بیشترین آب دزدی زیرزمینی در ایران زیر نظر وزارتخانه سبز!/ مسئولان به هیچ نظر کارشناسی در حوزه آب گوش نمی دهند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در حالیکه بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران علوم راهبردی، جغرافیای سیاسی و محیط زیست، مساله آب را اصلی ترین تهدید آینده کشور می دانند و بارها در مورد تبعات بی توجهی و نبود نگاه کارشناسانه در این حوزه هشدار داده اند، مدیران و سیاستمداران کشور همچنان با بحران آب به عنوان یک مساله دست چندمی برخورد می کنند و هیچ سیاست مشخص و کارشناسی شده ای را برای مواجهه با این مساله در آینده اتخاذ نکرده اند.

در این باره امین محمودی، کارشناس مسائل آب در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا بیان داشت: درصدی که کارشناسان در مورد مصرف آب توسط کشاورزی ، خانگی و صنعت بیان می کنند قدری از واقعیت دور است. عدد واقعی مصرف آب در حوزه کشاورزی رقمی نزدیک به 64 درصد است.

وی افزود: این رقم در حوزه مصارف خانگی و صنعتی هم نزدیک به ارقام اعلام شده است اما معضل اصلی که هر سه حوزه درگیر آن هستند فرسودگی سیستم انتقال آب در هر سه حوزه به ویژه حوزه آب شهری است که مطابق اعلام وزارت نیرو میزان هدر رفت به علت فرسودگی سیستم های لوله کشی شهرها و روستاها رقمی نزدیک به 30 درصد است.

بیشترین آب دزدی مربوط به استان های مرکزی و جنوب شرقی است

این کارشناس مسائل آب تصریح کرد: بیشترین آب دزدی از منابع آب زیرزمینی توسط بخش کشاورزی صورت می گیرد و این شامل آب شرب روستایی هم می شود و این مساله در استان هایی مانند استان اصفهان، کرمان، یزد و سیستان و بلوچستان بیشتر نمود پیدا کرده است.

محمودی استان های خراسان شمالی و جنوبی و رضوی و آذربایجان غربی را نیز در رتبه های بعدی دانست و بیان کرد: بیشترین چاه های غیر مجاز در این استان ها حفر شده است و می توان از آنها به عنوان شاخص های اصلی آب دزدی یاد کرد.

وی ادامه داد: همین عامل یعنی آب دزدی در حقیقت باعث نابودی دریاچه ارومیه هم شده است و تبعات بسیاری در آینده از جمله افزایش ریزگرد و بیابانزایی و بسیاری از مسائل و مشکلات دیگر را با خود به همراه خواهد داشت.

این کارشناس مسائل آب با اشاره به اینکه کل پروژه های آب در کشور باید به سمت آبخیزداری حرکت کند، یادآور شد: ما باید توجه داشته باشیم که کمتر از 30 درصد از منابع آب شیرین که وارد کشور می شود، مورد مصرف قرا می گیرد و خروج آبهای شیرین از مرزها و تبخیر دو عامل اصلی در هدر رفت یا همان مدیریت ناصحیح منابع آب در کشور است.

محمودی تصریح کرد: ما اکنون در شرایطی قرار داریم که کشور باید برای آبخیزداری وقت و انرژی و هزینه بگذارد تا بتوانیم در آینده نزدیک به خوبی از بحران آب عبور کنیم اما شاهد هستمی که در برنامه هفتم توسعه نه تنها بودجه مناسبی برای این امر اختصاص نیافته است بلکه به صورت کلی تولی گری آن به وزارت نیرو سپرده شده است که آینده آن از الان مشخص است.

وی گفت: در عمل ما شاهد این هستیم که در مساله آب به شدت ضعیف عمل کرده ایم و باید گفت که ما هیچ حکمرانی مشخصی در حوزه آب نداریم. بسیاری از مدیران و سیاستگذاران کلان در حوزه آب این عنصر را به صورت جداگانه از طبیعت می بینند در حالیکه آب و خاک و اکوسیستم ما دقیقا باهم در ارتباط هستند.

مسوولان به هیچ نظر کارشناسی در حوزه آب گوش نمی دهند

این کارشناس مسائل آب اضافه کرد: آبخیزداری برای منابع آب کشور یک نعمت بسیار بزرگی است زیرا همزمان هم خاک را حفظ می کند، هم منابع آب زیرزمینی از آن تغذیه می کند و هم جلوی بیابانزایی و ریزگردها را می گیرد که این به تنهایی می تواند در تقویت اقتصاد کشاورزی کشور موثر باشد.

محمودی ادامه داد: بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا از جمله چین و آمریکا و کانادا تا کشورهای حوزه اسکاندیناوی که دسترسی آنها به منابع آبی بیشتر از ماست، از حدود 100 سال پیش آبخیزداری را در دستور کارهای خود قرار داده اند درحالیکه ما از ابتدای دهه 90 یعنی کمتر از 15 سال پیش شروع به چاره اندیشی در این حوزه کرده ایم.

وی افزود: این میزان انفعال ما در مورد آبخیزداری حتی در مقایسه با همسایگانی چون افغانستان نیز بسیار تاسف آور است. در حالیکه میتوانیم با اتخاذ سیاست های آبخیزداری حتی می توانیم صنعت و کشاورزی را گسترش بدهیم بدون اینکه با مشکلات زیست محیطی و کمبود آب شرب مواجه شویم.

این کارشناس مسائل آب در توضیح این امر افزود: ما اکنون از حدود 30 درصد آبی که وارد کشور می شود استفاده می کنیم و 70 درصد آن از طریق تبخیر یا خروج آن از طریق رودخانه ها از مرزهای کشور از دست می رود و این رقم روز به روز در حال افزایش است.

محمودی تاکید کرد: اینکه تولی گری آب را در برنامه هفتم به وزارت نیرو سپرده اند ما را در مسیری قرار خواهد داد که بازهم با ساخت سدهای بیشتر توازن طبیعت را به هم بزنیم و دوباره با مشکلات و تبعات اجتماعی آن از جمله جنگ آب بین استان ها روبه رو شویم.

وی عنوان کرد: تاکنون هر برنامه علمی و دقیق در مورد آب طراحی وپیشنهاد شده است در عمل مسکوت مانده است و متاسفانه مسوولان به حرف هیچ کارشناس و نهاد علمی گوش نمی دهند و دلیل آن این است که نگاه مدیران و سیاستگذاران به مساله آب کاملا کوتاه مدت است.

خبرنگار: مسعود لاهوت