قلاب عربستان برای نخبگان، جوانانِ توانا و سرمایداران / ادامه راه غرب و شرق و کم توجهی ایران!

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، روابط عربستان و ایران بعد از چندین سال چند روزی است که دوباره از سر گرفته شده است و خبرهایی از بازگشایی سفارت خانه های دو کشور بیان شده است. هر چند توقف ارتباطات سیاسی دو کشور به دلایلی که همه می‌دانیم و پرداختن به آن در این گزارش مدنظر نیست، ضررهایی را به همراه داشت اما از سرگیری ارتباطات دو کشور خبر خوبی در عصر ارتباطات بود.

حال که ارتباطات متوقف شده از سر گرفته شده است، به نظر در کنار مباحث سیاسی این ارتباط، با اهمیت‌تر، دقت به روندی  توسعه دو کشور است.

جذب نخبه و نیرو و ثروت

حدود یکماه است خبرهای از پیشنهادات  باشگاه های عربستان به بازیکنان های نامدار و درخشان فوتبال ایران مطرح می شود. مدتی پیش، حرف ها در مورد مهدی طارمی بود و این روزها حرف ها در مورد احمد نوراللهی مطرح شده است.

این اخبار بهانه ای شد برای پرداختن به روند مدیریت توسعه عربستان در چند سال گذشته که نه تنها در عرصه فوتبال و ورزش است که با وجود اینکه عربستان اولین صادر کننده نفت جهان است، مدتی است در حال گسترش تولید و مصرف انرژی های تجدید پذیر در کشورش است. هر از چند گاهی هم خبرهایی در خصوص آزادی‌های اجتماعی برای زنان، از این کشور در اخبار مطرح می شود.

عربستان روندی که آمریکا و اروپا در چند دهه گذشته در پیش گرفتند ، در پی گرفته است. یعنی جذب نخبه و نیرو و ثروت از کشورهای دیگر به قصد پیشرفت کشور خود. در همین بخش می توان متذکر شد که کشوری که نخبه و نیرو متحبر و جوان و ثروت و سرمایه کشورهای دیگر را جذب می کند و بستر مهاجرت آنها را از وطنشان به کشورش مهیا می کند، خطا مدیریتی ندارد، آنها برای توسعه کشورش برنامه ریزی می کند، خطا از سوی مدیریت کشوری است که بستر رشد و توسعه را گسترش نمی دهد و چاره ای جز مهاجرت نمی گذارد.

صادرات کننده بزرگ نفتی در تلاش برای غول تولید انرژی تجدیدپذیر شدن

با توجه به منابع موجود، کشور عربستان از سال 2000 تاکنون در زمینه تولید انرژی های تجدیدپذیر پیشرفت چشمگیری داشته است. بر اساس گزارش های منتشر شده، در سال 2000 تولید انرژی تجدیدپذیر در این کشور حدود 3 درصد بوده است که تا سال 2023 به 50 درصد افزایش یافته است.

علاوه بر افزایش تولید انرژی های تجدیدپذیر، کشور عربستان نیز در زمینه کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری انرژی فعالیت های متعددی را انجام داده است. به عنوان مثال، به منظور کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها، برنامه هایی برای بهبود سیستم های تهویه و روش های ساختمانی ارائه شده است. همچنین، برای افزایش بهره وری در صنایع، برنامه هایی برای استفاده بهینه از انرژی در فرآیندهای صنعتی پیشنهاد شده است.

هدف کلی کشور عربستان در زمینه تولید انرژی های تجدیدپذیر، افزایش تولید این نوع انرژی به 50 درصد در امسال است. همچنین، کشور عربستان نیز در طرح های بین المللی مانند "استراتژی گسترش انرژی تجدیدپذیر در منطقه خلیج فارس" و "استراتژی برق خورشیدی خلیج فارس" نیز دخیل است.

تغییر الگوی مهاجرت ایرانیان به سمت عربستان و امارات

نتایج بررسی‌ سالنامه مهاجرت ایران ۱۴۰۱ نشان می‌دهد الگوهای مهاجرت ایرانی‌ها به زودی شاهد تغییرات گسترده‌ای خواهد بود و کشورهای منطقه‌ خاورمیانه، به‌دلیل نزدیکی جغرافیایی و تا حدودی فرهنگی، یکی از قطب‌های اصلی جذب‌کننده مهاجران ایرانی خواهند بود و در این بین عربستان و امارات به‌عنوان قطب‌های جدید علم و فناوری، تبدیل به دو گزینه اصلی برای جذب نیروی انسانی کشور خواهند شد.

عربستان هدف چشم‌‌‌‌‌‌انداز ۲۰۳۰ کشور خود را تنوع‌بخشیدن به اقتصاد با فاصله‌گرفتن از اتکای زیاد به نفت و ایجاد کسب‌وکار و مشاغل بیشتر در بخش‌خصوصی برای جمعیت جوان و در حال رشد اعلام کرد. دولت این کشور برای اجرای این برنامه‌‌‌‌‌‌ها و نیل به هدف تعیین‌شده خود، به‌دنبال جذب ‌‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های روبه‌رشدی مانند زیرساخت‌‌‌‌‌‌ها، گردشگری، سرگرمی‌‌‌‌‌‌ها و انرژی‌‌‌‌‌‌های تجدیدپذیر است. همچنین این کشور قصد دارد به مرکز حمل‌ونقل و لجستیک بزرگی تبدیل شود که آسیا، اروپا و آفریقا را به‌هم متصل می‌کند.

تلاش برای گسترش آزادی های اجتماعی

در چند سال گذشته، اخباری از ایجاد بستر حضور بیشتر زنان در عربستان در مشاغل اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و حضور در مجامعی که پیش از آن ورود زنان، دیده نمی شد مطرح شده است که به حتم انتشار این اخبار هم برای ایجاد تصور جهانی از فضای آرام اجتماعی در عربستان است تا تجار و بازرگانان بیشتر به سمت حضور در این کشور افتاده یا شعبه های تجاری خود را به این کشور هم بکشانند.

اما گفتنی است اقدامات حاکمتی در راستای آزادی زنان تنها توانسته از لحاظ قانونی برخی از حقوق اولیه را به آنها بدهد و همچنان زنان در این کشور محدودیت‌های شدیدی به دلیل استقرار موانعی مانند قانون قیمومیت و همچنین فرهنگ مردسالار دارند. البته این تصور در فضای فرهنگسازی اجتماعی وجود دارد که وقتی حاکمیت کشوری، نگاه ایجاد فضای آزادی اجتماعی داشته باشد به مرور قانون های قومی و محلی تحت تاثیر این نگاه قرار خواهد گرفت و  آزادی های اجتماعی جایگاه خود را پیدا می کند.

ادامه مسیر اروپا و آمریکا در جذب جوانان و نخبگان

جذب نخبه ، جذب جوانان توانا، جذب سرمایه و ثروتمندان یک کشور از سوی کشورهای دیگر از سالها قبل، مسیر راه دولتمردان کشورهای اروپایی و آمریکایی بوده است و با همین روش و ایجاد بستر و سرمایه گذاری برای رسیدن به هدف، موفق شدند بسیار از سرمایه های فکر و علمی و مالی کشورهای منطقه خاورمیانه به خصوص ایران را به کشور خود بکشانند. حال به نظر عربستان هم مسیر آنها را در پیش گرفته است و این نقطه ای است که باید مدنظر مسئولان کشوری قرار گیرد.

تغییر مسیر توسعه در جهان

مسیر توسعه و پیشرفت کشورها نسبت به حتی ده سال پیش تغییر قابل توجهی کرده است. کشورهایی که همچنان در جاده اقتصاد و توسعه قدیمی در حال ادامه مسیر هستند به حتم خیلی زود متوجه اشتباه و سهل انگاری خود خواهند شد.

معیارهای توسعه و پیشرفت کشورها به سمت پایداری، نوآوری و فراگیری تغییر کرده است. کشورهایی که سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر، آموزش ، مراقبت های بهداشتی و فناوری را در اولویت قرار می دهند، از نظر رشد اقتصادی، توسعه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست عملکرد بهتری دارند و خواهند داشت.

علاوه بر این، کشورهایی که دموکراسی، حقوق بشر و همکاری بین المللی را ترویج می کنند، به احتمال بیشتری به ثبات و رفاه بلندمدت دست می یابند.

نحوه اقتصاد ، مصرف انرژی و تولیدات ، روابط دیپلماتیک و اجتماعی جهان به سرعت در حال تغییر است. باید دقت کنیم که جا نمانیم.

خبرنگار: آزاده مختاری