی روده‌ها و در نتیجه انسداد روده شود. این وضعیت می‌تواند موجب درد شدید شکم، نفخ، و حتی اختلالات جدی‌تر شود.

2. مشکلات قلبی:

مصرف بیش از حد لوپرامید می‌تواند منجر به اختلالات قلبی مانند آریتمی (ضربان قلب غیرطبیعی) شود. این مشکلات ممکن است تهدیدکننده زندگی باشند.

3. خواب‌آلودگی شدید و مشکلات تنفسی:

دریافت دوز بالا ممکن است باعث خواب‌آلودگی بیش از حد شود و حتی مشکلات تنفسی ایجاد کند که نیاز به درمان فوری دارند.

4. مسمومیت سیستم عصبی:

مصرف بیش از حد لوپرامید می‌تواند به مسمومیت سیستم عصبی مرکزی منجر شود که نشانه‌های آن شامل خواب‌آلودگی شدید، گیجی، بی‌حسی، و در موارد حاد، کما است.

5. مشکلات سیستم گوارشی:

دوز زیاد لوپرامید ممکن است باعث تشدید یبوست شدید یا ایجاد مشکلات جدی دیگر در دستگاه گوارش شود.

چه اقداماتی باید انجام دهید؟

اگر شما یا کسی دیگر لوپرامید را بیش از حد مصرف کرده است، باید فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید. درمان مسمومیت ناشی از مصرف بیش از حد ممکن است شامل شستشوی معده، مصرف داروهای ضد مسمومیت، یا درمان‌های حمایتی مانند کنترل علائم حیاتی باشد.

پیشگیری از مصرف بیش از حد:

همیشه دوز تجویز شده توسط پزشک را رعایت کنید.

از مصرف بیش از یک داروی ضداسهال در همان زمان خودداری کنید.

در صورت بروز عوارض غیرمعمول، فوراً مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک تماس بگیرید.

حداکثر دوز روزانه لوپرامید چقدر است؟

حداکثر دوز روزانه لوپرامید بستگی به وضعیت فرد و شدت اسهال دارد. به طور کلی، حداکثر دوز روزانه لوپرامید برای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال به شرح زیر است:

1. بزرگسالان:

برای اسهال حاد:

دوز اولیه: ۴ میلی‌گرم (۲ قرص ۲ میلی‌گرمی) پس از اولین بروز اسهال.

دوز ادامه‌دهنده: ۲ میلی‌گرم (۱ قرص ۲ میلی‌گرمی) پس از هر بار اسهال تا حداکثر ۸ میلی‌گرم در روز (۴ قرص ۲ میلی‌گرمی).

در صورت نیاز و طبق نظر پزشک، دوز ممکن است تا ۱۶ میلی‌گرم در روز افزایش یابد، اما این دوز باید تحت نظر پزشک باشد.

برای اسهال مزمن:

دوز اولیه معمولاً ۴ میلی‌گرم است و پس از آن، پزشک ممکن است دوز را به تدریج تنظیم کند. حداکثر دوز برای درمان اسهال مزمن معمولاً ۱۲ میلی‌گرم در روز است.

2. کودکان (بالای ۱۲ سال):

دوز مشابه بزرگسالان است، اما برای کودکان کمتر از ۱۲ سال بهتر است که طبق تجویز پزشک عمل شود.

3. کودکان زیر ۱۲ سال:

دوز برای این گروه باید تحت نظر پزشک تنظیم شود و معمولاً توصیه می‌شود که دوز مصرفی از مقدار تعیین‌شده برای بزرگسالان کمتر باشد.

سنین مصرف شربت لوپرامید

سنین مصرف لوپرامید به شرح زیر است:

۱. بزرگسالان (۱۲ سال به بالا):

دوز معمول: می‌توانند لوپرامید را طبق دستور پزشک مصرف کنند، معمولاً ۴ میلی‌گرم (۲ قرص ۲ میلی‌گرمی) پس از اولین بروز اسهال و سپس ۲ میلی‌گرم (۱ قرص ۲ میلی‌گرمی) پس از هر بار اسهال. حداکثر دوز روزانه برای بزرگسالان معمولاً ۸ میلی‌گرم است، اما در شرایط خاص و با تجویز پزشک می‌تواند به ۱۶ میلی‌گرم برسد.

۲. کودکان (۶ تا ۱۲ سال):

دوز معمول: برای کودکان ۶ سال به بالا، باید طبق تجویز پزشک مصرف شود. معمولاً شروع با دوز ۲ میلی‌گرم (۱ قرص ۲ میلی‌گرمی) پس از اولین اسهال و سپس ۱ میلی‌گرم (نصف قرص ۲ میلی‌گرمی) پس از هر بار اسهال. حداکثر دوز روزانه برای این گروه سنی ۶ میلی‌گرم است.

توجه: لوپرامید برای کودکان زیر ۶ سال معمولاً توصیه نمی‌شود.

۳. کودکان زیر ۶ سال:

مصرف لوپرامید برای کودکان زیر ۶ سال توصیه نمی‌شود، مگر در شرایط خاص و تحت نظر پزشک. مصرف در این گروه سنی باید به دقت تحت نظارت پزشک انجام شود.