مالکان تا چه میزان حق افزایش اجاره دارند؟

تابناک: با شدت گرفتن روند اخراج مهاجران افغان، بازار اجاره مسکن در برخی مناطق تهران دستخوش تغییراتی شد. این درحالی است که بسیاری از مشاوران املاک مدعی هستند که با خروج اتباع از کشور کاهش نسبی در قیمت اجاره و عرضه فایل‌ها به طور چشمگیری افزایش یافته است و در نهایت اثرخود را بر بازار اجاره بها گذاشته است. 

با خروج اتباع از کشور،  عرضه مسکن به ویژه املاک کلنگی و خانه‌های ویلایی در مناطق پایین‌شهر و محله‌های مهاجرنشین مانند شوش، مولوی، شهرری و دولت‌آباد در تهران افزایش یافته و این خانه‌ها که پیش‌تر توسط اتباع افغانستانی اجاره می‌شدند اکنون با نرخ سال گذشته هم اجاره نمی‌رود.  

 داود بیگی‌نژاد، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک دراین خصوص گفته بود که با تخلیه خانه‌ها از سوی مهاجران، فایل‌های بسیاری به‌ویژه خانه‌های کلنگی به بازار بازگشته و همین افزایش عرضه، منجر به کاهش قیمت شده است؛ اگرچه نمی‌توانیم عدد دقیقی برای افت قیمت ارائه کنیم، اما کاهش در برخی مناطق مثل پایین محور خیابان آزادی کاملا محسوس است.

بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده مربوط به اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه شاخص اجاره‌بهای مسکن به کمترین میزان طی ۳۰ ماه اخیر رسیده است چراکه نرخ تورم نقطه به نقطه شاخص اجاره‌بها در اردیبهشت امسال ۳۶.۹ درصد اعلام شد که این رقم از مهر ۱۴۰۲ بی‌سابقه بوده است. 

همچنین نرخ تورم سالانه اجاره مسکن نیز در اردیبهشت امسال ۳۹.۵ درصد برآورد شد که کمترین میزان رشد سالانه اجاره‌بها طی ۳۰ ماه اخیر محسوب می‌شود و از سوی دیگر طی ۱۲ ماه گذشته، تورم سالانه اجاره مسکن در همه ماه‌ها بالاتر از ۴۰ درصد بود که کاهش آن ناشی از کاهش التهاب در بازار اجاره است. 

اجاره مسکن با نرخ های فضایی

یکی از مشاوران املاک مناطق جنوبی تهران به خبرنگار تابناک گفت: پیش از این، تقاضای بالا از سوی مهاجران افغان که گاهی به صورت گروهی و با پرداخت مبالغ بالا اقدام به اجاره می‌کردند به افزایش قیمت در این بخش از بازار منجر شده بود که با خروج این گروه از مستأجران، تعداد واحد‌های اجاره‌ای در این مناطق بیشتر شده و همین افزایش عرضه در مقابل تقاضا به کاهش قیمت‌ها در بازار اجاره منجر شده است.

این فعال حوزه مسکن به تابناک گفت: تأثیر خروج اتباع بر کل بازار مسکن و اجاره بها تاثیرگذار است، اما میزان آن چشمگیر نیست و نباید آن را به عنوان تنها عامل کاهش قیمت‌ها در نظر گرفت بلکه عوامل دیگری مانند رکود در بازار مسکن، قدرت خرید پایین مردم، عدم رونق ساخت و ساز و سیاست‌های دولت در زمینه کنترل اجاره بها مانند تعیین سقف افزایش ۲۵ درصدی نیز بر وضعیت کلی بازار اجاره تاثیر گذاشته است.  

علت کاهش قیمت مسکن چیست؟

گذشته از عوامل یاد شده، تمدید‌های اضطراری قرارداد‌های اجاره به دلیل شرایط اقتصادی و بحران‌های اخیر مانند جنگ ۱۲ روزه نیز باعث کاهش تقاضا برای جابجایی و در نتیجه کاهش سرعت رشد نرخ اجاره در فصل جابجایی شده است و برخی از مالکان به دلیل ترس از خالی ماندن ملک یا عدم اطمینان از بازگشت مستاجران، قیمت اجاره را کاهش داده‌اند.

گفتنی است، فروکش کردن تورم اجاره، خبری خوش برای مستاجران در آستانه فصل تابستان و  اوج گیری جابه جایی‌ها بود؛ با این حال ، حمله ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی به کشور و خروج اجباری اتباع از ایران، بازار اجاره و جابه جایی‌ها را به خصوص در تهران دستخوش تغییراتی کرد و موجب کاهش تورم اجاره و یا تمدید اضطراری قرارداد‌های اجاره برای تیر و مرداد شد.