بازسازی مینای دندان با ژل شگفت‌ انگیز: نوآوری در دندانپزشکی

به گزارش رکنا، یک ژل به تازگی معرفی شده قادر است ظرف چند هفته مینای دندان‌های فرسوده را بازسازی کند.

یک ژل نوین که لایه‌ای روی سطح دندان‌ها ایجاد می‌کند و یون‌های کلسیم و فسفات را از بزاق جذب می‌نماید تا مینای جدیدی شکل دهد، می‌تواند رویکردها در حوزه درمان‌های دندانپزشکی را متحول کند.

تاکنون روش مؤثری برای بازسازی لایه سخت و بیرونی مینای دندان که با گذر زمان دچار فرسایش می‌شود، وجود نداشته است. اما اکنون دانشمندان دانشگاه «ناتینگهام» همراه با پژوهشگران بین‌المللی موفق به توسعه ژلی مبتنی بر پروتئین شده‌اند که می‌تواند نه تنها مینای دندان موجود را تقویت کند، بلکه حتی آن را بازسازی نماید.

چگونگی عملکرد ژل نوآورانه

با اعمال این ژل روی دندان‌ها، مشابه درمان‌های فعلی فلوراید در مطب دندانپزشکان، لایه‌ای نازک شکل می‌گیرد که به بافت زیرین نفوذ کرده و شکاف‌ها و ترک‌ها را اصلاح می‌کند. این ژل نوعی چارچوب یا داربست ایجاد کرده که یون‌های معدنی را از اطراف جذب می‌کند. این فرآیند که «کانی‌سازی اپیتاکسیال» نام دارد، کمک می‌کند مواد معدنی جدید با مینای طبیعی ادغام شوند و در واقع لایه جدیدی از مینا به وجود آورند.

توضیحات متخصصان درباره مینای دندان

دکتر آبشار حسن، پژوهشگر دانشگاه ناتینگهام و نویسنده اصلی این تحقیق اظهار داشت: مینای دندان دارای ساختاری منحصر به فرد است که از دندان‌های ما در برابر آسیب‌های فیزیکی، شیمیایی و گرمایی محافظت می‌کند. ماده‌ای که ما توسعه داده‌ایم، می‌تواند مینای فرسوده یا بافت نمایان‌شده را ترمیم و رشد کریستال‌های مینا را به شکل طبیعی و منظم بازسازی کند.

تأثیر فرسایش مینای دندان و اهمیت این نوآوری

به نقل از سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۳.۷ میلیارد نفر در سراسر جهان با بیماری‌های دهان و دندان، به ویژه پوسیدگی، مواجه هستند. مینای دندان که لایه محافظ اصلی دندان‌ها محسوب می‌شود، نقش مهمی در پیشگیری از پوسیدگی ایفا می‌کند. متأسفانه فرسایش این لایه می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی از قبیل مصرف مکرر مواد غذایی اسیدی و شیرین، دندان قروچه، مسواک زدن‌های نادرست، رفلاکس معده و خشکی دهان رخ دهد.

این چالش‌ها باعث ایجاد ترک‌خوردگی و حفره در دندان‌ها شده و با وجود اهمیت فلوراید، نمی‌توان مینای ازدست‌رفته را کاملاً بازسازی کرد.

راه‌حلی مبتنی بر تقلید از مینای طبیعی

پژوهشگران بیان کرده‌اند که این ژل، ماتریسی فوق مولکولی مقاوم ایجاد می‌کند که ساختار مینای طبیعی را تقلید می‌کند. این پوشش پس از اعمال روی دندان‌ها، می‌تواند رشد کریستال‌های معدنی را تحریک کرده و خصوصیات مکانیکی مینای طبیعی را بازگرداند.

نتایج آزمایشات اولیه

پژوهشگران از دندان‌های آسیای انسان به عنوان مدل تحقیقاتی استفاده کردند. پس از ایجاد شرایط فرسایش مصنوعی روی دندان‌ها، یک لایه ژل ELR را روی مینای دندان اعمال کردند. سپس، این دندان‌ها در محیط‌هایی با شبیه‌سازی بزاق، جهت معدنی‌سازی قرار گرفتند.

طی ۱۰ روز، این پوشش یون‌های کلسیم و فسفات را جذب کرد و آنها را در ساختار خود تثبیت نمود. نتیجه این فرآیند، رشد کریستال‌های فلورآپاتیت بود که خصوصیات مینای طبیعی را شبیه‌سازی می‌کردند.

آزمایش مقاومت و استحکام

مقاومت مینای بازسازی‌شده در برابر سایش و تنش‌های روزانه مورد آزمایش قرار گرفت. نتیجه نشان داد که مینا پس از اعمال ژل، مقاومت بیشتری نسبت به مینای طبیعی در برابر فشارها و حملات اسیدی دارد.

چشم‌اندازهای آینده این فناوری

پروفسور آلوارو ماتا، سرپرست این تحقیق، درباره مزایای این فناوری گفت: این نوآوری به گونه‌ای طراحی شده که برای استفاده توسط پزشکان و بیماران آسان باشد. این روش ایمن، سریع و امکان تولید در مقیاس بالا را فراهم می‌کند. همچنین می‌تواند به صورت محصولات متنوعی تبدیل شود که به بیماران با مشکلات مختلف به ویژه فرسایش مینا و حساسیت‌های دندانی کمک می‌کنند. تلاش ما ایجاد تحولی موثر در درمان مشکلات دندانی است.

او افزود که این فناوری با همکاری استارتاپ Mintech-Bio به مرحله تولید رسیده و اولین محصولات سال آینده روانه بازار خواهند شد.

هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر

با وجود نتایج امیدوارکننده، این دستاوردها در مرحله آزمایشگاهی و کنترل‌شده به دست آمده‌اند و برای تأیید تأثیرات بلندمدت، تحقیقات بیشتری نیاز است. ضخامت لایه ژل کمتر از مینای طبیعی بوده و چگونگی دوام آن در طول زمان باید بررسی شود.

این پژوهش در مجله معتبر Nature Communications به چاپ رسیده است.