چرا رضاشاه در 25 شهریور 1320 استعفا داد؟ متن نامه استعفا را بخوانید

به گزارش رکنا، صبح روز سه‌شنبه ۲۵ شهریورماه سال ۱۳۲۰، اتفاقی تاریخی رخ داد که صفحات تاریخ ایران را برای همیشه تحت تأثیر خود قرار داد. محمدعلی فروغی، نخست‌وزیر وقت، با حالتی هیجان‌زده و شرایط جسمی نامساعد در مجلس شورای ملی حضور یافت و خبر مهمی را به نمایندگان و ملت اعلام کرد: استعفای رضاشاه پهلوی از سلطنت.

نطق فروغی در مجلس

فروغی با بیانی پرتب‌وتاب و گاهی نامرتب علت کناره‌گیری شاه را مطرح کرد و اعلام داشت که طبق استعفانامه‌ای که در کاخ مرمر تهران تنظیم شده، ولایت‌عهد محمدرضا پهلوی جانشین شاه شده است. او همچنین درباره شرایط کشور، موقعیت ولیعهد جوان و تعهد به حفظ قانون اساسی سخن گفت. متن استعفای رضاشاه از همان روز برای ملت ایران منتشر شد و تا امروز یکی از سندهای مهم تاریخی به شمار می‌رود.

تصویری تاریخی

متن استعفای رضاشاه

متن کامل استعفانامه رضاشاه به شرح زیر است:

«نظر به این‌که من همه قوای خود را در این چند ساله مصروف امور کشور کرده و ناتوان شده‌ام، حس می‌کنم که اینک وقت آن رسیده است که یک قوه و بنیه جوان‌تر به کارهای کشور که مراقبت دائم لازم دارد بپردازد و اسباب سعادت و رفاه ملت را فراهم آورد. بنابراین امور سلطنت را به ولیعهد و جانشین خود تفویض کردم و از کار کناره نمودم. از امروز که روز بیست‌وپنج شهریورماه ۱۳۲۰ است، عموم ملت از کشوری و لشکری ولیعهد و جانشین قانونی مرا باید به سلطنت بشناسند و آن‌چه از پیروی مصالح کشور نسبت به من می‌کردند، نسبت به ایشان منظور دارند.»

کاخ مرمر – تهران – به تاریخ ۲۵ شهریور ۱۳۲۰

امضاء...

اولین سخنان محمدرضا پهلوی

به دنبال اعلام رسمی استعفا، محمدرضا پهلوی که تازه مسئولیت سلطنت را برعهده گرفته بود، طی سخنانی مهم در مجلس شورای ملی تعهد خود را نسبت به قانون اساسی و حقوق ملت ایران بیان کرد. او اعلام داشت: «ملت ایران بدانند که من کاملاً یک پادشاه قانونی هستم و تصمیم قطعی من بر این است که قانون اساسی دولت و ملت ایران را رعایت کنم و محفوظ بدارم.» همچنین تأکید کرد که در صورت وجود تعدیات گذشته، تمام تلاش خود را برای رفع و جبران آن‌ها به کار خواهد گرفت.

پیام فروغی به ملت ایران

در پایان این مراسم تاریخی، فروغی از ملت ایران خواست که از سلطنت جدید استقبال کرده و امیدوار باشد که در سایه توجهات شاهنشاه جوان، آرزوهای ملت تحقق یابد. او همچنین وعده داد که جلسه رسمی فردا تشکیل خواهد شد تا محمدرضا پهلوی رسماً سلطنت را به دست گیرد.

این واقعه تاریخی برای ایران آغازگر دورانی جدید بود که اثرات آن تا سال‌ها بر روند سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور دیده شد.