آقای قاضی هوای تهران در تعطیلات عید هم ناپاک شد / ادامه بی توجهی مجرمانه دستگاه های متولی اجرا قانون هوای پاک در ایران

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ، میانگین کیفیت هوای پایتخت هم‌اکنون (۵ فروردین) با شاخص ۱۱۳ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد.

این ناسالم بودن وضعیت هوای تهران از نگاه شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در حالی مطرح است که چهاردهم آذرماه سال 1401 معاون قضایی دادستان کل کشور در حقوق عامه و پیشگیری از جرم اعلام کرده بود : دستگاه‎های متولی در اجرا قانون هوای پاک باید در موضوع اجرا قانون اهتمام لازم را داشته باشند چراکه هرگونه کوتاهی و قصور آنها مورد قبول دستگاه قضایی نخواهد بود.از جمله این دستگاه‎ها می‎توان به وزارت نیرو، وزارت کشور، سازمان حفاظت محیط زیست، نیروی انتظامی و وزارت جهاد کشاورزی اشاره کرد.

گفتنی است، بر اساس داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت،تهران سال گذشته حتی دو رقمی هم نشد و تعداد روزهایی که پایتخت‌نشینان در سال 1401 هوای پاک تنفس کرده‌اند، یک روز بیشتر از سال 1400 شد.  هرچند این آمار نمی‌تواند معیار مناسبی برای مقایسه شرایط هوا در این 2 سال باشد چرا که در سال 1401 تعداد روزهایی که هوای "ناسالم" و "ناسالم برای گروه‌های حساس" بر تهران حاکم بوده است، بسیار بیشتر از سال گذشته است اما این نکته را تاکید می کند که متولیان اجرای هوای پاک در ایران سالهاست که به این مهم توجه نمی کنند و هیچ برخوردی تند و قاطعی هم با تخلف آنان در خصوص بی توجهی به اجرای قانون هوای پاک صورت نگرفته است.

قدمت 50 ساله آلودگی هوا در ایران

در این جا گفتنی است که قدمت آلودگی هوا در کشور به حدود ۵۰ سال پیش بر می‌گردد، شواهد نشان می‌دهد که آلودگی مربوط به هوا بعد از صنعتی شدن غرب توجه افکار عمومی در این کشورها را به خود جلب کرد، در ایران نیز این مساله در دهه پنجاه همگام با رشد تهران از اواخر دهه چهل شمسی آغاز شد و از آن روز تاکنون نه تنها وضعیت بهتر نشد بلکه روز به روز بر حجم آلاینده ها اضافه شد.اولین برنامه ریزی ها در خصوص آلودگی هوای تهران در سال ۱۳۴۶ در مجلس مطرح شد و بعد از آن با تلاش برخی مسؤولان وقت سازمان محیط زیست طرح‌هایی برای مقابله با آلودگی هوا ارائه شد اما به نظر می‌رسد که گویی کج دار و مریز پیش می‌رفت تا اینکه در سال ۱۳۹۴ لایحه قانون هوای پاک تدوین و به مجلس شورای اسلامی داده شد که بالاخره در ۲۵ تیر سال ۱۳۹۶ بعد از سه سال تلاش قانون هوای پاک در مجلس شورای اسلامی تصویب و به دستگاه‌های مرتبط ابلاغ شد. متولیان اجرا آن نیز مشخص شدند اما همه بی توجهی کردند! باید تاکید کرد که در قانون هوای پاک وظایف دستگاه‌های مرتبط در راستای کاهش آلودگی هوا مشخص و به آنها ابلاغ شد.

دستگاه های مجری قانون هوای پاک در خواب!

ارزیابی‌ها نشان می دهد  که دستگاه‌ها در اجرای آن بخش از قانون هوای پاک که به آنها مربوط بود چندان قوی عمل نکردند، مثلاً وزارت راه در کاهش آلودگی صدا ناشی از فعالیت‌های ساختمانی باید دستورالعمل می‌داد که نداده، یا در مدل پیش بینی آلودگی هوا ۵۰ درصد پیشرفت داشته همچنین اجرا و راه اندازی شبکه ملی هشدار و پیش آگاهی رخداد سیل جزو وظایف آنها است که به خوبی اجرا نکردند.

یا اینکه وزارت جهاد کشاورزی در اجرای طرح‌های بیابان زدایی به منظور مهار کانون‌های مستعد بیابان زایی پیشرفتی قابل توجه و مهار کننده  ای نداشته است.

یا وزارت صمت نیز ۹ وظیفه در قانون پاک دارد مانند استاندارد یورو ۶، نصب فیلتر دوده و اعمال حداقل حدود آلایندگی خودروهای غیر دیزلی وارداتی که شواهد نمایانگر این است که تا چه میزان به وظایف خود عمل کرده است.

همچنین عملکرد وزارت اقتصاد، سازمان ملی استاندار و سازمان برنامه بودجه حتی به ده درصد هم نمی رسد.

صدا و سیما طبق قانون هوای پاک باید برنامه‌های تبلیغی و یا آموزشی محیط زیستی را رایگان پخش کند اما عملکرد صدا و سیما هم در این بخش کارنامه مردودی دارد .

عملکرد برخی دستگاه‌ها در کاهش آلودگی هوا بسیار کلیدی است مانند وزارت کشور و صمت، قبلاً وزارت نفت کلیدی بود ولی الان بخش عملکرد وزارت کشور و صمت حائز اهمیت تر است.

نمره مردودی سازمان محیط زیست در رصد عملکرد دستگاه های متولی قانون هوای پاک

نقطه تاسف بار ماجرا آنجاست که متأسفانه بسیاری از دستگاه‌ها هنوز نمی‌دانند که قانون هوای پاک چه وظایفی برای آنها در نظر گرفته است.تلاش سازمان محیط زیست برای آگاهی بخشی، رصد عملکرد دستگاه های متولی نیز کارنامه قبولی ندارد.

آلودگی هوا درست است که سریع بر روی سلامت شهروندان تاثیر نمی‌گذارد اما همین بی‌توجهی‌ها باعث می‌شود که تاثیرات مخرب هر روز بیشتر و بیشتر شود و فرد رفته رفته زمان طلایی درمان را از دست بدهد. این چرخه به گونه‌ای عمل می‌کند که بر اساس آمار  سال ۱۴۰۰ بیش از ۶ هزار نفر قربانی آلودگی هوا داشته‌ایم.

گفتنی است ،ذبیح الله خداییان رئیس سازمان بازرسی کل کشور ۱۷ تیر امسال در نشست با علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور و معاونان این سازمان درباره اجرای «قانون هوای پاک» گفت: این قانون نسبت به دیگر قوانین تصویب شده، بسیار جامع و کامل است زیرا در این قانون تکالیف همه دستگاه‌ها شناسایی و مشخص شده و به صورت کلی نیست؛ از طرفی برای اجرای آن نیز سازمان محیط زیست به عنوان ناظر اصلی تعیین شده، هرچند که نظارت محیط زیست، مانع از نظارت دستگاه‌هایی که تکالیف قانونی دارند، نخواهد بود.

رئیس سازمان بازرسی کل کشور پس از آن نشست، رئیس دفتر بازرسی امور ویژه این سازمان را مامور کرد تا با همکاری معاونت نظارت و بازرسی امور تولیدی و سازمان حفاظت محیط زیست، ظرف ۲ هفته وضعیت اجرای قانون هوای پاک را بررسی کنند.

احمد رحمانیان قائم مقام سازمان بازرسی کل کشور نیز در این نشست با اشاره به اینکه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است، تاکید کرد: در این قانون ضمانت اجرایی خوبی از منظر کیفری برای این سازمان پیش بینی شده که تاکنون حتی یک مورد از آن ضمانت اجرایی هم استفاده نشده است.

و اما با وجود همه این جلسات و همه این بیانات بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ، میانگین کیفیت هوای پایتخت هم‌اکنون (۵ فروردین) با شاخص ۱۱۳ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد.با توجه به اینکه دستگاه های متولی اجرای قانون هوای پاک به وظیفه خود بی توجهی می کنند  باید قوه قضاییه برخورد قاطع و قانونی خود را پیگیر باشد. هوای ناپاک تنها به یک قشر و طبقه آسیب نمی زند به همه اقشار حمله می کند ضمن اینکه به  اقتصاد و آموزش نیز صدمه جدی وارد می کند.