شترهای رهاشده و خودروهای سوخت‌بری‌؛ معضلی دوگانه در جاده‌های هرمزگان/ رسانه چند مرتبه دیگر باید بگویند تا کاری شود؟ + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، صنعت شترداری در هرمزگان یکی از بخش‌های پرپتانسیل کشاورزی و دامپروری کشور است. استان هرمزگان با آب و هوای گرم و بیابانی، پوشش گیاهی مناسب و اراضی وسیع، شرایطی فراهم کرده که شتر، این حیوان مقاوم و اقتصادی، بتواند به شکل سنتی و صنعتی پرورش یابد. شتر تنها یک منبع لبنیات و گوشت نیست؛ بلکه بار حمل و نقل سبک، گردشگری محلی و حتی صادرات مواد اولیه‌ای مانند پشم و شیر خشک را نیز تضمین می‌کند.

با این حال، در سال‌های اخیر، این ظرفیت اقتصادی به کابوسی در جاده‌های استان تبدیل شده است. شترهایی که از دامداری‌ها رها می‌شوند یا بدون مدیریت مناسب در حاشیه جاده‌ها سرگردانند، به یک تهدید مستقیم برای جان رانندگان تبدیل شده‌اند. رانندگان جاده‌های هرمزگان، به ویژه در مسیرهای شرقی، بارها با «شبحی عظیم‌الجثه» مواجه شده‌اند؛ شتری که با آن لبخند غیرقابل پیش‌بینی‌اش، فرصت واکنش به راننده را نمی‌دهد و اغلب پایان مسیر، واژگونی خودرو و شروع داستانی غم‌انگیز است.

حوادث جاده‌ای مرتبط با شتر، اما فقط بخشی از بحران است. جاده‌های هرمزگان محل تردد خودروهای سوخت‌بری غیرقانونی نیز هستند. خودروهایی که اغلب در مسیرها حرکت می‌کنند، خطر دیگری برای رانندگان ایجاد می‌کنند. برخورد با این خودروها، به‌ویژه در شب و جاده‌های کم‌نور، تقریباً اجتناب‌ناپذیر است. پرسشی که همچنان بی‌پاسخ مانده این است این است که مسئولیت این برخوردها بر عهده کیست؟ و چرا با وجود بارها گزارش رسانه‌ها، هیچ اقدام عملی و مؤثری برای کنترل و مدیریت این تهدیدها انجام نشده است؟

نگاهی به آمارهای محلی نشان می‌دهد که سالانه ده‌ها تصادف منجر به مرگ و خسارت مالی، مستقیم یا غیرمستقیم، ناشی از حضور شترهای سرگردان یا خودروهای غیرمجاز سوخت‌بری در جاده‌های استان رخ می‌دهد. خانواده‌های قربانیان در حالی با درد و سوگواری مواجه می‌شوند که راهکارها و تدابیر پیشگیرانه همچنان معلق مانده‌اند.

مشکل اصلی، اما محدود به جاده نیست. ضعف در مدیریت دامداری‌ها و رهاسازی شترها، فقدان زیرساخت‌های حفاظتی در مسیرهای پرتردد، و نبود سیاست‌های شفاف برای نظارت بر خودروهای سوخت‌بری، زنجیره‌ای از عوامل را شکل داده که امنیت جاده‌ای را به خطر انداخته است. دامداری‌های بزرگ و کوچک، به دلیل هزینه‌های پایین و کمبود نیروی انسانی، گاه شترها را بدون حصار و مدیریت رها می‌کنند. نتیجه، جاده‌هایی است که شباهت بیشتری به میدان‌های مین دارند تا مسیرهای امن ترانزیت.

رسانه‌ها بارها به این معضل پرداخته‌اند؛ گزارش‌ها و یادداشت‌ها، عکس‌ها و شهادت رانندگان، همگی حکایت از یک بحران دیرپای جاده‌ای دارند. اما تغییرات عملی، بودجه‌های تخصیص یافته، یا اقدامات انتظامی، هیچگاه به اندازه‌ای نبوده که تهدید شترهای سرگردان و خودروهای سوخت‌بری را کاهش دهد. نتیجه، تکرار تراژدی‌هاست؛ هر حادثه جرقه‌ای است برای یادآوری ناکارآمدی مدیریت و فقدان برنامه‌ریزی جامع در استان.

اقتصاد شترداری در هرمزگان، اگرچه دارای ظرفیت بالایی است، اما بدون مدیریت صحیح، نه تنها منفعت اقتصادی ندارد بلکه جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. شتر، نمادی از توانایی بوم‌شناختی و فرهنگی استان، با لبخندی که می‌تواند مرگبار باشد، به هشدار زنده‌ای تبدیل شده که نشان می‌دهد توسعه بدون مدیریت، می‌تواند به فاجعه‌ای جاده‌ای بدل شود.

در نهایت، پرسش روشن است، چه زمانی مسئولان، از پس گزارش‌ها و تصاویر رسانه‌ها فراتر رفته و برای امنیت جاده‌ها، حفاظت از شترها و جلوگیری از سوخت‌بری غیرقانونی، اقدام عملی خواهند کرد؟ هر روز تأخیر، یک زندگی و یک خانواده را در معرض خطر قرار می‌دهد؛ و داستان شترهایی که با لبخند قاتل خود، جاده‌های هرمزگان را به میدان‌های خطر تبدیل کرده‌اند، همچنان ادامه دارد.