سرطان پوست سر؛ تهدیدی خاموش برای سلامت جهانی/از سرطان پوست سر چه می دانید؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سرطان پوست سر نوعی سرطان پوستی است که سلول‌های سرطانی در پوست ناحیه سر شروع به رشد غیرطبیعی می‌کنند. این سرطان می‌تواند به‌صورت تومورهای کوچک یا ضایعات پوستی ظاهر شود که در صورت عدم درمان، به بافت‌های اطراف و حتی سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کند.

اصلی‌ترین عامل ایجاد سرطان پوست سر، قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض اشعه ماوراءبنفش (UV) خورشید است. اشعه UV می‌تواند به DNA سلول‌های پوست آسیب رسانده و باعث رشد غیرطبیعی آن‌ها شود. عوامل دیگری مانند سابقه خانوادگی سرطان پوست، پوست روشن، و سابقه آفتاب‌سوختگی نیز می‌توانند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند.

سرطان پوست سر در مقایسه با سایر انواع سرطان‌های پوستی کمتر شایع است، اما به دلیل موقعیت حساس و قرارگیری مداوم در معرض آفتاب ، افرادی که در مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند یا به‌طور مداوم در فضای باز فعالیت دارند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. این نوع سرطان در میان مردان شایع‌تر است، به‌ویژه مردانی که موهای کوتاه یا ریزش مو دارند و پوست سرشان بیشتر در معرض آفتاب قرار می‌گیرد. در زنان نیز این سرطان دیده می‌شود، اما به دلیل محافظت موها از پوست سر، کمتر شایع است.

نشانه‌های اولیه این سرطان شامل ضایعات پوستی غیرطبیعی، قرمزی، زخم‌های باز که بهبود نمی‌یابند، و رشد غیرطبیعی توده‌ها بر روی پوست سر است. خارش، سوزش، یا تغییرات در رنگ و شکل خال‌ها یا لکه‌های پوستی نیز می‌تواند از دیگر علائم باشد. سرطان پوست سر می‌تواند به گسترش به سایر بافت‌ها و اندام‌ها منجر شود و اگر به‌موقع تشخیص داده نشود، ممکن است به عوارض جدی مانند تخریب بافت‌های زیرین پوست، آسیب به اعصاب و رگ‌های خونی و در موارد پیشرفته، گسترش به مغز و سایر اعضای حیاتی بدن منجر شود.

سرطان پوست یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها در ایران است. بر اساس گزارش‌های وزارت بهداشت ایران، سرطان پوست به‌ویژه در مناطق پرآفتاب کشور، از جمله استان‌های جنوبی و مرکزی، شیوع بالاتری دارد. به‌طور کلی، حدود 10 تا 15 درصد از کل سرطان‌های گزارش شده در ایران، مربوط به سرطان‌های پوستی هستند، اما آمار خاصی برای سرطان پوست سر در دسترس نیست. سرطان پوست سر در کشورهایی با تابش شدید آفتاب، مانند استرالیا، نیوزیلند و ایالات متحده، شایع‌تر است. در این کشورها، مردم بیشتر در معرض اشعه‌های UV قرار دارند و این موضوع به افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های پوستی از جمله سرطان پوست سر منجر می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) و انجمن‌های مرتبط با سرطان پوستی بارها درباره خطرات اشعه UV و ضرورت استفاده از محافظ‌های پوستی مانند کرم‌های ضدآفتاب و پوشش مناسب هشدار داده‌اند. این سازمان‌ها همچنین بر اهمیت تشخیص زودهنگام و درمان سریع تأکید دارند.

اگر سرطان پوست سر به‌موقع تشخیص داده و درمان نشود، احتمال مرگ بر اثر این بیماری وجود دارد. میزان مرگ‌ومیر بسته به نوع و مرحله سرطان متفاوت است، اما در مراحل پیشرفته، خطر گسترش به اعضای حیاتی بدن و مرگ افزایش می‌یابد. با این حال، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند نرخ بقا را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.

سرطان پوست سر یک بیماری نادر اما خطرناک است که نیازمند آگاهی عمومی و اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از سلامت پوست و جلوگیری از عوارض جدی آن است. با استفاده از محافظ‌های مناسب و انجام معاینات منظم می‌توان از بروز این سرطان جلوگیری کرد و در صورت ابتلا، درمان مؤثرتری را دنبال کرد.