نگاهی نقادانه به دو مستند برتر جشنواره فجر

نگاهی به دو مستند برتر جشنواره فجر/ میان پنجره و دیدن

مستند ناپدید

مستند ناپدید رویکردی تجربی و فراتر از کهن الگوهای مرسوم به امر واقع دارد و فرحناز شریفی بعد از سالها کار در سینمای مستند و ساخت مستندهای ماندگاری مثل ایران در اعلان، با ناپدید نشان می دهد که می توان ساختار شکنی کرد.می توان از تنوع ژانرها استفاده کرد و ابعاد پنهان و پیدای یک سوژه را با نگاهی رها از قواعد آشنا واکاوی کرد. برگ برنده شریفی ساخت زیر متن در مستند ناپدید است. در رویه ظاهری فیلم بحث آگهی ها و گمشده ها مطرح است اما در لایه های زیرین ، بحث سرگشتگی و گم گشتگی انسان معاصر به ویژه در جامعه متناقض ایرانی و شریفی این نگاه چند لایه را با توازن خوبی هدایت کرده که منجر به مشارکت مخاطب در شکل دادن به معناهای متنش می شود.

نگاهی به دو مستند برتر جشنواره فجر/ میان پنجره و دیدن

مستند متهمین دایره بیستم

یکی از نقاط قوت کار جوشیدن موضع فیلمساز نسبت به سوژه از دل یک ماجرای واقعی است که برای خودش اتفاق افتاده.به این ترتیب که ماشینش به سرقت Stealing می رود و او بعد از پیدا کردن سارق سراغ سفری به دل دنیای بزهکاری می رود. اما نه از موضع بالا و به دنبال مقصر و به شیوه خوانش رسمی و تلویزیونی که با مستندهای شعاری و دم دستی مثل شوک به معضلات می پردازند و نگاهی تحقیر آمیز به بزهکاران،معتادان و … دارند، بلکه با موضعی هم سان و هم تراز با نوجوانان بزهکار. برگ برنده حسام اسلامی مهیا کردن بستر لازم برای ابراز واکنش آنی از سوی نوجوانان و ساختار منسجم صحنه های تعقیب و گریز است. نوجوانان دوربین مستند را در حد و اندازه یک محرم اسرار و سنگ صبور در زندگی خود پذیرفته اند و همین راحت بودن منجر به فضایی ساده و صمیمی و در عین حال تلخ شده است که تا جان آدم نفوذ می کند.

البته هر دو مستند در مرز تبدیل شدن به یک مستند عالی باقی می مانند.چرا که شریفی و اسلامی جاه طلبی کافی را برای بسط و گسترش ایده های فرمی و روایی خود ندارند. به عنوان مثال استفاده از موسیقی به شکل زاید و توضیح دهنده در مستند ناپدید که با نگاه مینیمالیستی و تجربی کارگردان تناقض دارد و یا نگاه مبتنی بر منطق مقدمه،پیام و نتیجه گیری که مستند متهمین قرن بیستم را مستندی ایدیولوژی زده نشان می دهد.

اما با وجود این ضعف های مهم ،

می توان فضای لازم برای اکران عمومی این دو مستند را به عنوان آثاری روشنگرانه و لازم توجه، مهیا و تماشایش را به مخاطب شعورمند سینما Cinema توصیه کرد. به زودی نقد مفصلی بر این دو مستند خواهم نوشت.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

نویسنده: محسن جعفری راد

کدخبر: 245499 ویرایش خبر
لینک کپی شد
آیا این خبر مفید بود؟