قانون نانوشته برای زن ها: «شب ها بیرون قدم نزن!» / زهرا نژاد بهرام: «امنیت زنان» اصلا مسئله شورای شهر نیست

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، ملینا، یک دختر دبیرستانی است که در منطقه 2 تهران زندگی می کند. او چند وقت پیش، وقتی که می خواست از مدرسه اش در ستارخان، به خانه که در حوالی میدان کتاب است بازگردد، مورد حمله دو خفت گیر قرار گرفت که ناچارا کارت بانکی اش را با رمز، دو دستی تحویل آنها داد. خودش می گوید: خوشحالم که بلایی سرم نیامد، حتی آن لحظه خوشحال بودم که موبایلم همراهم نبود. همه چیز می توانست بدتر از این شود؛ ولی از آن موقع به بعد، دیگر پدرم به من اجازه نداده است که تنهایی در شب، در خیابان تردد کنم.

او که از این موضوع به شدت دلگیر است می گوید: تقصیر من چیست؟ من مورد حمله قرار گرفتم. هر چه هم با پدرم صحبت می کنم فایده ای ندارد. دوست دارم که با همکلاسی هایم بعد از مدرسه گشتی بزنم و بعد به خانه برگردم اما....

مریم زنی شاغل است که در یکی از پاساژهای معروف شرق تهران کار می کند. او که در خیابان آزادی زندگی می کند، با وسایل حمل و نقل عمومی، زمان زیادی را در مسیر رسیدن از خانه به سر کار و برعکس صرف می کند. شب های زمستان، مریم با تاریکی محله شان، به پدرشوهرش که بازنشسته است و خانه شان در نزدیکی همان ایستگاه مترو است زنگ می زند تا دنبالش بیاید و او را به خانه برساند.

مریم می گوید: وقتی که هوا تاریک می شود، ترجیح می دهم یک نفر حتما کنارم باشد. احساس می کنم اینطور ایمن تر است. هرچند که خدا نکند قرار باشد برایت حادثه بدی رخ دهد؛ آن موقع دیگر فایده ندارد چند نفر همراهت باشد....

قانون نانوشته برای زن ها: «شب ها بیرون نمان!»

تاریکی خیابان در شب؛ زنان را خواسته یا ناخواسته، دور از محیط اجتماع نگه می دارد. دیگر فرقی هم نمی کند در مناطق بالای شهر باشید یا پایین شهر. حتی اگر همه جا امن هم باشد، زنان «احساس ناامنی» دارند. زنان تهرانی، درگیر قانون نانوشته ای هستند به نام: «شب ها بیرون نمان!»

زهرا نژادبهرام، فعال اجتماعی و عضو سابق شورای شهر تهران در گفت و گو با رکنا در خصوص موضوع تامین روشنایی خیابان ها اظهار کرد: یکی از ظرفیت هایی که برای امنیت عمومی برای شهروندان حائز اهمیت است، نورپردازی معابر است. نورپردازی در شهر یکی از راه های ایجاد امنیت تردد برای شهروندان است. حال در این شرایط با یک چالش جدی مواجه هستیم؛ آن هم به دلیل محدودیت نیروی انسانی و منابع، کم توجهی به چراغ های تخریب شده و کاهش تعداد چراغ های موجود در سطح شهر، با پدیده ای مواجه هستیم که در ساعات تاریکی هوا، امکان تردد به راحتی برای شهروندان، به ویژه زنان وجود ندارد؛ چراکه در شب «نظارت اجتماعی» و میزان ترددها بسیار کمتر است و عملا زنان از حضور در معابر عمومی با یک «محدودیت خودخوانده» مواجه می شوند. 

وی تاکید کرد: این موضوع نه فقط در فضاهای شهری بلکه در فضاهای بی دفاع شهری نیز وجود دارد. کم توجهی به معابر شهری برای اصلاح هندسی، فضاهای گیاهی و انتخاب درست نوع پوشش گیاهی برای هر محدوده، بی توجهی به پل های روگذر و زیرگذر و... جملگی مواردی هستند که زنان را از اینکه بتوانند ساعاتی که هوا تاریک می شود از خدمات سطح شهر استفاده کنند و امورات زندگی شان را پیگیری کنند، محروم می شوند. 

عوارض محرومیت زنان از حضور شبانه در شهر

این عضو سابق شورای شهر تهران با اشاره به اینکه در دوره گذشته مدیریت شهری، طرحی با مضمون رفع فضاهای بی دفاع شهری در دستور کمیسیون شهرسازی قرار گرفت، افزود: برای اجرای این مهم، شهرداری منطقه 10 تهران، به عنوان پایلوت انتخاب شده بود و اقدامات خوبی نیز انجام شد. همچنین منطقه 11 نیز با الگوگیری از منطقه 10، نسبت به رفع فضاهای بی دفاع شهری و ایجاد امنیت بیشتر اقدامات جدی انجام داد؛ ولی متاسفانه این طرح ها با روی کار آمدن تیم شورای شهر جدید مورد بی توجهی قرار گرفت. در واقع ایجاد امنیت شهری برای شهروندان، به ویژه زنان و نورپردازی مناسب در معابر شهری و پل های عابر پیاده اصلا مورد توجه قرار نگرفت. 

زهرا نژاد بهرام تاکید کرد: هر نوع محدودیت، نگرانی و احساس ناامنی در زنان موجب می شود که از بخشی از نقش ها و نیازهای زندگی اشان محروم بمانند و این اتفاق، در بلندمدت عارضه های فردی و اجتماعی زیادی در پی خواهد داشت. 

«امنیت زنان» اصلا مسئله شورای شهر نیست

نژادبهرام در پایان در پاسخ به اینکه شورای شهر فعلی با طرح این موضوع که مهمترین رویکردش توجه به فعالیت های عمرانی و حمل و نقل عمومی است، زمان کمتری برای رسیدگی به طرح های اجتماعی دارد، گفت: الان هم با مشکلات حمل و نقل، باغات، ترافیک و... مواجه هستیم؛ بنابراین نمی توان گفت که تمام سمت و سوی شورای شهر فعلی به سمت فعالیت های عمرانی است؛ اصلا ای کاش چنین اتفاقی رخ می داد! به نظرم رویکردها کاملا متفاوت است و موضوعی به نام «امنیت زنان» اصلا مسئله شورای شهر نیست. شورای شهر فعلی بیشتر به حوزه هایی ورود می کند که در حوزه تخصصی آنها نیست.