انفجار خورشیدی در سبد برق ایران + نمودار

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،  تحول در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر ایران بالاخره از مرحله وعده به واقعیت نزدیک می‌شود. آمارهای جدید سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) نشان می‌دهد در سه‌ماهه نخست سال جاری، میزان انرژی تولیدی نیروگاه‌های تجدیدپذیر نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۸.۶ درصد رشد داشته است. در این میان، انرژی خورشیدی پیشتاز مطلق این جهش بوده و به‌دلیل افزایش چشمگیر ظرفیت نصب‌شده در پایان بهار امسال، رشد ۸۰ درصدی را تجربه کرده است.

شتاب بی‌سابقه در نیم‌سال نخست

بررسی عملکرد شش‌ماهه نخست سال جاری نیز تصویر روشن‌تری از این جهش ارائه می‌دهد. تا پایان شهریور، مجموع انرژی تولیدشده از نیروگاه‌های تجدیدپذیر نسبت به مدت مشابه پارسال ۳۲ درصد افزایش یافته، در حالی که این نرخ رشد تنها در حوزه خورشیدی به ۸۶ درصد رسیده است؛ آماری که در تاریخ صنعت برق ایران کم‌سابقه به شمار می‌آید.

از ۱۲۳۲ تا ۲۵۵۰ مگاوات؛ رکوردشکنی یک‌ساله

ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های تجدیدپذیر در پایان دولت سیزدهم ۱۲۳۲ مگاوات بود؛ ظرفیتی که حاصل بیش از ۲۰ سال فعالیت پراکنده در این حوزه بود و سهمی کمتر از یک‌درصد در سبد برق کشور داشت. اما اکنون و تنها پس از گذشت یک سال، این ظرفیت به ۲۵۵۰ مگاوات رسیده است. این یعنی رشد ۵۸ درصدی در یک‌سال و افزایش سهم تجدیدپذیرها به ۲.۵ درصد از کل تولید برق کشور.

افزایش ظرفیت عمدتاً از مسیر توسعه نیروگاه‌های خورشیدی محقق شده است؛ به‌گونه‌ای که تا پایان مهرماه سال جاری با راه‌اندازی ۹۴۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی جدید، رکوردهای چندساله در حوزه تجدیدپذیرها شکسته شد.

شتاب‌گیری ظرفیت‌سازی در مهرماه

در نیمه نخست سال جاری، به‌طور میانگین هر ماه ۱۵۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی جدید وارد مدار شده است. این عدد در مهرماه جهشی چشمگیر داشته و به حدود ۴۵۰ مگاوات در یک ماه رسیده است.

به گفته مسئولان ساتبا، هدف‌گذاری فعلی این است که این میزان تا پایان سال به ۸۰۰ مگاوات در ماه برسد؛ هدفی جاه‌طلبانه که تحقق آن به تأمین منابع مالی و استمرار حمایت‌های دولتی وابسته است.

هدف نهایی؛ ۷۰۰۰ مگاوات تا پایان سال

برنامه‌ریزی صورت‌گرفته در ساتبا نشان می‌دهد اگر منابع مالی لازم فراهم شود، ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور تا پایان امسال به ۷۰۰۰ مگاوات خواهد رسید. این به معنای سهم ۷ درصدی انرژی‌های پاک در سبد تولید برق ایران است؛ سهمی که اگرچه هنوز فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد، اما در مقیاس داخلی یک جهش تاریخی محسوب می‌شود.

تجربه‌ای پایلوت برای تأمین ۲۴ ساعته برق پاک

ساتبا اعلام کرده است که قصد دارد در گامی تازه، پروژه‌ای پایلوت در یکی از شهرک‌های صنعتی کشور اجرا کند تا برای نخستین بار تأمین ۲۴ ساعته برق منطقه صنعتی از محل انرژی‌های تجدیدپذیر را آزمایش کند. در این طرح، مجموعه‌ای از فناوری‌های نوین شامل نیروگاه‌های خورشیدی، بادی و سیستم‌های ذخیره‌ساز انرژی به کار گرفته خواهد شد تا امکان تداوم تولید برق بدون وابستگی به شبکه سراسری فراهم شود.

فراتر از آمار؛ پرسش از تداوم مسیر

با وجود همه این دستاوردها، یک پرسش کلیدی باقی می‌ماند: آیا این رشد سریع قابل تداوم است؟ تجربه سال‌های گذشته نشان داده که در غیاب سرمایه‌گذاری پایدار و حمایت مالی مشخص، بسیاری از پروژه‌های تجدیدپذیر در ایران با وقفه یا توقف مواجه شده‌اند.

به همین دلیل کارشناسان تأکید می‌کنند که رشد فعلی باید با ایجاد نظام پایدار خرید تضمینی برق و سیاست‌گذاری شفاف در حوزه تأمین مالی همراه شود تا جهش ۱۴۰۴ به نقطه بازگشت‌ناپذیر توسعه انرژی‌های پاک در کشور بدل گردد.