راهکارهای نوین برای حل بحران آب تهران و تأثیر آن بر اقتصاد
تهران در بحران کم‌آبی بی‌سابقه‌ای قرار دارد؛ کاهش بارش‌ها، افت ذخایر سدها و فرسودگی شبکه توزیع آب، پایتخت را به مرز «تنش شدید آبی» رسانده و نیازمند اقدامات فوری و برنامه‌ریزی دقیق دولت است.
تهران این روزها با شدت بیشتری از گذشته با معضل تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کند؛ کلان‌شهری که توسعه و افزایش جمعیت آن بسیار فراتر از ظرفیت طبیعی منابع آبی آن شکل گرفته است. در این میان، کافی است بارش‌ها کاهش یابد یا مخازن سدها افت کنند تا تأثیرات آن به‌طور مستقیم در زندگی مردم مشاهده شود.
افت کیفیت آب شرب، کاهش فشار آب در برخی نقاط، اخطارهای مکرر درباره صرفه‌جویی و اعمال محدودیت‌های گاه به گاه، همه نشانه‌هایی هستند که سال‌ها پیش کارشناسان نسبت به وقوعشان هشدار داده بودند. اما سیاست‌های نادرست و اقدامات دیرهنگام، تهران را به مرحله‌ای حساس رسانده است.
شبکه فرسوده آب؛ عامل هدررفت منابع
در طول سال‌های گذشته، ضعف سرمایه‌گذاری در به‌روزرسانی شبکه فرسوده آب تهران موجب شده است که حجم قابل توجهی از آب سالم در مسیر انتقال تلف شود. این در حالی است که توسعه شهری، بدون در نظر گرفتن آمایش سرزمین و افزایش بی‌رویه ساخت‌وسازها، فشار قابل توجهی را بر زیرساخت‌های تامین آب وارد کرده است. جمعیت بالاتر از ظرفیت شهر، به مصرف بیشتر انرژی و منابع منجر شده است، اما زیرساخت‌ها همچنان بدون تغییر باقی مانده‌اند.
سدسازی غیرعلمی و برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی
در سطح ملی نیز مسائل مربوط به مدیریت منابع آبی به چالش بزرگی تبدیل شده است. از سدسازی‌های بدون تخصص گرفته تا برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی و انتقال آب از حوضه‌های دیگر، تصمیم‌گیری‌های غیرعلمی، پیامدهای شدیدی داشته‌اند که در تهران به‌صورت ملموس‌تری مشاهده می‌شود. شوک افزایش قیمت آب و تهدید سهمیه‌بندی‌ها، تهدیداتی است که در صورت عدم توجه کافی، به واقعیت تبدیل خواهد شد.
کارشناسان پیشنهاد می‌دهند...
متخصصان معتقدند که برای مقابله با این بحران، دو راهکار باید همزمان به اجرا گذاشته شود: نخست، کاهش مصرف و مهار هدررفت آب با اصلاح سریع شبکه‌های موجود و تنظیم تقاضا. دوم، تجدیدنظر در سیاست‌های شهری و جمعیتی پایتخت؛ از قبیل متوقف کردن توسعه تراکم ساختمانی و هدایت توسعه شهری به مناطق پیرامونی. عدم انجام اقدامات فوری و علمی می‌تواند شهر تهران را به وضعیتی بغرنج‌تر کشاند، وضعیتی که آب دیگر یک نیاز ساده، بلکه یک مسئله امنیتی و اجتماعی خواهد بود.
اختلاف‌های درون‌شهری درباره بحران آب
بحران جدی کم‌آبی در تهران، موضوع اصلی بحث‌های اخیر میان اعضای شورای شهر و مدیران شهری بوده است. جدال بر سر تبدیل «نهاد راهبری پایش طرح‌های توسعه‌ای شهری تهران» به سازمان بالاتر، موضوع داغ جلسات اخیر شورای شهر بوده است. کشمکش‌ها حتی به جایی رسیده است که شهردار و برخی معاونان او در جلسه علنی شورای شهر حضور پیدا کرده‌اند تا از مواضع خود دفاع کنند.
چالش‌های مدیریت آب شرب در تهران
خشکسالی‌های پی‌درپی و کاهش آب سدهای تامین‌کننده پایتخت باعث شده بسیاری از شهروندان دچار نگرانی شوند. رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری حکایت از آن دارد که ۵۰ درصد آب شرب تهران از منابع زیرزمینی تامین می‌شود و این موضوع مستقیماً به اهمیت اصلاح مدیریت مصرف اشاره دارد. با برنامه‌ریزی و دوراندیشی، می‌توان از این بحران عبور کرد.
محسن پیرهادی به این نکته اشاره می‌کند که زیرساخت‌های آبی شهر برای جمعیتی حدود پنج میلیون نفر طراحی شده بود، اما افزایش جمعیت و عدم توسعه متناسب زیرساخت‌ها، چالش جدی‌ای را به همراه آورده است. او تاکید دارد که کمبود اطلاعات دقیق و شفافیت داده‌ها، برنامه‌ریزی را دشوار کرده و به وخامت شرایط افزوده است.
تنش در جلسه شورای شهر
جدال میان شهردار تهران و اعضای شورای شهر همچنان داغ است. مدیران شهری و شورای شهر درباره تبدیل نهاد پایش به سازمان نگاهی کاملاً متفاوت دارند، تا حدی که برخی اعضای شورا صحبت‌های شهردار را توهین تلقی کرده و درخواست عذرخواهی کرده‌اند. علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در مقابل تاکید کرده که ایجاد چنین سازمانی از نظر مدیریت شهری، غیرقانونی به حساب می‌آید.
رئیس شورای شهر نیز در پاسخ به انتقادات، موضع قاطعی اتخاذ کرده و تاکید کرده است که شهردار نمی‌تواند آیین‌نامه برای شورا بنویسد. او عنوان کرده که حمایت‌های سال‌های گذشته‌اش اکنون با توهین پاسخ داده شده است. در نهایت، جلسه بدون نتیجه‌گیری مشخص خاتمه یافت و بحران آب و اختلافات میان مسئولان همچنان به‌عنوان نیازمندی فوری برای اتخاذ تصمیم مدیریتی باقی مانده است.
ارسال نظر