ضرر میلیاردی مسافران کشتی های کروز پس از لغو پروازها در ایام جنگ 12 روزه / هتل ها و ایرلاین های خارجی پول رزروی ها را پس نمی دهند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، امیرپویان رفیعی‌شاد، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی رکنا، با اشاره به پیامدهای جنگ 12 روزه برای مسافران و فعالان حوزه گردشگری گفت: «در داخل کشور خوشبختانه با همکاری و همدلی مناسبی از سوی هتل‌ها و ایرلاین‌ها روبه‌رو بودیم. در روزهای بحرانی، بسیاری از اقامتگاه‌ها با مشارکت در پویش‌هایی نظیر اقامت رایگان و مهمان‌پذیری اضطراری، به یاری مردم شتافتند و فضا تا حد زیادی مدیریت شد؛ اما آنچه بیشترین فشار را ایجاد کرده، عملکرد ایرلاین‌ها و هتل‌های خارجی است.»

او تأکید کرد: «بزرگ‌ترین چالش ما در حال حاضر مربوط به شرکت‌های هواپیمایی خارجی است. برخی ایرلاین‌ها به‌صراحت اعلام کرده‌اند که پرداخت‌ها و پروازهایی که در آن ایام انجام شده، فقط زمانی تسویه یا تهاتر خواهد شد که شرایط پروازی به حالت عادی بازگردد. این در حالی است که دفاتر خدمات مسافرتی مبالغ بلیت‌ها را از جیب خود یا از مسافران دریافت و به این شرکت‌ها پرداخت کرده‌اند و اکنون در بازگرداندن وجوه، ناتوان مانده‌اند.»

رفیعی‌شاد با بیان نمونه‌هایی از این وضعیت، ادامه داد: «برای مثال، مسافری که از استانبول به فرانکفورت بلیت تهیه کرده و این بلیت را از داخل ایران خریده است، اکنون با این پاسخ از سوی ایرلاین مواجه شده که پرواز ما انجام شده و مسافر موظف بوده به هر شکل ممکن حتی به‌صورت زمینی خود را به پرواز برساند. بنابراین کنسلی پذیرفته نیست.»

او افزود: «این مشکلات به پرداختی‌های مربوط به هتل‌های خارجی نیز سرایت کرده است. حتی در کشور همسایه ترکیه، برخی هتل‌ها با وجود دریافت هزینه اقامت، از بازپرداخت وجوه امتناع می‌کنند و می‌گویند که مسافر می‌توانسته زمینی خود را به مقصد برساند. این مسائل نشان‌دهنده نیاز جدی به ورود وزارت امور خارجه و سفارتخانه‌های ایران است تا با مکاتبات رسمی، از حقوق هم‌وطنان حمایت شود.»

رفیعی‌شاد تأکید کرد: «در حال حاضر یکی از پرچالش‌ترین حوزه‌ها، مربوط به سفر با کشتی‌های کروز است. برخی خانواده‌ها برای استفاده از این خدمات تا حدود دو میلیارد تومان هزینه کرده‌اند، اما به‌دلیل درگیری‌های منطقه‌ای، موفق به انجام سفر نشده‌اند. حالا آژانس‌ها مانده‌اند که چگونه باید پاسخگوی این شرایط باشند و در برخی موارد همکاران ما مجبور شده‌اند مبالغ را از جیب خود پرداخت کنند تا بار روانی ماجرا را کاهش دهند.»

او در ادامه توضیح داد: «در چنین شرایطی خیلی از مردم و حتی مسئولان توپ را به زمین دفاتر خدمات مسافرتی می‌اندازند، در حالی‌که دفاتر صرفا واسطه‌ای بین مشتری و ارائه‌دهنده خدمت هستند. تا زمانی که مبالغ پرداخت‌شده به ایرلاین‌ها یا هتل‌ها بازنگردد، آژانس‌ها هم امکان استرداد وجه را ندارند. این شرایط پیچیده و جنگ 12 روزه ، کاملاً غیرقابل پیش‌بینی بود.»

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران با اشاره به تقارن این بحران با پیک سفرها گفت: «این بحران در یکی از مهم‌ترین مقاطع زمانی گردشگری کشور اتفاق افتاد. هم پیش از ایام محرم، هم در تعطیلات عید غدیر و هم زمانی که امتحانات مدارس به پایان رسیده بود. بسیاری از دفاتر خدمات مسافرتی، برنامه‌ریزی شغلی خود را بر مبنای این بازه انجام داده بودند و برای سه ماه تابستان، هتل‌ها را در مقصدهای پرطرفدار گارانتی و مبالغ آن را از قبل پرداخت کرده بودند. اما اکنون همان هتل‌ها، با وجود دریافت هزینه، حاضر به عودت وجوه نیستند و از آن طرف، مسافران هم با استناد به بخشنامه‌های داخلی، خواستار بازپرداخت کامل‌اند.»

او ادامه داد: «در جلساتی که با معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، مدیرکل نظارت، مدیرکل استان تهران و معاونت گردشگری استان برگزار کردیم، مقرر شد موضوع به‌صورت موردی بررسی و مستندات جمع‌آوری شود تا با ارائه مدارک بتوان به نتایجی برای استرداد وجوه داخلی رسید. البته این فقط در مورد ایرلاین‌ها و هتل‌های داخلی امکان‌پذیر است و موارد خارجی همچنان در پیچیدگی قرار دارد.»

رفیعی‌شاد گفت: «گردشگری از سال ۱۳۹۸ تاکنون پیوسته با بحران‌هایی روبه‌رو بوده است. هر بار که فرصتی برای رونق پیش آمده، یک اتفاق غیرمنتظره، این صنعت را درگیر کرده است. امیدواریم این‌بار با همدلی بین مسافر، آژانس، تأمین‌کننده خدمات و مسئولان، بتوانیم از این مرحله هم با کمترین خسارت عبور کنیم.»

او گفت: «برخی آژانس‌ها برای حفظ اعتماد مشتری، مبالغ سنگینی را از جیب پرداخت کرده‌اند تا فشاری به مسافر وارد نشود، اما این شرایط ناپایدار است. همان‌طور که در زمان کرونا صحبت از وام و حمایت شد، این بار هم نیاز به اقدام عملی است. برخی می‌گویند که جنگ فقط ۱۲ روز طول کشید. بله، اما آیا تبعات آن هم فقط ۱۲ روز بود؟ از ۲۳ خرداد تا به امروز، بیش از یک ماه از سه‌ماه طلایی گردشگری گذشته و ما فرصت جبران نداریم. وقتی پروازهای تهران-کیش یا تهران-مشهد به‌شدت کاهش یافته و تقاضا افت کرده، آژانس‌ها چگونه باید هزینه‌های خود را تأمین کنند؟»

رفیعی شاد در پایان تاکید کرد: «ما تمام سال ضرر کرده‌ایم. در فصول خلوت سفر، برای حفظ پرسنل و ساختار دفاتر، هزینه کرده‌ایم تا در تابستان، با جذب مسافر جبران کنیم. حالا نه‌تنها آن جبران اتفاق نیفتاده، بلکه درگیر زیانی مضاعف هم شده‌ایم. پس نمی‌توان گفت چون جنگ کوتاه بود، اثرش ناچیز است؛ واقعیت این است که صنعت گردشگری درگیر یک بحران عمیق است.»