ثبت مراسم روز عاشورای روستای مرزان شهرستان فیروزه در فهرست میراث فرهنگی ملی کشور

به گزارش رکنا، یه نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، سید جواد موسوی گفت: تعزیه ‎خوانی یا آنچه بیشتر در خراسان متداول‎تر است، شبیه‎ خوانی از مهم‎ترین اجزای عزاداری سنتی عاشورایی بخش قابل توجه‎ای از مناطق خراسان است.

مدیرکل میراث‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد:  با وجود همه تغییرات اجتماعی و فرهنگی در بسیاری از نقاط استان این پیوند هنوز به صورت معناداری حفظ شده است.

وی تصریح کرد: اهمیت عنصر تعزیه در نظامِ آیینی عاشورایی مردم خراسان به حدی بوده است که حول برگزاری آن در روستاهای همجوار یک دیگر  نوعی از شبکه ‎های آیینی شکل می گرفته است. بدین ترتیب گروه‎ی از روستاها که سنتِ شبیه‎ خوانی در آن‎ها وجود نداشته به نزدیک‎ترین روستا در مجاورت خود که در این زمینه از جایگاه مطلوبی برخوردار بوده، مراجعه‎ می کردند.

مدیرکل میراث‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی اظهار کرد: این شبکه ‎ها فارغ از کارکردهای آیینی و ارزشی‌شان کارکردهای قابل ملاحظه ‎ای در حوزۀ اجتماعی، اقتصادی و غیره در سطح مناطقِ استان دارد. به عبارتی دیگر این گروه از فعالیت‎های مشترک آیینی می‎ تواند در کاهش تعارضات و افزایش هم‎گرایی محلی مؤثر باشد.

همچنین محمود طغرایی مدیر ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی در این باره گفت: یکی از این سنت‎های عزاداری شبکه ای در شهرستان فیروزه در مناطقِ غربی آن در روستای مرزان تا امروز پایداری خود را حفظ کرده است.

طغرایی تصریح کرد: وجود برخی ویژگی‎های کمتر شناخته شده در برخی از اجزای عزاداری  در روستای مرزان شهرستان فیروزه بویژه مرحلۀ علم سلام آن را از سنت‎های مشابه متمایز می سازد.

وی گفت: این آیین از پایداری مطلوبی برخوردار است و مردم محل در اجرای آن خود را مقید می‎دانند. 

مدیر ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی یادآور شد: با این حال در معرض تحریف قرار داشتن، امکانِ کاسته شدن از اصالت‎های فرهنگی آن وجود دارد، به‌ویژه که بخش مهمی از این مراسم مبتنی بر حرکات، الحانِ خاص و اشعارِ شفاهی است. 

طغرایی افزود: در روستای مرزان روز عاشورا به ترتیب زمانی آیین های نخل ‎آرایی، حسن حسین، علم خبری، نخل‎گردانی و تعزیه خوانی صورت می‎پذیرد. نخل ‎آرایی به عنوان اولین عنصری آیینی در ساعاتِ ابتدایی صبح عاشورا آغاز می‌شود.

وی گفت: کارِ نخل‎آرایی در محلی در مجاورت میدان قتلگاه انجام می‌شود، امروز دو نخل در روستا آراسته می‎شود، البته دو نخله بودن روستا امر متأخری است و ریشۀ چندانی ندارد.

طغرایی اظهار کرد: با پایان یافتن کارِ نخل آرایی، آیین حسن حسین در محل مسجد روستا آغاز می‌شود، در مرزان نوع خاصی از حسن و حسین از حیث اجرا و اشعار وجود دارد که ارزش فرهنگی مراسم روز عاشورای آن را افزایش می‎دهد. چنانکه پیش از این نیز اشاره شد، دستکم چهار روستا از خلال آیینِ علم خبری در مراسمِ روز عاشورای مرزان مشارکت می‎کنند.  روستای رباطی، گرماب شازده، فهنه و کلات زینال  از جمله این روستاها هستند.